ثمانه اکوان، کارشناس مسائل بینالملل، در گفتوگو با ایکنا به بررسی توافقنامه راهبردی ۲۰ ساله میان ایران و روسیه و تأثیر آن بر خنثیسازی تحریمها و تقویت همکاریهای امنیتی پرداخت. وی اظهار داشت که در مورد ابعاد امنیتی این توافق، دو کشور اظهارنظرهای شفافی نداشتهاند تا مشخص شود آیا همکاریهای نظامی و امنیتی نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت یا خیر. با این حال، به نظر میرسد که رویکرد اقتصادی در این توافق پررنگتر از سایر جنبهها است.
اکوان با اشاره به تأثیر تحریمهای غرب علیه روسیه، خاطرنشان کرد که این تحریمها باعث افزایش همکاریهای اقتصادی بین تهران و مسکو شده است. وی افزود که در این سند راهبردی ۲۰ ساله، فرصتهای مناسبی برای همکاریهای اقتصادی وجود دارد، اما اجرای کامل و دقیق این سند و وجود عزم سیاسی در دورههای مختلف زمانی برای تحقق آن ضروری است.
این کارشناس مسائل بینالملل تأکید کرد که اجرای این توافقنامه نیازمند رویکردهای پایدار و غیرقابل تغییر است. به عبارت دیگر، نباید با کاهش فشار تحریمها یا تغییر شرایط سیاسی، اجرای مفاد این سند به فراموشی سپرده شود. بنابراین، وجود عزم سیاسی در هر دو کشور برای پیشبرد این توافق بسیار حیاتی است.
در مورد رویکرد آمریکا نسبت به این توافق، اکوان بیان کرد که ایالات متحده در برابر هر اقدامی که به هژمونی اقتصادیاش در منطقه آسیب وارد کند، مقاومت خواهد کرد. وی به واکنش شدید مقامات آمریکایی به طرح ارز بریکس اشاره کرد و گفت که آمریکا تلاش میکند تا هژمونی دلار زیر سؤال نرود و پروژههایی مانند ارز بریکس به نتیجه نرسند.
اکوان همچنین به ماهیت اقتصادی این توافقنامه اشاره کرد و گفت که موفقیت آن منوط به عزم سیاسی دو طرف برای اجرای آن است. وی پیشنهاد کرد که برای تقویت این توافق، بهتر است از ارزهای ملی دو کشور استفاده شود تا وابستگی به دلار کاهش یابد و نقل و انتقالات مالی تسهیل شود.
در حوزههای اقتصادی، اکوان به همکاریهای بالقوه ایران و روسیه در زمینههای انرژیهای نوین، کشاورزی، فناوریهای پیشرفته، حمل و نقل دریایی و گردشگری اشاره کرد. وی خاطرنشان کرد که هر دو کشور دارای منابع عظیم نفت و گاز هستند، اما باید از رقابت در این حوزهها عبور کرده و به همکاری در سایر بخشها بپردازند.
در مورد واکنش اروپا به این توافق، اکوان اظهار داشت که اروپاییها همواره نگران توسعه روابط نظامی و اقتصادی بین ایران و روسیه بودهاند. جنگ اوکراین و قدرتنمایی روسیه، اروپا را نگران کرده است و امضای چنین سندی میتواند موجب تشدید این نگرانیها شود. غرب معتقد است که این توافقنامه میتواند به تقویت بنیه اقتصادی و نظامی روسیه منجر شود و حتی دامنه جنگ را به کشورهای دیگر گسترش دهد.
اکوان در پایان تأکید کرد که غرب به خوبی میداند تحریمها در بلندمدت کارایی خود را از دست میدهند و ممکن است به گسترش همکاریهای اقتصادی بین کشورهای تحریمشده منجر شوند. وی پیشبینی کرد که کشورهایی که در برابر تحریمها مقاومت میکنند، به سمت تشکیل جبههای مشترک با دیگر کشورهای تحریمشده حرکت خواهند کرد.
گفتوگو از سعید امینی
انتهای پیام