کرملین روز دوشنبه اعلام کرد که توافق مشارکت راهبردی بین ایران و روسیه در تاریخ ۱۷ ژانویه (۲۸ دی‌ماه) به امضا خواهد رسید. این توافق در جریان سفر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، به مسکو توسط روسای جمهوری دو کشور امضا می‌شود.
این پیمان راهبردی جامع جایگزین توافق قبلی دو کشور در سال ۲۰۰۱ خواهد شد و در شرایطی امضا می‌شود که هر دو کشور با غرب در زمینه‌های مختلف تنش‌های شدیدی را تجربه می‌کنند. منابع دیپلماتیک ایرانی به روزنامه روسی «کومرسانت» گفته‌اند که همکاری در حوزه امنیت و دفاع با مسکو در اولویت قرار دارد.
این توافق در آستانه مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، امضا می‌شود و نشان‌دهنده گامی تعیین‌کننده در جهت تقویت روابط بین ایران و روسیه است. دونالد ترامپ پیش‌تر در بحبوحه تنش‌های غرب با تهران، امکان جنگ با ایران و حمله به تاسیسات هسته‌ای این کشور را رد نکرده بود.
مسعود پزشکیان، که پس از مرگ ابراهیم رئیسی در سانحه سقوط بالگرد به ریاست‌جمهوری ایران رسید، از ابتدای تشکیل دولت جدید رویکردی آشکار به سوی نزدیکی با مسکو در پیش گرفته است. او در دیدار با سرگئی شویگو، وزیر دفاع سابق روسیه، اطمینان داد که دولت جدید ایران به‌طور جدی برای ارتقای سطح روابط دوجانبه با روسیه تلاش خواهد کرد.
در بیانیه‌ای که پس از گفت‌وگوهای پزشکیان با شویگو منتشر شد، آمده بود که روابط تهران و مسکو بر اساس همکاری‌های پایدار و مداوم توسعه خواهد یافت و به کاهش فشار ناشی از تحریم‌های غرب علیه ایران و روسیه کمک خواهد کرد.
تعیین تاریخ امضای این توافقنامه بسیار نمادین است، چرا که در آستانه مراسم تحلیف دونالد ترامپ انجام می‌شود. ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ خارج شد و فشار تحریم‌ها علیه ایران را افزایش داد. او اخیراً اعلام کرده است که نسبت به ایران موضعی سخت‌گیرانه‌تر از جو بایدن اتخاذ خواهد کرد و حتی امکان رویارویی نظامی با ایران را نیز رد نکرده است.
همچنین گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد ایران به دنبال تقویت همکاری‌های هسته‌ای با روسیه است. علی لاریجانی، مشاور ارشد رهبر ایران، چندین بار به روسیه سفر کرده و با مقامات بلندپایه این کشور دیدار کرده است تا درخواست کمک برای پیش‌برد برنامه هسته‌ای ایران را مطرح کند.
با توجه به وابستگی روسیه به موشک‌ها و پهپادهای ایرانی، نگرانی‌هایی در مورد عبور احتمالی روسیه از خطوط قرمز تعیین‌شده در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد. این همکاری نزدیک می‌تواند پیامدهای قابل توجهی برای منطقه و روابط بین‌المللی داشته باشد.