قاسم جعفری، استاد دانشگاه و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگویی با ایکنا به مناسبت سالروز میلاد حضرت علی(ع) به موضوع وفاق در حکمرانی علوی پرداخت. او تأکید کرد که وفاق، وحدت، هم‌راستایی و هماهنگی از مباحثی هستند که ارتباط تنگاتنگی با مسائل عقلی دارند. جوامعی که به دنبال رشد و پیشرفت هستند، باید تمام توان خود را برای تجمیع ظرفیت‌های انسانی و استفاده بهینه از منابع طبیعی به کار گیرند تا از این طریق، هم‌افزایی لازم برای تحقق رشد فراهم شود.

جعفری افزود: اگر نیروهای مختلف اجتماعی دچار تفرقه و اختلاف شوند، هم‌افزایی و وحدت محقق نخواهد شد و این امر به تخریب و سقوط جامعه منجر می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پیامبر اسلام(ص) این بود که توانست قبایلی را که سال‌ها با یکدیگر درگیر بودند، متحد کند. ایشان موفق شدند اوس و خزرج را که هیچ‌کس تصور اتحاد آن‌ها را نداشت، به هم نزدیک کنند.

این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: ابن‌خلدون معتقد است که پیامبر اسلام(ص) دو معجزه بزرگ داشتند؛ یکی قرآن و دیگری ایجاد وحدت میان قبایلی که به طور سنتی با هم دشمنی داشتند. امیرالمؤمنین علی(ع) نیز همین مسیر را در دوران سکوت و خلافت خود ادامه دادند. ایشان نشان دادند که گاهی باید از منافع شخصی و گروهی گذشت و به نفع منافع عمومی و جامعه عمل کرد.

**ولایت امیرالمؤمنین(ع)؛ نتیجه وحدت جامعه**

جعفری با اشاره به این که امامت و ولایت امیرالمؤمنین علی(ع) محصول وحدت جامعه بود، گفت: ایشان فرمودند: «اگر حضور مردم و حمایت آن‌ها نبود، من هرگز خلافت را نمی‌پذیرفتم.» از دیدگاه شیعه، امامت حق ایشان است، اما در مورد خلافت ظاهری باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشت.

وی تأکید کرد: وقتی از وحدت و وفاق صحبت می‌شود، باید مشخص شود که این مفاهیم حول چه محوری شکل می‌گیرند. امام علی(ع) به خوبی این موضوع را تبیین کرده‌اند و فرمودند: «اتحاد بر محور حق، حتی اگر ناخوشایند باشد، بهتر از تفرقه بر محور باطل است، حتی اگر خوشایند به نظر برسد.» قرآن کریم نیز در آیه 103 سوره آل عمران بر اهمیت وحدت و پرهیز از تفرقه تأکید کرده است.

**پیشنهاد به رئیس‌جمهور درباره وفاق**

جعفری بیان کرد: یکی از نقاط ضعف ما این است که اندیشمندان و تبیین‌گران کمتر به موضوع وفاق پرداخته‌اند. در روزهای ابتدایی تشکیل دولت چهاردهم، به رئیس‌جمهور پیشنهاد دادم که اقدامات نظری و تبیینی در مورد وفاق انجام شود؛ زیرا تا زمانی که مبانی نظری وفاق مشخص نشود، هرکس ممکن است برداشت شخصی خود را داشته باشد و این موضوع کمکی به جامعه نخواهد کرد. وفاق میان اهل علم و دین می‌تواند به نجات و رستگاری جامعه بینجامد، اما اگر گروه‌هایی که فاقد مبانی فکری هستند گرد هم آیند، نه تنها سودی نخواهند داشت، بلکه به جامعه آسیب خواهند زد.

وی با اشاره به بخشی از نهج‌البلاغه در توصیف اوباش گفت: امام علی(ع) فرمودند: «این افراد وقتی جمع می‌شوند، زیان‌رسان هستند و وقتی پراکنده می‌شوند، سودمند.»

**تعیین «حبل وفاق»**

جعفری تأکید کرد: ابتدا باید «حبل وفاق» مشخص شود. اولین سخن پیامبر اسلام(ص) نیز این بود: «بگویید لا إله إلا الله تا رستگار شوید.» وفاق برای حاکمان، مردم و گروه‌های سیاسی و اجتماعی از نان شب واجب‌تر است و همه باید به این موضوع توجه کنند. البته بخش عمده‌ای از مسئولیت وفاق بر دوش حاکمان است. پیامبر اسلام(ص) فرمودند: «بدترین حاکمان کسانی هستند که نتوانند وفاق ایجاد کنند یا گروه‌های هم‌دل را از هم جدا سازند.» اگر حاکم نقدپذیر و مهربان باشد، سایر سطوح اجتماعی نیز متحد خواهند شد.

وی افزود: مسئولان جمهوری اسلامی با رفتار و گفتار خود می‌توانند وفاق را در جامعه ایجاد کنند. رهبران انقلاب الگوی کامل وفاق هستند و در سخت‌ترین شرایط نیز سخنی به زبان نیاوردند که باعث تفرقه شود.

جعفری در پایان به نقش رسانه‌ها و گروه‌های مرجع در تحقق وفاق اشاره کرد و گفت: اصحاب رسانه، گروه‌های سیاسی و همه کسانی که در فضای مجازی تأثیرگذار هستند، باید در زمینه وفاق فعالیت کنند. گروه‌های مرجع مانند معلمان، اساتید، هنرمندان و ائمه جماعت نیز نقش مهمی در این زمینه دارند. گاهی یک توئیت می‌تواند جامعه را ملتهب کند یا برعکس، آرامش را به ارمغان آورد. در حوزه وفاق ملی، باید منافع و مصالح مشترک مطرح شود و التزامی پیرامون این موضوعات ایجاد گردد.

**گفت‌وگو از سعید امینی**
انتهای پیام