آگهی

«نیو عرب»، نسخه انگلیسی روزنامه «عرب الجدید» چاپ لندن در تحلیلی به قلم رابین یاسین قصاب می‌نویسد که ظاهرا اوضاع در سوریه پسا اسد آرام‌تر از آن چیزی است که شاید برخی انتظار داشتند.

در دمشق در برخی موارد غارت انجام شده و از این نظر در این شهر وضعیت کمی آشفته‌تر از شهرهای شمالی بوده است، شاید به این دلیل که حضور شورشیان کمتر بوده است. در غیر این صورت، اخبار رسیده از سوریه پسا اسد تاکنون به طور کلی و به طرز شگفت‌آوری مثبت بوده است.

در سطح اجتماعی، سوری‌ها در حال صحبت کردن از آشتی هستند. در یک ویدیو عادی که در شبکه‌های اجتماعی همرسان شده، یک فرد شورشی ریشو به جنگجویان تسلیم‌شده رژیم اسد، یعنی کسانی که در طرف عاملان کشتار زنان و کودکان بوده‌اند، تذکر می‌دهد و سپس به آن‌ها می‌گوید: «بروید! شما آزادید!»

یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید

شورشیان عفو عمومی برای پرسنل نظامی صادر کرده‌اند. این عفو شامل افرادی که مرتکب جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت شده‌اند نمی‌شود. هدف از این عفو آن است که این افراد پاسخگو باشند.

در همین حال، محمد بشیر که تا پیش از این رئیس دولت نجات محلی در ادلب بود، برای سمت نخست وزیری و تشکیل دولت گذار در دمشق منصوب شد. «دولت نجات» در سرزمین‌های هیئت تحریر شام حکمرانی می‌کرد، اما غیرنظامی، عمدتاً تکنوکرات و نسبتاً مستقل بود. به نظر می‌رسد منطق مشابهی قرار است برای دولت انتقالی سوریه اعمال شود.

ابومحمد جولانی که نام مستعار جنگی‌اش را کنار گذاشته، اکنون با نام اصلی‌اش «احمد الشرع» شناخته می‌شود و به جای رهبر هیئت تحریر شام، به «فرمانده عملیات نظامی» تغییر عنوان داده است.

او مایل است به عنوان یک شخصیت ملی دیده شود، نه یک اسلامگرای جهادی سنی. برخی نگرانند به محض آنکه کشورهای غربی دیگر او را تروریست نخواندند، جهت‌گیری‌اش تغییر کند، اما دست کم تا این زمان، موضع او نسبتا مداراگر و دموکراتیک بوده است.

به شورشیان گفته شده که در انتخاب نوع پوشش زنان دخالت نکنند و شخصیت‌های برجسته مخالف می‌گویند که قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل متحد اجرا خواهد شد. این قطعنامه شامل تدوین یک قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه تحت نظارت سازمان ملل است.

تا اینجا همه چیز خوب است. همه این‌ها اعتماد به نفس را در سوری‌ها در داخل کشور و همچنین میلیون‌ها نفر که از خانه‌هایشان رانده شده‌اند، ایجاد کرده است. سیل جمعیت آواره در حال ترک کردن کمپ‌های چادری در مرزهای کشور هستند و از ترکیه و لبنان به کشورشان بازمی‌گردند. آنها در آن کشورها اغلب مورد سوءاستفاده نژادپرستانه و خشونت قرار می‌گرفتند.

نتیجه این بازگشت‌ها هزاران مورد دیدار احساسی خواهران و برادران یا والدین و فرزندان است. در بسیاری از موارد، آنها بیش از یک دهه همدیگر را ندیده‌اند.

تحلیل‌گر نیو عرب می‌نویسد این یک «نعمت» است که تا همین دو هفته پیش هیچ کس انتظارش را هم نداشت و نقطه پایان غمنامه‌ای است که تقریباً ۱۴ سال طول کشید.

در سال ۲۰۱۱، میلیون‌ها سوری خطاب به بشار اسد فریاد زدند: «ارحل، یعنی «برو». واکنش او اما این بود که آن‌ها را از خانه‌هایشان بیرون راند. اما امروز در نهایت این اسد است که به همراه خانواده‌اش پناهنده شده است.

درمان سوریه از زخم‌های دوران اسد

این که ده‌ها هزار زندانی از زندان‌ها و سیاه‌چال‌های اسد آزاد شدند، این خبر بسیار خوبی است اما بسیاری از آنان در وضعیت جسمی و روحی خیلی بدی قرار دارند و این موضوع شدیدا ناراحت‌کننده است. تعداد زیادی زن و کودک در پشت میله‌های زندان پیدا شده‌اند. این کودکان یا همراه به همراه پدرو و مادر خود به دست رژیم بازداشت شده‌ یا از مادرانی که در این سیاه‌چال‌ها مورد تجاوز قرار گرفته‌اند، به دنیا آمده‌اند.

برخی افراد که مرده انگاشته می‌شدند، زنده پیدا شده‌اند. بسیاری از شهروندان لبنانی، اردنی و فلسطینی، از جمله اعضای حماس در میان رهاشدگان هستند.

آگهی

آن گونه که سوری‌ها می‌گویند برخی از زندانیان بیش از چهار دهه رنگ خورشید را ندیده بودند و برخی از کسانی که آزاد شدند فکر می‌کردند حافظ اسد هنوز رئیس‌جمهور است، در حالی که او در سال ۲۰۰۰ درگذشت. بسیاری از زندانیانی که در تصاویر در حال بیرون آمدن از سلول تاریک‌شان هستند، به شدت لاغرند یا بر اثر شکنجه معلول و ناتوان شده‌اند. برخی هم به نظر می‌رسد که حافظه یا مشاعر خود را از دست داده‌اند.

بدترین تصاویر از زندان صیدنایا بیرون آمده است. عفو بین‌الملل صیدنایا را «کشتارگاه انسان» خوانده و تخمین زده که از سپتامبر ۲۰۱۱ تا دسامبر ۲۰۱۵ بین ۵ تا ۱۳ هزار نفر به‌طور غیرقانونی در آنجا اعدام شده‌اند. اکنون به نظر می‌رسد که تعداد کل اعدام‌ها بسیار بیشتر از این بوده است.

حداقل ۱۳۰ هزار نفر در دوران حکومت اسد مفقود‌ شده‌اند. فاضل عبدالغنی، رئیس سازمان حقوق بشر سوریه روز ۹ دسامبر (۱۹ آذر) گفت معتقد است که اکثریت قریب به اتفاق زندانیان کشته شده‌اند.

جسد مازن حماده، کنشگر برجسته سوریدر صیدنایا پیدا شد. اتاق‌هایی پر از لباس‌ها و کفش‌های دور انداخته‌شده که احتمالاً متعلق به اعدامیان است، کشف شده است. یک اتاق پر از کیسه‌های طناب حلقه‌شده برای اعدام‌ها پیدا شده است. یک دستگاه پرس که احتمالا نوعی ماشین اعدام برای له کردن بدن انسان بوده، کشف شده و یک گور دسته‌جمعی پر از اجساد که بخشی از آن‌ها در اسید حل شده، پیدا شده است. توده‌های جسد روی هم انباشته شده متعلق به افراد شکنجه شده نیز در بیمارستان نظامی حَرَستا کشف شده است.

آگهی

گمان می‌رود که این افراد در صیدنایا کشته شده‌اند و سپس اجساد آن‌ها به آنجا منتقل شده است. به نظر می‌رسد که بسیاری از آن‌ها به تازگی کشته شده‌اند، حتی زمانی که رژیم در حال فروپاشی بود.

اکنون پس از بیش از نیم قرن، سوری‌ها بالاخره دوران یکی مخوف‌ترین حکومت‌های شکنجه‌گر تاریخ را پشت سر گذاشتند.

میراث اردوگاه‌های مرگ مانند صیدنایا، به همراه اقتصاد و زیرساخت‌های ویران از جنگ را نیز به سیاهه چالش‌های روانی که کشور با آن‌ها مواجه است باید افزود. سوری‌ها به یاری، همبستگی و درک از سوی بقیه جهان نیاز دارند.

اما جامعه بین‌الملل در عوض به سوری‌ها چه می‌دهد؟

آگهی

تحلیلگر روزنامه نیو عرب یادآوری می‌کند که در این میان اسرائیل که آمریکا، بریتانیا، آلمان و دیگران او را «مسلح می‌کنند» تاکنون به جای کمک به سوری‌ها، کشور آنها را «بمباران‌های دیوانه‌وار» کرده است. ارتش اسرائیل صدها هدف را در سوریه زده، از سایت‌های تسلیحاتی و تجهیزات نظامی گرفته تا ساختمان‌هایی که در آنها اسنادی وجود دارد. رابین یاسین قصاب بر این باور است که اسرائیل اهداف نظامی را می‌زند تا سوریه آزاد و مستقل، «بی‌دفاع» باشد و احتمالا قصد دارد «اسناد همکاری‌‌اش با رژیم اسد» و شاید همچنین «اسناد همکاری‌اش با متحدش ایالات متحده آمریکا» را از بین ببرد.

به فیس‌بوک یورونیوز فارسی بپیوندید

اسرائیل همچنین به پیشروی بیشتر در بلندی‌های جولان ادامه می‌دهد، «منطقه حائل» ایجاد می‌کند تا از سرزمین اشغالی غیرقانونی که پدر بشار اسد، حافظ اسد، بدون هیچ مقاومتی در سال ۱۹۶۷ از آن عقب‌نشینی کرد، محافظت کند. حافظ اسد در آن زمان وزیر دفاع بود. رژیم سوریه تحت صدارت هم اسد پدر و هم اسد پسر، بهتر از کشورهایی که با اسرائیل توافق صلح امضا کرده بودند، امنیت اسرائیل را در مرز حفظ می‌کرد.

روزنامه‌نگار نیوعرب با یادآوری این که رژیم اسد هر سوری را که علیه اسرائیل اقدامی می‌کرد به زندان می‌افکند، می‌نویسد یکی از زندانیانی که دیروز آزاد شد، تل المالوهی است که در سال ۲۰۰۹، در سن ۱۹ سالگی، صرفاً به خاطر نوشتن شعر و پست‌های وبلاگی در حمایت از فلسطین دستگیر شد. او می‌نویسد به همین دلیل است که سقوط اسد اسرائیل را خشمگین کرده است.

آگهی

هنوز هیچ قدرت غربی حمله بی‌محابای اسرائیل به «سوریه آزاد» را محکوم نکرده است. رابین یاسین قصاب این را پای «دشمنی» غرب با سوری‌ها از همان دقایق اولیه آزادی گذاشته و نوشته است: «این ممکن است به این معنا باشد که تمام آینده ما نه فقط بد، بلکه به شدت زشت خواهد بود. امیدواریم که مردم سوریه پیروز شوند.»