مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان در جریان سفر اخیر خود به عراق بر ضرورت تشکیل اتحادیه مشترک کشورهای اسلامی تأکید کرد و خواستار حرکت به سمت برداشتن مرزهای کشورهای اسلامی همانند تجربه اتحادیه اروپا شد.

مرتضی مرتضوی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره امکان اجرای پیشنهاد تشکیل «اتحادیه کشورهای اسلامی» که اخیراً توسط رئیس‌جمهور در سفر به عراق مطرح شد، گفت: در این موضوع خاص ابتدا باید به تجربه‌ای توجه کنیم؛ سازمان همکاری‌های اسلامی تشکیل شد تا به مهمترین موضوع جهان اسلام یعنی فلسطین رسیدگی کند و قبله نخست مسلمانان را نجات دهد و پس از آن سایر همکاری‌ها شکل بگیرد.

وی افزود: پرسش اصلی این است که سازمان همکاری‌های اسلامی تا چه حد موفق بوده است؟ وقتی سازمانی را با یک مأموریت خاص تشکیل و سپس آن را گسترش می‌دهیم و همه دنیا هم می‌دانند رژیم صهیونیستی جنایتکار است و ملت فلسطین حق دارد اما این سازمان با این وجود نتوانسته موفق ظاهر شود و به یک نظر واحد دست یابد و حتی برخی اعراب و برخی کشورهای عضو این سازمان دست به عادی‌سازی رابطه با رژیم صهیونیستی می‌زنند.

تشکیل اتحادیه کشورهای اسلامی؛ ایده‌ای دور از ذهن

کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه تشکیل اتحادیه کشورهای اسلامی مشابه آنچه در اتحادیه اروپا اتفاق افتاده دور از ذهن باشد، گفت: اگر از جنبه تاریخی بررسی شود، متوجه خواهیم شد که بعید است این ایده عملیاتی شود. در اروپا سابقه امپراتوری روم را داریم و سپس حکومت کاتولیک‌ها و یا حکومت‌های تحت نظر پاپ تشکیل شد و از وحدت مذهبی برخوردار بودند و به همین دلیل اتحادیه اروپا برروی همین ایده‌ها و وحدت و اندیشه‌های مذهبی بنا می‌شود ولی در جهان اسلام حداقل از صفویه به بعد چنین ایده‌ و وحدتی را شاهد نبودیم و از سوی دیگر اگر به گذشته بسیار دور بازگردیم و تاریخ ایران و عثمانی را بررسی کنیم، شیوخ و مللی شکل گرفته‌اند که کار را سخت کرده‌اند و از همه مهتر آنکه گسل‌های تاریخی بسیاری در زمینه عدم اتحاد و وحدت وجود دارند.

مرتضوی با اشاره به بسترهای اقتصادی تشکیل این اتحادیه اظهار کرد: اگر موفق به تشکیل این اتحادیه شویم قطعاً منافع اقتصادی بسیاری برای ملت‌های اسلامی به همراه خواهد داشت. من بر این باورم فعلاً به جای اینکه بر اتحادیه کشورهای اسلامی تمرکز کنیم بهتر است از منافع اقتصادی بازار مشترک کشورهای اسلامی سخن گفته شود کما اینکه اتحادیه اروپا هم از اینجا کار خود را آغاز کرد؛ یعنی ابتدا بازار مشترکی را ایجاد کردند و مرزهای اقتصادی را برداشتند و سپس به سمت تشکیل اتحادهای بالاتر و حذف مرزهای سیاسی پیش رفتند و پول مشترکی را به وجود آوردند. پس اگر به دنبال تکرار تجربه اتحادیه اروپا هستیم، بهتر است ابتدا برروی منافع مشترک اقتصادی تمرکز شود؛ یعنی کار را از اینجا شروع کنیم و سپس به دیگر حوزه‌ها تسری پیدا کند. در فعالیت اقتصادی موضوعات عینی بیشتری مشاهده می‌شود و جنبه‌های ایدئولوژیک و مذهبی کمتر هویداست و قابلیت‌ بیشتری برای ایجاد وحدت وجود دارد و راحت‌تر و سهل‌الوصول‌تر است.

 تأثیر خلق پول مشترک اسلامی بر تشکیل بازار مشترک

این کارشناس اقتصادی درباره تشکیل پول مشترک و یا رمزارز مشترک اسلامی گفت: اساساً پول برای مبادله است و کارکرد خاصی ندارد و نمی‌توان آن را ملاک و معیار درهم‌تنیدگی‌های اقتصادی میان کشورهای اسلامی قرار داد. زمانی که مبادله برخی کشورهای اسلامی با رژیم صهیونیستی و یا غرب به مراتب بیش از مبادله درون جغرافیای جهان اسلام است، تشکیل رمز ارز مشترک و یا واحد پولی مشترک معنا و مفهوم و کارکرد خاصی ندارد. بهتر است مرزهای اقتصادی تا جای ممکن کمرنگ شود و از این ظرفیت نهایت استفاده را برد و سپس از حذف مرزهای سیاسی و تشکیل پول یا رمزارز مشترک اسلامی سخن گفت. تشکیل بازار مشترک اسلامی می‌تواند خیلی اثرگذار باشد و باید این موضوع را جدی گرفت.

وی در پایان گفت: بازار مشترک اسلامی نباید محدود به کشورهای منطقه غرب آسیا شود، بلکه باید کل جهان اسلام را پوشش دهد، چون ظرفیت‌های کشورهای اسلامی با یکدیگر متفاوت است، یعنی برخی کشورها منابع نفتی و گازی بسیاری دارند و برخی دیگر هم از قابلیت‌های کشاورزی، معدنی و فناوری برخوردارند. لذا باید این بازار مشترک شامل همه کشورهای اسلامی باشد تا همه از منافع اقتصادی بهره ببرند.

گفت‌وگو از سعید امینی

انتهای پیام