همزمان با هفته دولت و آغاز به کار دولت چهاردهم، نشست مشترک مسئولان عالی قضایی و هیئت دولت، صبح امروز چهارشنبه 7 شهریور با حضور حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای و مسعود پزشکیان؛ رؤسای قوای قضاییه و مجریه و مسئولان عالی‌رتبه دو قوه در نهاد ریاست‌جمهوری برگزار شد.

محسنی‌اژه‌ای طی سخنانی در این نشست مشترک، ضمن گرامی‌داشت هفته دولت و یاد و خاطره شهدای دولت به‌ویژه شهیدان رجایی و باهنر و رئیسی و همچنین تبریک آغاز به کار دولت چهاردهم، اظهار کرد: برای دولت چهاردهم آرزوی توفیق دارم؛ حقیقتاً از آقای پزشکیان به جهات گوناگون به ویژه از حیث تأکیداتشان در خصوص ضرورت پایبندی به قانون و سیاست‌های کلی ابلاغی و برنامه هفتم، کمال تشکر و قدردانی را دارم.

رئیس قوه قضاییه در ادامه ضمن تبیین و تشریح ابعاد مختلف مقوله عدالت بیان کرد: خوشبختانه رئیس‌جمهور اعتقاد راسخی به مقوله تحقق عدالت در شئون مختلف دارند و و این امر بسیار حائز اهمیت است. باید توجه داشت که یکی از مأموریت‌های مهم نظام جمهوری اسلامی، استقرار تمام و کمال عدالت اجتماعی است. ما در این زمینه به کار و تلاش بیشتر نیاز داریم. بدون ‌تردید تحقق تمام و کمال عدالت اجتماعی نیازمند ساختار، قانون و اجرا و مجری عادل و عادلانه است.

رئیس دستگاه قضا در ادامه بر ضرورت همگرایی و هم‌افزایی هر چه بیشتر ارکان و قوای کشور جهت پیشبرد امور مردم تأکید کرد و در همین راستا گفت: بیش از 45 سال و به عبارتی حدود نیم قرن از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته است؛ بنابراین سزاوار نیست امروز دیگر نتوانیم با تجربیات گران‌سنگی که اندوخته‌ایم بر اختلاف سلایق و نظرات که امری طبیعی و مرسوم است، چیره و غالب شویم. باید به رغم وجود اختلاف سلایق، با همدلی و همگرایی و هم‌افزایی، امور کشور و مردم را به پیش ببریم و از مشغول شدن به حواشی، جداً اجتناب و احتراز کنیم.

رئیس عدلیه افزود: اختلاف در سلیقه و تفاوت نظرات در وجوه و امور مختلف، امری طبیعی است؛ مهم آن است که ما بتوانیم با تکیه و تأکید بر وجوه اشتراکی، بارهای بر زمین مانده را به دوش بکشیم و لحظه‌ای در خدمت‌رسانی به مردم و حرکت در مسیر تعالی کشور و رفع مشکلات درنگ و تعلل نکنیم.

رئیس عدلیه تأکید کرد: ما امروز حاکمیت داریم؛ ما فقط واعظ نیستیم که نصیحت کنیم؛ ما مسئولیت حاکمیتی داریم و نمی‌توانیم نسبت به دنیا و آخرت مردم بی‌تفاوت باشیم. نظام جمهوری اسلامی هم نسبت به دنیا و هم آخرت مردم مسئول است؛ ما باید برای مردم، زندگانی و دنیایی آباد و عزتمندانه و شرافتمندانه ایجاد کنیم و متعاقب آن، از ارزش‌های الهی و دینی نیز با جدیت پاسداری کنیم و با ظلم و ظالمین و فساد و مفسدین، مبارزه‌ای مجدانه و پیگیرانه داشته باشیم.

اژه‌ای در ادامه با اشاره به اهمیت نقش مردم در نظام جمهوری اسلامی اظهار کرد: نظام ما نظامی مردم‌محور است و این نظام در برهه‌های مختلف، با اتکا به مردم و بهره‌گیری از ظرفیت‌های سرشار مردمی توانسته است بر مشکلات و موانع گوناگون غلبه پیدا کند. در شرایط فعلی و مقطع کنونی نیز ما باید مردمی بودن را هر چه بیشتر و افزون‌تر در نوع حکمرانی خود پیاده کنیم؛ برای تحقق این منظور، ضروری است به مردم و افکار آنان احترام بگذاریم و از ظرفیت‌های مردمی، به طور کامل و جامع بهره بگیریم و میان خطاهایی که احیاناً از ناحیه آنها سرمی‌زند با دشمنی دشمنان و عِناد عَنودان، تمایز و تفاوت قائل شویم. قطعاً باید میان خطایی که از ناحیه عضوی از جامعه سر می‌زند با اقدامات عناصری که در مقابل آرمان‌های کشور ایستاده‌اند، تمایز و تفکیک قائل شد و با این دو مقوله، به‌صورت یکسان برخورد نکرد.

رئیس قوه قضاییه تصریح کرد: رویکرد ما در قبال عضوی از جامعه که خطایی از او سر زده و هدفش عناد و دشمنی نیست، باید رویکردی اصلاح‌مدارانه و جذب‌کننده باشد؛ باید ببینیم که چه تعداد از افراد را می‌توانستیم اصلاح و جذب کنیم اما غفلت ورزیدیم و آنان را به جرگه مقابل خود سوق دادیم؛ قطعاً نباید اینگونه باشد که یک فرد خطاکار و حتی مجرم را علی‌الدوام خطاکار و مجرم بدانیم؛ باید فرد خطاکار و مجرم را اصلاح کنیم و به آغوش جامعه و نظام بازگردانیم؛ قدر مُسلم با فردی که مرتکب خطا و جرم می‌شود باید برخورد قانونی و اصلاح‌گرایانه کرد اما نباید او را طَرد کرد؛ با طَرد کردن او، شاید خود و کشور را از تخصص، علم، دانش و هنری که آن فرد دارد، برای همیشه محروم کنیم.

رئیس دستگاه قضا در ادامه، نیل و رسیدن به درک مشترک در خصوص مسائل و مشکلات کشور را یکی از ضروریات و بینات برای پیشبرد امور دانست و گفت: قوای سه‌گانه و مشخصاً دو قوه مجریه و قضاییه باید بر نشست‌های هم‌اندیشی خود بیفزایند و با تشکیل کارگروه‌هایی مشترک، در قبال مسائل و مشکلات کشور، نخست به درک و فهم واحد نائل آیند و متعاقب آن بتوانند با همگرایی و همکاری، راهکارهای علمی و تخصصی برای برون‌رفت از مشکلات، اتخاذ و تجویز کنند.

رئیس عدلیه تصریح کرد: بار دیگر تأکید می‌کنم که قوه قضاییه همواره در کنار دولت خواهد بود و برای پیشرفت و تعالی کشور و رفع مشکلات و دغدغه‌های مردم، تمام مساعی و تلاش خود را در همراهی با دولت به کار خواهد بست؛ ما موفقیت دولت را موفقیت نظام و همه اجزای آن از جمله دستگاه قضایی می‌دانیم؛ دغدغه ما تعالی و پیشرفت نظام و کشور است؛ خوشبختانه آقای پزشکیان دغدغه جناحی و طیفی ندارند و دارای نگاه کلان و ملی هستند و ما نیز بر این عهد استواریم.

حل مسائل با ایجاد فهم یکسان ممکن است

همچنین در این نشست، حجت‌الاسلام حمزه خلیلی؛ معاون اول قوه قضاییه با اشاره به ضرورت استمرار برگزاری نشست‌های مشترک میان قوای سه‌گانه در راستای ایجاد فهم یکسان از مسائل و شکل‌گیری نگرش واحد برای رسیدن به اهداف مشترک، اظهار کرد: همفکری، هم‌افزایی و تعامل میان قوا در حل مشکلات و مسائل موجود بسیار مؤثر است و ضرورت دارد که در این راستا، سازوکار درستی در خصوص نحوه این تعامل و همفکری ایجاد شود.

معاون اول قوه قضاییه با بیان اینکه اولویت ما در قوه قضاییه مبارزه با ساختارهای فسادزاست، گفت: فرد فاسد در بستر یک ساختار فاسد شکل می‌گیرد؛ بهترین آدم‌ها هم هنگامی که در یک ساختار نامناسب قرار می‌گیرند، تأثیرگذار نخواهند بود. یکی از مأموریت‌های اصلی سازمان بازرسی، شناسایی بسترها و گلوگاه‌های فساد و همکاری با دولت برای رفع این گلوگاه‌های فسادزاست؛ ما در این راستا، ایجاد کارگروهی مشترک میان قوه قضاییه و دولت با محوریت سازمان بازرسی را بسیار مهم می‌دانیم.

تشکیل 22 کارگروه مشترک میان دیوان عدالت اداری و دولت

حجت‌الاسلام مظفری؛ رئیس دیوان عدالت اداری نیز طی سخنانی در این نشست اظهار کرد: با توجه به تأکیدات رئیس قوه قضاییه مبنی بر تعامل حداکثری با دولت، از دو سال و نیم گذشته تا به امروز، 22 کارگروه مشترک میان دیوان عدالت اداری و دولت شکل گرفته است.

وی با بیان اینکه طی دو سال و نیم گذشته، بیش از 300 نشست مشترک را با بخش‌ها و دستگاه‌های مختلف دولتی داشته‌ایم، گفت: هدف ما از برگزاری این نشست‌ها، حمایت از حقوق شهروندی در سایه قانون و تسریع فرآیند دسترسی مردم به حقوق قانونی‌شان است.

رئیس دیوان عدالت اداری افزود: در نتیجه اقداماتی که در دوره تحول و تعالی قضایی صورت گرفته، هم اکنون دو سال متوالی است که در حوزه شکایات فردی، با کاهش ورودی پرونده به دیوان عدالت اداری مواجه هستیم؛ همچنین در حوزه شکایات از مصوبات دولتی قریب به 40 درصد کاهش ورودی داشته‌ایم؛ امیدواریم با نگاه بلند دولت و رئیس‌جمهور، این تعامل مثبت همچنان ادامه پیدا کند.

مظفری با بیان اینکه طی 15 ماه گذشته دیوان عدالت اداری 8 هزار و 800 نفر از مدیران حقوقی بخش‌های دولتی در سراسر کشور را تحت آموزش قرار داده است، گفت: ضرورت دارد نمایندگان حقوقی بخش‌های مختلف در زمان رسیدگی به شکایات علیه دستگاه‌های متبوعشان در دیوان عدالت اداری، به صرف ارائه لایحه کتبی بسنده نکنند و با حضور در هیئت‌های عمومی و تخصصی از مصوبات دستگاه متبوع خود دفاع کنند.

رئیس دیوان عدالت اداری همچنین «توجه کافی به بار مالی سنگین لوایح و طرح‌ها»، «صدور بی‌رویه بخشنامه‌ها توسط مدیران دستگاه‌های اجرایی»، «تأخیر در تصویب آیین نامه‌ها» و همچنین «عدم توجه به مقررات قانونی در انتصابات و برگزاری آزمون‌ها» را از جمله چالش‌های موجود میان دیوان عدالت اداری و دستگاه‌های دولتی عنوان که باید برای حل و فصل آنها، تدابیر لازم اتخاذ شود و اقدامات مقتضی صورت بگیرد.

شناسایی بیش از 2 هزار مسأله مهم کشور از سوی سازمان بازرسی

ذبیح‌الله خدائیان؛ رئیس سازمان بازرسی نیز طی سخنانی در این نشست اظهار کرد: سازمان بازرسی با توجه به تأکیدات رئیس قوه قضاییه و در اجرای وظایف محوله در دوره تحول و تعالی قضایی، رویکرد «پیشگیرانه» را در دستور کار خود قرار داده است.

وی افزود: ما در موضوع مبارزه با فساد، سعی کرده‌ایم به جای مبارزه با معلول یعنی مفسد، مبارزه با ریشه‌ها و عوامل فساد را در اولویت قرار دهیم؛ ما برای تحقق این مهم، در ابتدای دوره تحول و تعالی قضایی طی یک کار پژوهشی گسترده و عظیم که با همفکری دانشگاهیان و صاحبنظران انجام دادیم، بیش از 2 هزار مسأله مهم کشور را شناسایی کردیم و پس از سنجش و ارزیابی آنها، 200 گلوگاه و زمینه فساد را از میان آنها احصا کرده و همراه با ذکر علل و عوامل و همچنین راهکارهای پیشنهادی، موارد احصاء شده را به دولت وقت ارائه دادیم؛ رفع این زمینه‌ها و گلوگاه‌های فساد، نیازمند کمک و همکاری دولت است و ما مجدداً این موارد احصاء شده را خدمت دولت جدید نیز ارائه خواهیم داد.

خدائیان تصریح کرد: ما در سازمان بازرسی به‌جای آنکه منتظر فساد یا سوءجریانی باشیم، سعی کرده‌ایم به محض مشاهده شروع انحراف از قوانین، اقدام به دادن هشدار و ارائه پیشنهاد اصلاح امور و فرایندها کنیم. در همین راستا، طی سال 1402 قریب به 11 هزار گزارش هشداری و اصلاح امور مشتمل بر 17 هزار پیشنهاد را به دولت وقت ارسال کردیم؛ تمام تلاش ما بر این است که با دادن هشدارهای لازم، مانع از شکل‌گیری سوء جریان یا فساد در بخش‌های مختلف شویم.

رئیس سازمان بازرسی خاطرنشان کرد: تقاضای ما از دولت جدید آن است که از شفافیت در انجام امور استقبال کند، در انتصابات مقوله عدم تعارض منافع را مدنظر داشته باشد و اجرای قانون جوانی جمعیت را با جدیت مورد پیگیری قرار دهد.