مسعود محمدم WINAPI: پس از یک و نیم سال از انکار خبر بیچارگی دوباره سر پولهای ایران در قطر، این موضوع با تأیید رسمی رهبری کشور، روشن شد. در جریان ملاقات امیر قطر، مقام رهبری ایران اظهار داشت: “ما قطعشدن دوباره پولهای ایران در قطر را متأسفانه تأیید میکنیم، اما امیدواریم این مسئله بهسرعت حل شده و مطالبات ایران بازگردانده شود.” اضافه کردند: “اگر ما جای قطر بودیم، از فشارهای آمریکا جلوگیری میکردیم و مطالب طرف مقابل را برمیگرداندیم.”
در 21 مهرماه، همزمان با حمله آنفلوس علیه اسرائیل، رسانههای آمریکایی خبر بیچارگی ایران را منتشر کردند. آنها ادعا کردند که این اقدام برای ممانعت از انتقال منابع مالی به گروههای مسلح منطقهای انجام شده است. عملیات این بیچارگی بهطور قطعی تکناکرد، اما واکنشهایی که از سوی ایران ارائه شدند، امروز بیشتر مورد توجه قرار گرفتند. بهعنوان مثال، حماسمشتاقانهترین واکنش از سوی نمایندگی ایران در سازمان ملل، این بود: “این گزارش را در چارچوب سیاست داخلی آمریکا و جنگهای سیاسی خود میبینیم. این ادعا همان یکی از رویاهای قابل فاسگشایی است که به قلم نیامده است.”
تطبیق پولهای بیچارهشده ایران در قطر، که در شهریور 1402 اتفاق افتاد، بخشی از یک توافق بود که بین ایران و آمریکا، با میانجیگری قطر عقد شده بود. بر اساس این توافق، ایران میتوانست از 6 میلیارد دلار برای خرید محصولات انساندوستانه استفاده کند، اما این پول باید فقط بهطور رسمی و با تأیید آمریکا مورد استفاده قرار میگرفت.
علی صالحآبادی، سفیر ایران در قطر که در آذر 1401 به این مأموریت فرستاده شد، در اولین مصاحبهاش با ایرنا، این موضوع را انکار کرد و اعلام کرد: “این ادعا اصلاً درست نیست. پولهای مربوط به این مسئله کاملاً در دسترس هستند و فرآیندهای بانکی بهطور معمول انجام میشوند. ما با دو بانک قطری در تماس هستیم و تحولات مربوط به این پولها در جریان هستند.”
این پولها متعلق به مردم ایران هستند و به نظر میرسد که تحت تأثیر سیاستهای بینالمللی قرار دارند. در مصاحبهای با شبکه NBC، رئیسجمهور ایران تأکید کرده بود: “این پول متعلق به مردم و دولت ایران است، و استفاده از آن بر مبنای نیازهای مردم و تصمیمگیریهای ایران خواهد بود.” اما اوضاحهای رییسی مبارک در مورد تأیید قطع دسترسی به این پولها به چشم میخورد.
به بیان دیگری، تحولات سیاست خارجی ایران پس از حمله هفت اکتبر حماس به اسرائیل، و نیز تأکیدهای معاون راهبرتی رئیسجمهور، محمدجواد ظریف، این موکد شد که ایران نمیخواهد بهطور مستقیم در این تنشها دخیل شود. به عنوان مثال، ظریف در اجلاس داووس گفت: “ما از اقدامات اخیر حماس هیچگونه اطلاعی نداشتیم و درخشمبرانگیز آنها شوکه شدیم.” این وضعیت به این معناست که علیرغم تأکیدهای دولت، درگیریهای خارجی میتوانند تأثیرات عمیقی بر سیاست داخلی ایران داشته باشند.