در تاریخ ایران، روزهای سرنوشت‌سازی وجود دارد که هر یک نقشی کلیدی در شکل‌گیری آینده این سرزمین ایفا کرده‌اند. یکی از این روزهای مهم، ۲۶ دی ماه ۱۳۵۷ است که برای مردم ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این روز، محمدرضا پهلوی، شاه وقت ایران، که موقعیت خود را در خطر می‌دید، به بهانه استراحت از کشور فرار کرد. این اتفاق نقطه عطفی بود که راه را برای پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ هموار کرد.
همزمان با سالروز فرار محمدرضا پهلوی، مروری بر روابط رژیم پهلوی با آمریکا و دلایل ناکامی ایالات متحده در جلوگیری از وقوع انقلاب اسلامی خواهیم داشت. در این زمینه، حسین کنعانی‌مقدم، کارشناس ارشد غرب آسیا، در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان اظهار داشت: تاریخ سیاسی نظام پهلوی در دوران رضاشاه و محمدرضا شاه از همان ابتدا با وابستگی به انگلیس و آمریکا شکل گرفت. حتی چند روز قبل از کشتار دانشجویان در دانشگاه تهران، جیمی کارتر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، به طور کامل از شاه حمایت کرد و او را عامل ثبات در منطقه معرفی نمود.
کنعانی‌مقدم با اشاره به حضور هزاران مستشار آمریکایی در ایران و هماهنگی کامل سیاست‌های خارجی ایران با آمریکا، گفت: این موارد نشان‌دهنده حمایت آمریکا از شاه در منطقه و وابستگی شدید رژیم پهلوی به این کشور بود. وی افزود: آمریکا قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به وضوح نشان داد که از شاه حمایت می‌کند و حتی پس از فرار او، تمام تلاش خود را برای بازگرداندن وی به کار گرفت.
این کارشناس ارشد غرب آسیا، کودتای نوژه را مهم‌ترین اقدام آمریکا در این زمینه دانست و توضیح داد: پس از پیروزی انقلاب، آمریکا و متحدانش با استفاده از برخی افسران ارتش شاهنشاهی که در گروهی به نام «نقاب» سازمان‌دهی شده بودند، کودتایی را برای بازگرداندن شاپور بختیار و نابودی نظام جمهوری اسلامی طراحی کردند. اما این توطئه قبل از اجرا کشف و خنثی شد.
کنعانی‌مقدم با بیان خاطره‌ای از دوران دانشجویی خود گفت: زمانی که ساواک مرا دستگیر کرده بود، بازجو از من پرسید: «چرا با اعلیحضرت مقابله می‌کنید؟» من پاسخ دادم: «نمی‌خواهم نوکر آمریکا باشم.» وابستگی شاه به آمریکا نه تنها در حوزه‌های سیاسی، نظامی و امنیتی بود، بلکه نمونه بارزی از رابطه نوکر و اربابی بود که قطعاً مورد پذیرش ملت بزرگ ایران نبود.
وی ادامه داد: شاه با وعده حمایت آمریکا در ۲۶ دی ماه ۱۳۵۷ از ایران فرار کرد، با این امید که مانند سال ۱۳۳۲ بازگردانده شود. اما این بار شرایط متفاوت بود، چرا که تاریخ مصرف شاه به پایان رسیده بود. قیام مردم ایران به رهبری امام خمینی (ره) گسترش یافته بود و اعتصابات کارگری و ناآرامی‌ها در سراسر کشور از کنترل شاه و عوامل آمریکایی او خارج شده بود.
کنعانی‌مقدم با اشاره به مخالفت شدید آمریکا با انقلاب اسلامی در ایران، گفت: ایالات متحده وقتی دریافت که شاه قادر به حفظ منافع آن‌ها نیست، از حمایت او دست کشید. وی تاکید کرد: انقلاب اسلامی که توسط امام خمینی (ره) بنیان‌گذاری شد، یک انقلاب پویا و همیشه در حال تحول است. این پویایی و تداوم انقلاب باعث شده است که آمریکایی‌ها از بازگشت به جایگاه قبلی خود در ایران ناامید شوند.
این کارشناس ارشد غرب آسیا به سیاست فشار حداکثری آمریکا در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: آمریکا سال‌هاست که سیاست «فشار حداکثری از بیرون و شورش از درون» را در پیش گرفته و تلاش می‌کند از طریق سازمان‌دهی نیروهای مخالف انقلاب، راهی برای نفوذ مجدد پیدا کند. اما تجربه این سال‌ها نشان داده که هر جا آمریکا خواسته نفوذ کند، ملت سرافراز ایران مانع آن شده است.
انتهای پیام/