**توزیع نادرست خدمات پس از انقلاب و غفلت از انرژیهای نو**
مصطفی هاشمی طبا، فعال سیاسی، در مورد سیاستهای توزیعی اظهار داشت: «توزیع خدمات به خودی خود امری منفی نیست، اما نگاه حاکم بر این طرحها اغلب پوپولیستی است. هدف اصلی این است که مردم به هر شکل ممکن راضی نگه داشته شوند و افراد به عنوان برگهای رای دیده میشوند، نه به عنوان انسانهایی با نیازهای واقعی.»
سالهاست که در تریبونهای رسمی تبلیغ میشود که گازرسانی به دورافتادهترین نقاط کشور یک خدمت بزرگ و افتخارآمیز است. اما اکنون کشور حتی در تأمین گاز برای صنایع و ادارات پایتخت نیز با مشکلات جدی مواجه شده است. منتقدان معتقدند که توزیع نادرست خدمات و عدم توجه کافی به انرژی برق در مقابل گاز، کشور را با چالشهای فعلی روبرو کرده است. همچنین، نگاه مرکزگرا و سنتی که شناخت کافی از مناطق مختلف کشور و آینده آنها نداشته، در تشدید این وضعیت نقش داشته است.
**توزیع نادرست خدمات پس از انقلاب**
هاشمی طبا معتقد است که سیاستهای توزیعی اولیه پس از انقلاب، با توجه به نگاه مرکزگرایانه، منجر به چالشهای جدی در سالهای اخیر شده است. او میگوید: «همیشه گفته میشود که همه تخممرغها را در یک سبد نگذارید. مسئولان کشور فکر میکنند که کاری که از نظرشان خوب است، باید به شدت دنبال شود. در نشریات شرکت ملی گاز آمده است که باید خدمات را متناسب با اقلیم هر منطقه توزیع کنیم، اما در عمل تمام نقاط کشور به یک چشم دیده شدهاند. به عنوان مثال، خانهسازی در گیلان با بوشهر متفاوت است، اما در توزیع انرژی، شرایط اقلیمی این دو استان در نظر گرفته نشده است. این نتیجه تصمیمات مرکزگرا است.»
او همچنین اشاره کرد: «ما سالها تلاش کردیم تا به انرژی اتمی دست یابیم، اما از چهل سال پیش تاکنون به فکر استفاده از انرژیهای نو و تجدیدپذیر نبودهیم. تفکرات سنتی و عدم آیندهنگری باعث بروز این مشکلات شده است.»
**گازرسانیهای بیرویه و چالشزا**
هاشمی طبا معتقد است که طرحهای گازرسانی سراسری و تمرکز بر افزایش تولید بنزین به جای توجه به خودروهای برقی، تنها در ایران اتفاق افتاده و اشتباهات دولتها در این حوزه تعجببرانگیز است. او میگوید: «در واقع، یک نوع سیاستهای لحظهای دنبال شده است. کشوری مانند ما که گاز را به همه جا رسانده، در دنیا وجود ندارد. وقتی در یک زمینه از یک عنصر بیش از حد استفاده میکنیم، چنین مشکلاتی به وجود میآید. نیروگاههای ما قدیمی شدهاند و مصرف آنها دو برابر است. این نیروگاهها با راندمان ۲۵ درصد کار میکنند و عدم نوسازی تجهیزات، بهرهوری را کاهش داده است. با اینکه شخصاً به مسئولان تذکر دادم، اما در برنامه هفتم توسعه نوشتهاند که طی پنج سال آینده سالانه ۳ میلیون لیتر بنزین تولید خواهیم کرد، در حالی که دنیا به سمت خودروهای برقی حرکت کرده است. سه برابر کردن حجم یک مسیر اشتباه، جای تعجب دارد. در حوزه محیط زیست، پسماند و فاضلاب نیز نمونههای مشابهی وجود دارد.»
او همچنین افزود: «به اندیشههای خوب توجه نمیشود. چند روز پیش آقای درویش اشاره کرد که در گیلان سالانه ۲ متر باران داریم، اما در رودسر شاهد جیرهبندی آب هستیم. دلیل این است که آلودگیها به حدی زیاد است که به آبهای سطحی نفوذ کردهاند. طرحهای عبور از بحرانهای آب نیز نیمهکاره ماندهاند. هزاران طرح بدون اولویت توسط سازمان برنامه پیگیری میشود، در حالی که طرحهای مهم به حاشیه رانده شدهاند.»
**توزیع پوپولیستی خدمات**
این فعال سیاسی معتقد است که توزیع خدمات نباید با هدف جمعآوری رای و ایجاد رضایتمندی کاذب انجام شود، بلکه باید به مسائل فنی و جایگاه واقعی شهروندان توجه شود. او میگوید: «توزیع خدمات به خودی خود بد نیست، اما نگاه حاکم بر این طرحها پوپولیستی است، زیرا هدف اصلی راضی نگه داشتن مردم به هر شکل ممکن است. در این نگاه، افراد به عنوان برگهای رای دیده میشوند، نه به عنوان انسانهایی با نیازهای واقعی. هیچکدام از مکتبهای اقتصادی و عقلی چنین اقداماتی را تأیید نمیکنند. به عنوان مثال، موضوع آبخیزداری در کشور ما بسیار ضروری است و کافی است که در استانها اجرا شود، اما کسی به این حرفها گوش نمیدهد.»
**دولت جنگ آیندهنگری داشت**
هاشمی طبا معتقد است که در دهه شصت، نگاه دولت به توزیع خدمات منطقیتر بود و آیندهنگری جدیتری وجود داشت. او میگوید: «در دهه شصت، نظم و آیندهنگری که در دولت وجود داشت، در دولتهای بعدی دیده نشد. در آن زمان، تصمیمگیریها نسبتاً مناسب بود. برای مثال، برای مبارزه با زباله، پنج پروژه داشتیم و قراردادی بسته شد که ۶۰ واحد در سراسر کشور ایجاد شود، اما بعداً تمام آنها لغو شد. به مرور زمان، دیدگاههای دیگری اجرا شد. در آن زمان، بسیاری از تصمیمات منطقیتر بود. با ۵ میلیارد دلار، جنگ را اداره میکردیم و همزمان توسعه صنعتی را نیز دنبال میکردیم.»