دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده، قصد دارد استیو ویتکاف، نماینده ویژه خود در خاورمیانه، را به عنوان مسئول رسیدگی به نگرانیهای واشنگتن در رابطه با ایران منصوب کند. این اقدام نشان میدهد که ترامپ تمایل دارد پیش از تشدید فشارها بر تهران، گزینه دیپلماسی را مورد آزمایش قرار دهد.
بر اساس گزارش فایننشال تایمز، ویتکاف که پیشتر در زمینه سرمایهگذاری املاک فعالیت داشته و نقش مهمی در برقراری آتشبس در غزه ایفا کرده است، قرار است تلاشها برای مدیریت برنامه هستهای ایران را رهبری کند. این مأموریت بخشی از برنامه کلی ترامپ برای “متوقف کردن جنگها” در منطقه خاورمیانه است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ ایالات متحده را از توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی خارج کرد و تحریمهای شدیدی علیه تهران اعمال نمود. او همچنین هشدار داد که در صورت تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هستهای، این اقدام میتواند به “پایان رسمی ایران” منجر شود.
در دوران انتقال قدرت، تیم ترامپ اقداماتی را برای از سرگیری کمپین “فشار حداکثری” بر ایران از طریق تحریمهای جدید یا نظارت سختگیرانهتر بر تحریمهای موجود بررسی کرد. با این حال، ترامپ و مشاورانش در جلسات اولیه نشان دادند که تمایل دارند مسیری را برای جلوگیری از درگیری گستردهتر با ایران باز نگه دارند. برخی از مقامات ترامپ به دیپلماتهای خارجی و همکاران خود اعلام کردهاند که انتظار دارند ویتکاف تلاش کند تا امکان سازش دیپلماتیک بین دو کشور را بررسی کند.
ویتکاف تمرکز اصلی خود را بر اجرای آتشبس در غزه خواهد گذاشت. ترامپ همچنین مورگان اورتاگوس، سخنگوی سابق وزارت امور خارجه در دوران ریاستجمهوری خود که تجربه فعالیت در خاورمیانه را دارد، به عنوان معاون ویتکاف منصوب کرده است.
مقامات آمریکایی اعلام کردهاند که طرح کامل ترامپ برای ایران و وظایف ویتکاف هنوز در حال تغییر است. با این حال، برخی از انتصابات اخیر ترامپ در دولت، گروهی را تشکیل داده است که آماده مذاکره با ایران هستند و نسبت به حمله به برنامه هستهای این کشور که از سوی برخی جنگطلبان در آمریکا و رژیم اسرائیل پیشنهاد شده، بدبین هستند.
مایکل دیمینو، مسئول ارشد ترامپ برای خاورمیانه در پنتاگون، که پیشتر در سازمان سیا فعالیت داشته، خواستار احتیاط در برخورد با تهران بوده است. البریج کالبی، نامزد ترامپ برای معاونت وزیر دفاع در امور سیاست، نیز هشدار داده است که باید از هرگونه اقدام نظامی علیه ایران اجتناب شود. با این حال، برخی دیگر در تیم سیاست خارجی ترامپ رویکردی جنگطلبانهتر دارند، از جمله مشاور امنیت ملی مایک والتز و وزیر امور خارجه مارکو روبیو.
بر اساس این گزارش، انتصاب ویتکاف به عنوان مسئول امور ایران، برخی از جنگطلبان در کنگره و سایر نهادهای سیاسی و تأثیرگذار در واشنگتن را نگران کرده است. آنها بیم دارند که ویتکاف در بازه زمانی کوتاهمدت، فشار بر ایران را برای رسیدن به یک توافق کاهش دهد.