آگهی

آقای بایدن، بیش از هر زمان دیگری ایران را مقصر کشته شدن سه سرباز آمریکایی در حمله پهپادی بامداد یکشنبه در اردن می‌داند و هم اکنون در حال سبک سنگین کردن شیوه‌های پاسخ به آن است. علت سنجیدگی در عکس‌العمل واشنگتن هم به پویایی‌های داخلی و خارجی پیرامون سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا باز می‌گردد که هر لحظه پیچیده و پیچیده‌تر می‌شود.

کشته شدن سربازان آمریکایی در اردن به کلی محاسبات دولت جو بایدنِ دموکرات را بهم ریخته است. نمایندگان حزب دموکرات در کنگره آمریکا نگران این هستند که مبادا جایگاه ریاست‌ جمهوری بایدن در گیرودار رویدادهای خارجی به خطر بیفتد. 

از آن طرف هم نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره و جنگ‌طلب‌های تندرو فشار می‌آوردند که باید به این حمله یک واکنش سریع و مقتدرانه داده شود. چندین جمهوری‌خواه اعلام کردند که شبه‌نظامیان از این جهت برای حمله دل و جرأت پیدا کردند که پاسخ‌های قبلی بایدن خیلی ضعیف بوده و برخی از جمهوریخواهان تندرو نیز معتقدند که «حمله به ایران» لازم است.

سناتور لیندسی گراهام می‌گوید که «تنها چیزی که رژیم ایران می‌فهمد زور است. تا زمانی که آن‌ها از محل زیرساخت‌ها و پرسنل خود هزینه‌ای پرداخت نکنند، حملات به نیروهای آمریکایی هم ادامه خواهد داشت. همین الان ایران را بزنید. محکم هم بزنید.»

حمله پهپادی به پایگاه موسوم به «برج ۲۲» در اردن به تاریخ ۲۸ ژانویه ۲۰۲۴مرگبارترین حمله به نیروهای آمریکایی در منطقه از زمان حمله انتحاری به فرودگاه کابل در تاریخ ۲۶ اوت ۲۰۲۱ است که در وقت خود منجر به کشته شدن ۱۳ نظامی آمریکایی در روزهای پایانی خروج از افغانستان شد.

هر واکنشی نشان دهیم به دنبال جنگ نیستیم

اگرچه حمله روز یکشنبه فشار بیشتری بر بایدن وارد می‌کند، اما مشاوران ارشد او معتقدند که سیاست خارجی فرصتی برای نشان دادن پختگی و باتجربگی بایدن است که البته می‌توانند با شیوه برخورد ترامپ متفاوت باشد.

شبکه خبری سی.ان.ان. به نقل از چند مقام ناشناس گزارش داده است که پاسخ ایالات متحده به حمله پهپادی در اردن، احتمالا قدرتمندتر از حملات تلافی‌جویانه قبلی آمریکا در عراق و سوریه خواهد بود، اگرچه پنتاگون و کاخ سفید مراقب هستند که برنامه‌هایشان در این زمینه به بیرون مخابره نشود.

مقامات دولتی آمریکا روز دوشنبه بارها اعلام کردند که واشنگتن جنگ با ایران را که نتیجه احتمالی حمله آمریکا در داخل مرزهای ایران خواهد بود را نمی‌خواهند.

کاخ سفید روز دوشنبه، وعده بایدن برای پاسخ به این حملات را تکرار کرد، اما خاطرنشان کرد که ایالات متحده در این مورد عجولانه عمل نخواهد کرد. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا روز دوشنبه گفت که «ما به دنبال جنگ با ایران نیستیم. ما به دنبال درگیری گسترده‌تر در خاورمیانه نیستیم.» وی در عین حال این را هم افزود که «آنچه را لازم است انجام خواهیم داد» و مد نظر داریم که «این گروه‌ها که از سوی تهران حمایت می‌شوند.»

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده روز سه‌شنبه هشدار داد که خاورمیانه با خطرناک‌ترین شرایط خود از سال ۱۹۷۳ مواجه است و پاسخ ایالات متحده می‌تواند «در چند سطح، در چند مرحله و در گذر زمان» اتفاق بیفتد.

وبسایت خبری پولیتیکو نیز به نقل از دو مقام ناشناس آورده است که بایدن به مشاوران خود دستور داده تا طیف وسیعی از گزینه‌های قهری ایالات متحده برای جلوگیری از حملات دیگر را پیشنهاد بدهند با این ملاحظه که پیشنهاد آن‌ها باعث نشود که آتش در منطقه پرالتهاب خاورمیانه بیشتر شود.

گزینه‌های احتمالی واشنگتن از زبان مقامات ناشناس آمریکایی

دولت بایدن تا کنون سعی کرده در پاسخ به بیش از ۱۶۰ حمله انجام شده علیه مواضع و پایگاه‌های آمریکا در منطقه که از هفتم اکتبر (۱۵ مهرماه) تا به امروز انجام شده و موجب آسیب دیدن ده‌ها نظامی آمریکایی شده است، حساب شده عمل کند. 

واشنگتن معتقد است که عاملان این حملات «نیروهای تحت حمایت ایران» یا «نیروهای نیابتی» آن در منطقه هستند. تهران اما می‌گوید که این نیروها در تصمیم‌گیری مستقل عمل می‌کنند و حملات برخاسته از عکس‌العمل «نیروهای مقاومت» به حملات اسرائیل در غزه است. 

بایدن تنها به حدود ۱۰ درصد از این حملات پاسخ داده و به چند حمله هوایی محدود رضایت داده است که عمده آن‌ها هم به حوثی‌ها در یمن بوده است.

جرمی باش، رئیس دفتر سابق سازمان سیا و پنتاگون می‌گوید: «یک حسی وجود دارد که انگار اقدامات بازدارنده ما تا به امروز آنطور که انتظارش را داشتیم توسط تهران دریافت نشده است، بنابراین تشدید تنش اجتناب ناپذیر است».

پولیتیکو نیز به نقل از این دو مقام مطلع می‌نویسد، از جمله گزینه‌های روی میز پنتاگون، حمله به نیروهای ایرانی در سوریه یا عراق یا دارایی‌های دریایی ایران در خلیج فارس است. 

این دو منبع مطلع گفته‌اند که انتقام گیری احتمالا در چند روز آینده آغاز خواهد شد و موج‌وار علیه طیف وسیعی از اهداف انجام خواهد شد.

آرون دیوید میلر، از مذاکره‌کنندگان سابق صلح در خاورمیانه نیز معتقد است که «گزینه‌های بایدن بین بد به بدتر متغیر است.» وی می‌گوید: «اینکه [آمریکا] نخواهد پاسخ بدهد با عقل جور در نمی‌آید، اما خطر ایجاد یک جنگ واقعی منطقه‌ای را به دنبال خواهد داشت. آن‌ها می‌دانند که ایران نمی‌تواند از عهده یک درگیری مستقیم با ایالات متحده بر بیاید، اما [تهران] می‌تواند حزب‌الله را به طور کامل از قید و بند حمله به اسرائیل یا دارایی‌های آمریکا در منطقه آزاد کند و ممکن است چرخه خشونت بیشتر شود.»

آگهی

یکی از راه‌های دولت بایدن این است که دوباره به گروه‌های شبه‌نظامی در عراق، سوریه یا هر دو کشور حمله کند و یا اینکه همچون کاری که اوایل ماه ژانویه با گروه «حرکت نجبا» کرد، بخواهد اعضای ارشد این گرو‌ها را هدف قرار دهد.

مقامات ناشناس به سی.ان.ان. نیز  گفته‌اند که تهاجم سایبری نیز می‌تواند گزینه دیگر باشد.

یک مقام آمریکایی به سی.ان.ان. گفت که ایالات متحده به منظور حفظ عناصر غافلگیری در هنگام پاسخ، مراقب است که در مورد مبداء پروازی پهپاد مهاجم یا اینکه کدام گروه شبه‌نظامی آن را پرتاب کرده، خیلی مشخص عمل نکند. با این حال، مقامات آمریکایی اشاره کرده‌اند که «ردپای» گروه کتائب حزب‌الله عراق در این حمله دیده می‌شود.

به گفته این مقامات، حمله به ایران یکی از کم احتمال‌ترین گزینه‌ها در این مرحله است.

منابع متعدد به سی.ان.ان. خبر دادند که ایالات متحده با توجه به حمایت مالی و نظامی تهران از گروه‌های نیابتی خود در منطقه، تهران را مسئول نهایی حملات خود می‌داند، اما هنوز هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که نشان دهد ایران صراحتا حمله مرگبار یکشنبه را هدایت کرده یا قصد تنش‌زایی عمدی علیه ایالات متحده را داشته است.

آگهی

دولت ایران نیز دست داشتن در این امر را رد کرده است.

آیا بایدن راهی متفاوت از ترامپ را در پیش میگیرد؟

درست است که سیاست خارجی اغلب مساله‌ای نبوده که در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تعیین کننده باشد اما این خطر وجود دارد که افزایش ناآرامی در خارج از این کشور باعث شود که رای‌دهندگان به دنبال تغییر در داخل بروند.

نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که بخشی از پایگاه رای دموکرات‌ها در بین جوانان، رنگین‌پوستان و ترقی‌خواهان از بابت حمایت بایدن از اسرائیل در جنگ غزه ریزش کند. این رای دهندگان معتقدند که بایدن به اندازه کافی برای محدود کردن تلفات غیرنظامیان در غزه تلاش نکرده است. به گفته دو مشاور کارزار انتخاباتی که نامشان فاش نشده است، حمایت بایدن از اسرائیل به شدت به مبارزات انتخاباتی او در بین جوامع عرب-آمریکایی در ایالت میشیگان لطمه وارد کرده است. 

اما مشاوران بایدن بر این باورند که انتخاب درست این است که در همین مسیر باقی بماند چرا که به اعتقاد آنها می تواند به یک موفقیت سیاسی منجر شود. استدلال آن‌ها هم این است که نظرسنجی‌ها کماکان نشان می‌دهد که اکثریت آمریکایی‌ها همچنان از اوکراین حمایت می‌کنند، و معتقدند که رای‌دهندگان از بابت تمجیدهای ترامپ از پوتین خشنود نیستند، از جمله اینکه ترامپ گفته بود که تهاجم روسیه به اوکراین «زبردستانه» بوده است. 

دستیاران بایدن بر این باورند که این تضاد فکری شدید بین بایدن و ترامپ دقیقا همان چیزی است که رئیس‌جمهور فعلی همچنان باید آن را پیگیری کند و ترامپ را به عنوان تهدیدی برای دموکراسی در داخل و خارج از کشور معرفی کند.

آگهی

کاخ سفید در هفته‌های اخیر، دستور انجام یک سری حملات هوایی علیه شبه‌نظامیان حوثی در یمن را صادر کرده و با احتیاط پیامدهای انفجارها در عراق، ایران و پاکستان را زیر نظر داشته است. از طرف دیگر، مشاوران آقای بایدن نسبت به تغییر رفتار اسرائیل در جنگ غزه دلسرد شده‌اند. 

فرقی با قبلی‌ها نداشت،‌ فقط این بار خوش شانس‌تر بودند

یک مقام آمریکایی به سی‌.ان.ان. گفت: «من فکر نمی‌کنم که [حمله در اردن] با هدف تشدید تنش بوده باشد. این حمله نیز از جنس همان حملاتی است که آن‌ها قبلا ۱۶۳ بار انجام داده‌اند و در مورد ۱۶۴ام  خوش‌شانس‌تر بودند.» با این تفاوت که این یکی با موفقیت به یک محل استراحت سربازان در پایگاه ایالات متحده به نام برج ۲۲ اصابت کرد و در آن لحظه نیروها هنوز در خواب بودند و زمان کافی برای فرار نداشتند.

این پهپاد در ارتفاع پایین پرواز کرده و همین امر هم به احتمال قوی به آن اجازه داده تا از سد پدافند هوایی پایگاه عبور کند. مضافا اینکه تقریباً با بازگشت یک پهپاد آمریکایی به پایگاه همزمان شده بود و احتمالاً باعث سردرگمی نیروهای خودی شده و ممکن است عکس‌العمل پدافندی را به تعویق انداخته باشد.