جمهوری اسلامی ایران در آستانه برگزاری جشن‌های سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، بار دیگر توانمندی‌های علمی و فناوری خود را با معرفی دستاوردهای جدید فضایی به نمایش گذاشت. این پیشرفت‌ها که در سایه انقلاب اسلامی و پس از فروپاشی نظام شاهنشاهی شکل گرفت، امروز به نقطه اوج خود رسیده و استعدادهای جوانان ایرانی را در عرصه‌های علمی و فناوری به شکوفایی رسانده است.
اگر بخواهیم به دستاوردهای علمی و تحقیقاتی دانشمندان ایرانی نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با حمایت از محققان، ایران توانسته است در حوزه‌های مختلف علمی، به ویژه در زمینه فضا، به موفقیت‌های چشمگیری دست یابد. این دستاوردها که پیش از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ وجود نداشت، به دلیل وابستگی کامل حکومت پیشین به غرب و آمریکا، امکان ظهور نیافته بود. در آن زمان، فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی نه تنها حمایت نمی‌شد، بلکه با محدودیت‌های جدی نیز مواجه بود.
اما پس از انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی با ایجاد بستر مناسب برای رشد و پیشرفت، فرصت‌های بی‌شماری را برای جوانان و علاقه‌مندان به دانش فراهم کرد. حضور ایران در باشگاه فضایی جهان نمونه بارزی از این پیشرفت‌ها است. برنامه ۱۰ ساله فضایی ایران نیز به دنبال تبدیل شدن به قطب منطقه‌ای فناوری‌های فضایی و درآمدزایی از طریق توریسم فضایی است. این برنامه شامل توسعه زیرساخت‌های پرتاب، ساخت ماهواره‌های مخابراتی و سنجشی با دقت بالا و برنامه‌ریزی برای پرتاب محموله‌های سنگین‌تر است.
با نزدیک شدن به ایام دهه فجر و رونمایی از دستاوردهای جدید فضایی، مروری بر موفقیت‌های ایران در حوزه فضایی از ابتدای سال جاری خواهیم داشت:
**چمران ۱:**
این ماهواره تحقیقاتی در ۲۴ شهریور سال جاری با ماهواره‌بر «قائم ۱۰۰» که یک ماهواره‌بر سوخت جامد است و توسط متخصصان نیروی هوافضای سپاه پاسداران طراحی و ساخته شده، به فضا پرتاب شد. چمران ۱ با وزن ۶۰ کیلوگرم و ماموریت تست سیستم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، در مدار ۵۵۰ کیلومتری زمین قرار دارد.
**ظفر ۲:**
این ماهواره چهارمین محصول دانشگاه علم و صنعت ایران است و برای تصویربرداری زمین و مشاهده منابع طبیعی طراحی شده است. ظفر ۲ در سال آینده با ماهواره‌بر سیمرغ به مدار زمین-پایین پرتاب خواهد شد و قادر به تصویربرداری با دقت ۱۶ متر است.
**هدهد:**
ماهواره هدهد با وزن ۴ کیلوگرم و عمر مداری ۴ سال، در ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار دارد. این ماهواره برای ارائه خدمات اینترنت اشیا در حوزه‌های کشاورزی، حمل و نقل و محیط زیست طراحی شده است.
**کوثر:**
کوثر اولین ماهواره شرکت امیدفضا است که از استاندارد ماهواره‌های مکعبی پیروی می‌کند. این ماهواره با وضوح ۳.۴۵ متر، پیشرفته‌ترین ماهواره ایرانی با ماموریت کشاورزی دقیق و نقشه‌برداری است.
**فخر ۱:**
این ماهواره که توسط صاایران و با مشارکت دانشگاه صنعتی مالک اشتر طراحی و ساخته شده، اولین ماهواره ارتش جمهوری اسلامی ایران است. فخر ۱ با وزن کمتر از ۱۰ کیلوگرم، یک نانو ماهواره است که تمام زیرسیستم‌های آن در داخل کشور بومی‌سازی شده است.
**پارس ۲:**
ماهواره پارس ۲ با وزن ۱۵۰ کیلوگرم، سنگین‌ترین ماهواره ساخته شده در ایران است. این ماهواره سنجشی با دقت تصویربرداری ۴ متر در حالت سیاه و سفید و ۸ متر در حالت رنگی، از تجهیزات بومی استفاده کرده است.
**ناوک:**
ماهواره ناوک یک ماهواره مخابراتی است که برای آزمون عملکرد پرتابگر سیمرغ طراحی شده است. این ماهواره با وزن ۳۴ کیلوگرم، ماموریت سنجش تشعشعات فضایی و ارزیابی عملکرد زیرسیستم‌های مختلف را بر عهده دارد.
این دستاوردها نشان‌دهنده پیشرفت‌های چشمگیر ایران در حوزه فناوری فضایی است و جایگاه کشور را در عرصه بین‌المللی تقویت می‌کند.