همزمان با افزایش شایعات درباره امکان آغاز مذاکرات، گروههای تندرو و کسانی که از تحریمها سود میبرند، فعالیتهای خود را تشدید کردهاند. دولت چهاردهم و رئیسجمهوری در روزهای اخیر تلاش کردهاند تا پیام صلحطلبی خود را به جهانیان برسانند. این تلاشها در شرایطی صورت میگیرد که بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، موضوعی بیسابقه در ۱۳۲ سال گذشته محسوب میشود. ایرانیان نیز تحریمهای شدید دوران اول ریاستجمهوری او را فراموش نکردهاند. در چنین شرایطی، تلاش برای دستیابی به توافقهای جدید با غرب و حتی بازگشت به میز مذاکره با آمریکا چندان دور از ذهن نیست.
تلاش دولت چهاردهم که با وعده عادیسازی روابط با غرب به قدرت رسید، طبیعی به نظر میرسد. اما در مقابل، گروههایی که در انتخابات ریاستجمهوری شکست خوردند، سعی دارند مانع این روند شوند. این مخالفتها در حالی مطرح میشود که گزارشهایی از تمایل ترامپ برای مشارکت در مذاکرات جامع با ایران منتشر شده است. گفته میشود ترامپ از طریق عمان پیامی به تهران ارسال کرده و ابراز امیدواری کرده است که توافقی جدید و متفاوت از برجام سال ۲۰۱۵ حاصل شود.
پس از انتشار مصاحبه رئیسجمهور ایران با شبکه NBC، مخالفان مذاکره دوباره صدای خود را بلند کردهاند و علیه گفتوگو با غرب موضع گرفتهاند. اهمیت برجام در بهبود وضعیت اقتصادی ایران در سالهای ۹۳ تا ۹۷ قابل توجه است. در آن دوره، تحریمها تضعیف شدند و اتفاقات مثبتی برای کشور رخ داد. اما با بازگشت تحریمها، این روند متوقف شد.
سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، اخیراً در شبکههای اجتماعی نوشته است که برخی در گذشته ادعا میکردند هر توافقی بهتر از توافق نکردن است. او این منطق را زیر سوال برده و از تلاشهای دولت برای معرفی برجام به عنوان یک تجربه موفق انتقاد کرده است. جلیلی همچنین به موضوع FATF و خرید واکسن در دوران دولت روحانی اشاره کرده است.
در مقابل، علی عبدالعلیزاده، نماینده رئیسجمهوری در هماهنگی اجرای سیاستهای کلی توسعه دریامحور، بر ضرورت مذاکره مستقیم با آمریکا تاکید کرده است. او اعلام کرده که دولت آماده مذاکره است و در صورت شروع مذاکرات، دستیابی به توافق دو تا سه ماه زمان خواهد برد. عبدالعلیزاده همچنین گفته است که شرکتهای آمریکایی میتوانند پس از رفع تحریمها در ایران سرمایهگذاری کنند.
او درباره آثار تحریم بر ایران نیز اظهار کرده است که تحریمها فرصت توسعه را از کشور گرفتهاند و همسایگان ایران در حال حرکت با سرعت بالا در مسیر توسعه هستند، در حالی که ایران در محاصره تحریمها باقی مانده است. عبدالعلیزاده تاکید کرده که ایران بیشتر از آمریکا از تحریمها ضرر میکند.
ترامپ نیز اعلام کرده است که تمایل به مذاکره دارد، زیرا به دنبال منافع ملی آمریکاست. عبدالعلیزاده معتقد است که تحریمها نتوانستهاند ایران و دیگر کشورها را شکست دهند و در بلندمدت ممکن است به حذف دلار از مناسبات بینالمللی منجر شود. این موضوع هزینهی بزرگی برای آمریکا خواهد بود و به همین دلیل، آمریکا حاضر به مذاکره است.
در نهایت، آنچه مهم است این است که ایران برای رفع تحریمها و بهبود وضعیت اقتصادی خود نیاز به مذاکره دارد. در شرایطی که زندگی شهروندان ایرانی و منافع ملی کشور در گرو رفع تحریمهاست، هراس برخی گروهها از امکان توافق و تلاش برای حفظ تحریمها باید با دقت بیشتری بررسی شود.