در سال 1895، وقتی ویلهلم رونتگن، دانشمند آلمانی، از استخوانهای دست همسرش تصویربرداری کرد، اولین عکسهای اشعه ایکس گرفته شد. اکنون با کمک این فناوری، میتوان به اعماق جهان خلل زمین نگاه کرد. حالا، ناسا با استفاده از اشعه ایکس توانسته است یک سحابی به شکل دست کیهانی را که 16 هزار سال نوری از زمین فاصله دارد، ثبت کند.
این سحابی به نام “MSH 15-52” شباهت بسیاری به دست انسان دارد و تپاختر (پولسار) آن در کف دست قرار دارد. تلسکوپ جدید ناسا، کاوشگر قطبسنجی پرتو ایکس (IXPE)، تصاویر جدیدی از این سحابی گرفته است.
براساس مقالهای از محققان ناسا، تلسکوپ IXPE به پژوهشگران نشان داده که چگونه میدان مغناطیسی این دست کیهانی حرکت میکند. در واقع، ذرات باردار تولیدکننده اشعه ایکس در امتداد میدان مغناطیسی حرکت کرده و شکل و ساختار اصلی سحابی را تعیین میکنند.
سحابی “MSH 15-52” نتیجه انفجار یک ستاره عظیم در کهکشان راه شیری است که حدود 1500 سال پیش هسته خود را سوخت و به یک جسم چگال منتقل شد. تپاختر ستارههای نوترونی با میدان مغناطیسی قوی، جریانهای ماده و پادماده از قطبهای خود ساطع میکند که در نهایت منجر به شکلگیری یک سحابی باد تپاختری میشود.
رصدخانه اشعه ایکس چاندرا در سال 2001 تپاختر “PSR B1509-58” را برای اولینبار شناسایی کرد و نشان داد که سحابی باد تپاختریاش شباهت زیادی به دست انسان دارد.
دانشمندان IXPE برای رصد متمرکز 14 روزه این دست کیهانی از این تلسکوپ استفاده کردند. براساس اعلامیه رسمی ناسا، این طولانیترین مدت صرفشده برای تمرکز روی یک جسم منفرد از زمان آغاز به کار این تلسکوپ در دسامبر 2021 (آذرماه 1400) است.