در آغاز دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ، ایالات متحده و طالبان توافقی برای تبادل زندانیان انجام دادند. طالبان این اقدام را گامی در جهت عادیسازی روابط با آمریکا عنوان کرده است، اما کارشناسان معتقدند که به رسمیت شناختن حکومت طالبان توسط جامعه جهانی همچنان دور از دسترس است.
بر اساس این توافق، دو زندانی آمریکایی با «خان محمد»، عضو طالبان که پیشتر به اتهام قاچاق مواد مخدر و تروریسم در کالیفرنیا به حبس ابد محکوم شده بود، مبادله شدند. این تبادل در روز سهشنبه و همزمان با آغاز ریاستجمهوری ترامپ توسط مقامات رسمی تایید شد.
وزارت خارجه طالبان در کابل این توافق را گامی در جهت بهبود روابط میان افغانستان و آمریکا توصیف کرد. با این حال، به نظر نمیرسد که جامعه بینالمللی قصد داشته باشد حکومت طالبان را به رسمیت بشناسد.
یکی از دو آمریکایی آزاد شده، رایان کوربت، در اوت ۲۰۲۲ در جریان یک سفر تجاری توسط طالبان بازداشت شده بود. خانواده او پس از آزادی وی ابراز خوشحالی کردند و در بیانیهای گفتند: «از خداوند سپاسگزاریم که زندگی رایان را حفظ کرد و پس از ۸۹۴ روز سخت و پرابهام، او را به خانه بازگرداند.» آنها همچنین از دولتهای ترامپ و بایدن و همچنین کشور قطر برای نقششان در مذاکرات آزادی او تشکر کردند.
در مورد دومین آمریکایی آزاد شده، ویلیام مککنتی، اطلاعات دقیقی در دسترس نیست و مقامات آمریکایی جزئیاتی درباره نحوه بازداشت او منتشر نکردهاند.
این دو زندانی با خان محمد ۵۵ ساله مبادله شدند. او در سال ۲۰۰۸ به اتهام «نارکوتروریسم» (تروریسم مرتبط با قاچاق مواد مخدر) محکوم شده بود. وزارت دادگستری آمریکا او را به عنوان یک جهادی خشونتطلب و قاچاقچی مواد مخدر توصیف کرده است. او پیشتر به ارسال محمولههای هروئین و تریاک به آمریکا برای تامین مالی فعالیتهای تروریستی و برنامهریزی برای کشتن سربازان آمریکایی در افغانستان متهم شده بود.
اداره زندانهای آمریکا اعلام کرد که خان محمد دیگر در بازداشت این کشور نیست. حافظ ضیا احمد تکال، سخنگوی وزارت خارجه طالبان، گفت که خان محمد پس از آزادی به افغانستان بازگشته و به خانوادهاش پیوسته است. او همچنین اعلام کرد که هیچ مراسم عمومی برای آزادی او در نظر گرفته نشده است.
مقامات طالبان این تبادل را نتیجه مذاکرات طولانی و سازنده دانستند و درباره گفتگوهای بیشتر با آمریکا ابراز امیدواری کردند. آنها در بیانیهای اظهار داشتند: «امارت اسلامی اقدامات ایالات متحده آمریکا را که به عادیسازی و توسعه روابط میان دو کشور کمک میکند، مثبت ارزیابی کرده است.»
این تبادل در شرایطی صورت میگیرد که طالبان در تلاش است تا جامعه بینالمللی او را به رسمیت بشناسد تا بحران اقتصادی افغانستان را که به دلیل مسدود شدن داراییهای بینالمللی و خروج گسترده نیروهای متخصص پس از تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱ تشدید شده، بهبود بخشد.
پیش از آزادی این دو زندانی آمریکایی، دولت بایدن نیز برای آزادی دو آمریکایی دیگر به نامهای جورج گلزمن و محمود حبیبی تلاشهایی کرده بود. هدف از این تلاشها مبادله آنها با محمد رحیم، زندانی افغان در گوانتانامو بود، اما این مذاکرات تا پایان دوره ریاستجمهوری بایدن به نتیجه نرسید.
جورج گلزمن در سال ۲۰۲۲ توسط طالبان بازداشت شد. محمود حبیبی نیز همان سال در افغانستان ناپدید شد، اما از سرنوشت او اطلاعی در دست نیست. حکومت طالبان بازداشت حبیبی را تکذیب کرده است.