به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، پرداختن به مسائل فرعی در طول تاریخ باعث هدررفت انرژی، کاهش انگیزه‌ها و ایجاد اختلال در مسیر حرکت صحیح جوامع اسلامی شده است. این موضوع به‌طور مکرر در دوره‌های مختلف، زندگی مسلمانان را تحت تأثیر قرار داده است. به عبارت دیگر، گاهی افراد جامعه و حتی رهبران و شخصیت‌های برجسته جهان اسلام، در تشخیص اولویت‌ها دچار اشتباه می‌شوند و نمی‌دانند چه موضوعاتی اصلی هستند و باید به آنها پرداخته شود. در چنین شرایطی، ضروری است که مسائل فرعی در صورت لزوم فدای مسائل اصلی شوند و هر حرکت و اقدام به اندازه اهمیت خود مورد توجه قرار گیرد. رعایت اولویت‌ها و تشخیص درست مسائل اصلی از فرعی، از جمله وظایف مهمی است که باید به آن توجه ویژه داشت.

عدم اولویت‌بندی صحیح مسائل در طول تاریخ، آسیب‌های زیادی به جوامع اسلامی وارد کرده است. در این یادداشت، به مناسبت درگذشت یکی از سران انجمن حجتیه و بحث‌های پیرامون آن، به بررسی سابقه این گروه پرداخته می‌شود.

**فرعی بودن انجمن حجتیه (بخش اول)**

انجمن حجتیه توسط محمود ذاکرزاده تولائی، معروف به شیخ محمود حلبی، تأسیس شد. این انجمن در دوره‌ای از تاریخ، بهائیت را به عنوان دشمن اصلی شناسایی کرد و به مبارزه با آن پرداخت. اما روش مبارزه این انجمن بیشتر معطوف به مقابله با معلول‌ها بود تا علت‌ها. برای مثال، وزرای بهایی در دوره پهلوی هرگز مورد انتقاد و مبارزه مستقیم این انجمن قرار نگرفتند. در حالی که بیش از نیمی از وزرای کابینه پهلوی بهایی بودند، انجمن حجتیه برای مبارزه با بهائیت از همان رژیم اجازه می‌گرفت. امام خمینی(ره) در این باره تصریح کرده‌اند که انجمن حجتیه در بحبوحه مبارزات انقلابی، تلاش می‌کرد تا اعتصاب‌ها را به نفع شاه بشکند و امروز خود را انقلابی‌تر از انقلابیون نشان می‌دهد. اگرچه ریشه بهائیت به اسرائیل، آمریکا و انگلیس بازمی‌گشت، اما انجمن حجتیه هرگز با علت اصلی این جریان، یعنی آمریکا و اسرائیل، مبارزه نکرد.

در مقابل، امام خمینی(ره) معتقد بودند که مبارزه با شاه و حکومت پهلوی به طور خودکار بهائیت را نیز از بین خواهد برد. شهید رجایی نیز درباره عدم توجه انجمن حجتیه به مسائل اصلی آن دوره می‌گوید: «زمانی که مردم تحت شکنجه بودند، این‌ها مشغول اثبات بطلان بهائیت بودند و در واقع در مقابل مبارزه قرار گرفته بودند.»

علاوه بر این، انجمن حجتیه نه تنها با رژیم پهلوی مبارزه نمی‌کرد، بلکه با ساواک همکاری می‌نمود و حتی در مقابله با مبارزان انقلاب اسلامی نیز مشارکت داشت. یکی دیگر از اهداف این انجمن، ایجاد دافعه نسبت به اهل تسنن بود، که دقیقاً در راستای اهداف استعمار قرار داشت.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اختلافات درون انجمن و تغییر مواضع سران آن باعث شد که برخورد با این گروه به موضوعی پیچیده تبدیل شود. در سال‌های ابتدایی دهه ۶۰، بحث‌های زیادی درباره انجمن حجتیه مطرح شد. امام خمینی(ره) در دیدار با مسئولان در سال ۱۳۶۰ تأکید کردند که نباید مسائل فرعی را به موضوعات اصلی تبدیل کرد و باید به مسائل مهم‌تر مانند مبارزه با ضد انقلاب توجه داشت.

**فرعی بودن انجمن حجتیه (بخش دوم)**

در سال‌های بعد، امام خمینی(ره) چندین بار به موضوع انجمن حجتیه اشاره کردند. در سال ۱۳۶۷، ایشان در پیام تاریخی «منشور روحانیت» به صراحت از انجمن حجتیه به عنوان یکی از مصادیق تفکر انحرافی نام بردند و هشدار دادند که این گروه همچنان فعال است و می‌تواند تهدیدی برای نظام اسلامی باشد.

امام خمینی(ره) در این پیام تأکید کردند که برخی از روحانیون قبل از انقلاب، مبارزه با شاه را حرام می‌دانستند و امروز خود را انقلابی‌تر از انقلابیون نشان می‌دهند. ایشان همچنین اشاره کردند که تفکر جدایی دین از سیاست و مخالفت با مبارزه، از جمله مشکلاتی بود که توسط برخی گروه‌ها مانند انجمن حجتیه ترویج می‌شد.

مقام معظم رهبری نیز در سخنان خود به نقد تفکراتی پرداخته‌اند که شامل دیدگاه‌های انجمن حجتیه می‌شود. ایشان در سال‌های اخیر تأکید کرده‌اند که موانع درونی مانند تفکرات انحرافی و بدفهمی از دین، می‌تواند مانع پیشرفت جامعه اسلامی شود.

در نهایت، باید توجه داشت که مسئله اصلی امروز، مبارزه با استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا و صهیونیسم است. انجمن حجتیه به عنوان یک موضوع فرعی، باید تحت نظارت اطلاعاتی قرار گیرد و در صورت مشاهده هرگونه نفوذ یا مانع‌تراشی در مسیر اهداف انقلاب اسلامی، با آن برخورد جدی شود. حفظ آرمان‌های بلند انقلاب و خون شهدا، از جمله وظایف اصلی همه نیروهای انقلابی است.

حجت‌الاسلام مجتهدزاده
بسیج اساتید حوزه علمیه قم
۴ بهمن ۱۴۰۳