اصغر زارعی در گفت‌و‌گو با خبرنگار شهرآرانیوز درباره وضعیت منطقه پس از تنش‌ها و ناآرامی‌های سوریه و سقوط بشار اسد، اظهار کرد: اولین پیامد موفقیت گروه تحریرالشام و گروه‌هایی که با این گروه وارد چالش با اسد شده و موفق به سقوط دولت بشار اسد شدند، بی‌ثباتی و ناامنی است که در یکی از مهم‌ترین مناطق استراتژیک دنیا یعنی در هارتلندی به نام سوریه اتفاق افتاده است؛ هارتلندی که از یک طرف به اروپا و دریای مدیترانه و از طرف دیگر به ایران و خاور نزدیک، متصل می‌شود.

وی با بیان اینکه غرب آسیا یکی از مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین نقاط حیاتی هارتلند دنیا محسوب می‌شود، افزود: تثبیت این بی‌ثباتی و ناآرامی، می‌تواند برای سایر کشور‌های منطقه بسیار پرتنش، آسیب‌زا و تهدیدزا باشد. بلافاصله بعد از سقوط رژیم اسد، رژیم جعلی و متجاوز صهیونیستی از این شرایط استفاده کرده و قلمرو یک دولت مستقل را اشغال و حاکمیت این کشور را نقض کرده است. طی چند روز گذشته، بیش از ۳۰۰ نقطه از مراکز استراتژیک، مراکز حیاتی، پایگاه‌ها و پادگان‌های سوریه را بمباران کرده و تمام زیرساخت‌های نظامی سوریه را نابود کرده است. همچنین این رژیم جعلی صراحتاً اعلام کرده که تمام توان نظامی سوریه را باید از بین ببرد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی و پژوهشگر منطقه غرب آسیا ادامه داد: متأسفانه سکوت کشور‌های منطقه و مجامع بین‌المللی و بی‌عملی دربرابر این نقض آشکار حقوق ملت‌ها و یکی از اعضای مهم سازمان ملل به نام سوریه، می‌تواند شرایط را در منطقه و جهان به چالش بکشد.

شرایط سوریه، غیرقابل‌پیش‌بینی

زارعی در ادامه با بیان اینکه یک اقدام هماهنگ توسط کشور‌های منطقه در محکومیت تجاور رژیم صهیونیستی شکل گرفته است، گفت: جمهوری اسلامی ایران و سایر کشور‌ها این تجاوز آشکار و نقض حکومت سوریه را محکوم کردند و خواستار عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی به پشت مرز‌های قبل از تجاوز شدند، اما در خود سوریه، ناهمگونی و عدم انسجام در بین گروه‌هایی که امروز در سوریه قدرت را به دست گرفته‌اند، نشان می‌دهد شرایط بی‌ثباتی در آن کشور وجود دارد.

وی افزود: بی‌عملی و بی‌تفاوتی این گروه‌ها در مقابل اقدامات رژیم صهیونیستی و بمباران‌هایی که توسط جنگنده‌های آمریکایی صورت گرفت و از طرفی همکاری دولت ترکیه با گروه‌های تروریستی و ورود بخشی از نیرو‌های ترکیه به بخشی از اراضی کُردنشین در برخی شهر‌های سوریه نشان می‌دهد که شرایط آن کشور بسیار ناپایدار و شکننده است و فعلاً نمی‌توان پیش‌بینی کرد که شرایط پایداری بر این کشور حاکم شود؛ باوجود اینکه دولت گذار تشکیل شده است، اما شرایط بسیار شکننده است و درگیری و منازعات در بسیاری از مناطق ادامه دارد.

متناقض، مثل تحریرالشام

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی و پژوهشگر منطقه غرب آسیا ادامه داد: از سویی دیگر با توجه به این شرایط، حضور مقاومت در لبنان، درگیری‌هایی که در سرزمین‌های اشغالی غزه وجود دارد و همچنین نگرانی‌هایی که از سرریزشدن این جریان افراطی و تند از درون مرز‌های سوریه به کشور‌های همجوار از جمله ترکیه و عراق و… محتمل است یا شعار‌هایی که از سوی گروه‌های تروریستی و تحریرالشام برای آزادی قدس و همکاری با حماس برای کمک به ملت فلسطین مطرح شده است، با این چندگانگی در رفتار و گفتارشان نمی‌توان به یک تحلیل درست دست پیدا کرد.

زارعی تاکید کرد: متاسفانه باید گفت نقش ایالات متحده آمریکا، رژیم جعلی صهیونیستی، برخی از کشور‌های اروپایی، ترکیه، اوکراین و حضور نیرو‌های چندملیتی همه نشان می‌دهد که یکپارچگی و انسجامی که برای تشکیل یک حکومت ملی و دولت ملی برای آینده سوریه را بتوان پیش‌بینی کرد، وجود ندارد.

دولت اردوغان در راه بی‌ثباتی

وی درخصوص تاثیر ترکیه در تنش‌های سوریه، اظهار کرد: پرچم ترکیه در برخی شهر‌ها و مراکز مهم شمال سوریه مانند ادلب و سایر شهر‌ها به اهتزاز درآمده است و نشان می‌دهد دولت ترکیه رسما در حمایت از این جریانات تروریستی حضور داشته و در تسلیح و تجهیز و حمایت از آنان نقش داشته است. توئیت‌هایی که خانواده اردوغان و برخی مقامات ترکیه منتشر کردند، نشان می‌دهد که بخشی از ماجرا در این درگیری‌ها دولت ترکیه بوده، اما قطعا دولتی مانند ترکیه نباید به آمریکایی‌ها، رژیم صهیونیستی و دولت‌هایی که به ترکیه برای ورود به صحنه سیاسی و میدان سوریه چراغ سبز نشان دادند، دل خوش کند، زیرا ممکن است کمانه کند و به سمت خودشان برگردد و شرایط را برای ترکیه و اردوغان در آینده‌ای نزدیک به سمت بی‌ثباتی، ناامنی و فروپاشی حکومت دولت اردوغان و آتاتورک‌ها بکشاند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی و پژوهشگر منطقه غرب آسیا درباره تاثیر تنش‌ها در جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد: در اتفاقاتی که رخ داد، متاسفانه بخشی از دسترسی‌های استراتژیک ما به دریای مدیترانه و اروپا که از طریق سوریه فراهم شده بود یا پشتیبانی از حزب‌ا… و مقاومت در سرزمین‌های اشغالی و لبنان محدود شده، اما به این معنی نیست که جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند برای حمایت از مقاومت و فلسطین از محدودیت‌ها عبور کند. اتفاقات، محدودیت‌هایی ایجاد می‌کند؛ اما به این معنی نیست که حمایت خود را از مقاومت کاهش دهیم.

زارعی ادامه داد: باید امیدوار بود که هرچه‌سریع‌تر شرایط باثبات و امنی را در سوریه شاهد باشیم و گروه‌هایی که توانستند قدرت در دست گیرند، با تفاهم و مصالحه، شرایط مطلوبی را برای مردم سوریه که درواقع تعیین‌کننده‌ترین نیرو‌ها در حوزه تصمیم‌گیری و سامان‌دهی نظام سوریه هستند، ایجاد کنند؛ چرا که هر سامانه‌ و سازمانی که بخواهد در سوریه برخلاف اراده مردم حاکم شود، شکننده و بی‌ثبات خواهد بود.

تنش‌های منطقه به ایران کشیده می‌شود؟

وی درخصوص انتقال تنش‌های منطقه به ایران، گفت: در گذشته هم اتفاقات این‌چنینی رخ داده است. زمانی که داعش با آن قدرتمندی خواست به ۴۰ یا ۵۰ کیلومتری مرز‌های ما نزیک شود، دولت ایران تاکید کرد هرگونه نزدیک‌شدن گروه‌های تروریستی به مرز‌های ما با واکنش جدی مواجه خواهد شد. ما امروز خاک‌ریز‌های امنیتی دفاعی خود را در خارج از مرز‌ها مستقر کرده‌ایم و اجازه نخواهیم داد که این خاک‌ریز‌ها به دست دشمن بیفتد و قطعا توانمندی‌های ما نسبت به ۸ یا ۹ سال قبل که در سوریه و موصل جنگیدیم، بهتر شده است و هرگونه اقدام و تهدیدی را پاسخ خواهیم داد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی و پژوهشگر منطقه غرب آسیا تاکید کرد: آنچه می‌تواند توان ملی ما را بیش از هر چیز تقویت و تحکیم کند، پشتوانه مردمی و سرمایه اجتماعی است که بایستی حاکمیت، این سرمایه اجتماعی را بیش‌ازپیش مورد توجه قرار دهد و اجازه ندهد که با اتخاذ سیاست‌های غلط و اقدامات نابخردانه باعث ایجاد شکاف یا فعال‌شدن گسل‌های اختلافی شود که باعث رنجش یا فاصله‌گرفتن از حاکمیت شود که این موضوع بیش از هرچیز آسیب‌زاست؛ لذا حمایت مردمی، سرمایه اجتماعی، تکیه به نیرو‌های مردمی و همچنین تامین نیاز‌ها و مطالبات مردمی، بالاترین قوام و ظرفیتی است که می‌توانیم از آن برای مقابله برابر هر تهدید و آسیبی استفاده کنیم.

دلیل دخالت‌نکردن ایران چه بود؟

زارعی در خصوص دخالت‌نکردن ایران در شرایط سوریه مانند سال‌های گذشته، اظهار کرد: سردار سلیمانی نماد مقاومت، رشادت و ایستادگی بودند و آنچه در آن زمان اتفاق افتاد، همدلی و وحدت و هماهنگی بود که در میدان بین نیرو‌های مقاومت به فرماندهی سردار سلیمانی بود و باعث شد این جریان فتنه در عراق و سوریه نابود شود و هسته‌های فتنه از بین برود؛ هرچند لایه‌هایی از آن در ادلب و برخی نقاط ماندگار شده و مجددا سربرآورند.

وی افزود: دخالت‌نکردن ایران مانند سال‌های گذشته، چند دلیل اساسی دارد که اولین آن خیانت‌های شخص بشار اسد بود؛ چراکه طی یکی‌دو سال قبل و حتی بعد از پایان فتنه داعش تدریجا تحت وسوسه‌های برخی دولت‌های منطقه ازجمله مصر، اردن و آمریکا و کشور‌های اروپایی قرار گرفت. بشار اسد برخلاف توصیه پدرش حافظ اسد، نتوانست همدلی و همراهی را با جمهوری اسلامی ایران ادامه دهد و مشاهده کردیم که بعد از طوفان‌الاقصی و اتفاقات سال‌های اخیر، بسیاری از مدارس ایرانی در سوریه تعطیل شدند، بسیاری از دفاتر مقاومت تعطیل شدند و به‌تدریج در بازسازی ویرانی‌ها و آثار به‌جامانده از سال‌های بحران این کشور کمترین نقش را به جمهوری اسلامی ایران داد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی و پژوهشگر منطقه غرب آسیا تعطیلی سفارت یمن در دمشق را از دیگرنماد‌های بدعهدی بشار اسد برشمرد و گفت: یکی دیگر از نماد‌های بدعهدی این بود که بشار اسد سفارت یمن را در دمشق تعطیل کرد و دراختیار سفارت عربستان قرار داد و نشان داد که تغییرات رویکردی و رفتاری در شخص بشار اسد یکی از عوامل فاصله‌گرفتن ایشان از جمهوری اسلامی ایران بود و احساس می‌کرد با همکاری با برخی کشور‌های عربی و اعتماد به آن‌ها می‌تواند دولت را حفظ کند و ثبات و امنیت همچنان پایدار باشد؛ درحالی‌که در یک سال اخیر با اتخاذ رویکرد‌های غلط برخی مراکز و عناصر و فرماندهان حزب‌الله و سپاه قدس در سوریه و لبنان توسط رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند و عدم پاسخ مناسب به این اقدامات، به رویکردی که آقای اسد اتخاذ کرده بود، برمی‌گشت. 

بشار اسد به سرنوشت قذافی و مورسی دچار شد

زارعی با تاکید بر اینکه این رویکرد غلط و اعتماد به آمریکا همان سرنوشتی را برای اسد رقم زد که برای مورسی، قذافی، آقای مصدق در کودتای ۱۳۳۲، صدام و بسیاری از رهبرانی که به آمریکا اعتماد می‌کنند اتفاق افتاد، گفت: اگر این روند ادامه پیدا کند، حتی اردوغان و بسیاری از کشور‌های دیگر به سرنوشت آقای اسد دچار خواهند شد.

وی به تذکرات مقامات ایرانی از جمله مقام معظم رهبری به بشار اسد، اشاره کرد و گفت: اگر آقای عراقچی در بین مردم سوریه حضور پیدا کرد و آقای لاریجانی در آخرین روز به سوریه سفر و توصیه‌های لازم را گوشزد کرد، همچنین خرداد ماه امسال مقام معظم رهبری ۶ تذکر مهم را در سخنرانی خود برای دولت سوریه گوشزد کردند، اما گوش شنوایی وجود نداشت و اتخاذ سیاست‌های غلط و اعتماد به این دولت‌ها موجب شد شاهد وضعیت امروز سوریه باشیم.

زنگ خطر بیخ گوش سران سازش‌کار عرب

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی و پژوهشگر منطقه غرب آسیا با بیان اینکه سوریه برای ما حائزاهمیت است، اظهار کرد: حرمین حضرت رقیه(س) و حضرت زینب(س) آنجاست؛ همچنین همجواری با لبنان و سرزمین‌های اشغالی برای ما از ویژگی بالایی برخوردار است و راه دسترسی ما به دریای مدیترانه و غرب از طریق سوریه، همیشه مهم بوده است؛ بنابراین ثبات و امنیت و یک دولت توانمند برای سوریه انتظار داریم.

زارعی درباره شرایط محور مقاومت با توجه به وضعیت منطقه، عنوان کرد: از رژیم صهیونیستی، از ابتدای اعلام رسمیت تاکنون، شاهد قتل‌عام‌ها و نسل‌کشی بوده‌ایم که این‌حجم از جنایات در تاریخ بشر را حتی هیتلر و بسیاری از حاکمان جلاد تاریخ، مرتکب نشده بودند و به هیچ پیمان و میثاق و قانونی پایبند نیست. این رژیم از بحران داخلی و ضعف سیاسی سوریه سوءاستفاده می‌کند. رژیم صهیونیستی اگر احساس کند دولت‌های پیرامونی مثل اردن، مصر و… دچار ضعف شدند، برای عملی‌کردن شعار از نیل تا فرات اقدام خواهد کرد؛ بنابراین باید درس و هشداری برای تمام کشور‌های منطقه و خصوصا سران سازش‌کار عرب باشد که در پیمان صلح ابراهیم به‌دنبال سازش و تسلیم‌شدن دربرابر رژیم جعلی صهیونیست بودند.