**گزارش از سرویس سیاسی خبرگزاری رسا:** در اولین همایش معاونین نظارت و ارزشیابی مکتبی نیروهای مسلح، که با میزبانی سازمان عقیدتی سیاسی انتظامی جمهوری اسلامی ایران انجام شد، حجت اسلام والمسلمین علی سعیدی، رئیس دفتر عقیدتی سیاسی فرماندهی معظّم کل قوا، به لزوم نظارت و بازرسی در ارگانها و سازمانها اشاره داشت. او در این پیگیری مطرح کرد که نظارت و بازرسی انواع مختلفی دارد و این نظارتها به دو دسته نظارت درونی و بیرونی تقسیم میشوند.
**سیستمهای نظارتی اسلام**
سعیدی تاکید کرد که یکی از مهمترین دلایل تمایز اسلام از غرب، تفاوت سیستمهای نظارتی آنهاست. برخلاف غرب که تنها به ساز و کارهای خارجی انسان تأکید دارد، اسلام هم به خودکنترل و هم به نظارت خارجی تأکید دارد. خودکنترل از جمله مهمترین اصولی است که در سیره پیامبران الهی دیده میشود. برای نمونه، حضرت محمد (ص) در قرآن کریم دستور در نهایت خودکنترل را دریافت کردند: «يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ، قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا». این دستور نشان میدهد که خدا حاضر نیست حتی کوچکترین لغزش در رسالت پیامبران را تحمل کند.
**اهمیت نظارت بر نیروهای مسلح**
رئیس دفتر عقیدتی سیاسی فرماندهی معظّم کل قوا گفت که اسلام همچون سایر جامعهها به خودکنترل اهمیت قائل است، اما برای نیروهای مسلح، این خودکنترل ضروریتر است. به ویژه، برای روحانیون، خودکنترل ضروریترین امری است. اراکان خش و امام خامنهای (مدظله العالی) از روحانیان میپرسیدند تا به ذی طلبگی و مسائل روحی توجه کنند.
**نظارت مستقیم در سیره پیامبران**
سعیدی به اهمیت و شیوههای نظارت مستقیم در سیره پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) اشاره کرد. با استناد به روایتی از امام باقر (ع)، اشاره شد که پیامبر (ص) در بازار مدینه از یک فروشنده برای گندم سرگرم کرد و در نتیجه، با گشودن لایههای اتمام، نقص و ناهماهنگیهای آن را کشف کرد. این مثال نشان میدهد که به نظارت و خودکنترل نیاز است.
**نظارت الکترونیکی مدرن**
سعیدی ادامه داد که در جوامع گستردهای نظارت مستقیم و فردی امکانپذیر نیست، اما با گسترش سیستمهای الکترونیکی، نظارت مخفی فردی گسترش یافته است. ابزارهایی نظیر ماهوارهها، پهپادها، میکروفونها و دوربینها امکان نظارت مخفی فراهم میکنند، اما باید به کاربرد نادرست آنها توسط دشمنان توجه شود تا انسانها از جاسوسی محافظت شوند.
**اهداف نظارت و بازرسی**
سعیدی به اهداف نظارت و بازرسی در سازمانهای عقیدتی سیاسی و نمایندگی ولی فقیه در سپاه اشاره کرد. اهداف اصلی شامل شناسایی قوتها و ضعفها، بررسی علل نقصها و نقاط ضعف، مقایسه عملکرد با برنامهها، ارزیابی بازخورد و نتایج، دستیابی به خلاقیت و ابتکار، بررسی توجه به سیاستها و برنامهها، و ارائه گزارشها به مقامات عالی هستند.
**ویژگیهای نظارت کاربردی**
رئیس دفتر عقیدتی سیاسی فرماندهی معظّم کل قوا به ویژگیهای نظارت کاربردی اشاره کرد، که شامل توجه به اهداف و مأموریتهای سازمان، جامعهنگری و توجه به تمام اجزا و ابعاد، توجه به الزامات انجام مأموریت، ایجاد رابطه بین مأموریتها و نتایج حاصله، توجه به اقدامات اصلاحی، اتکا به دادهها و اطلاعات قابل اعتماد، تأثیرناپذیری از محیط به نظارت، حقیقتیابی، و بیطرفی است. كتابه شد که نظارت کاربردی باید قادر باشد جلوی لغزشها را بگیرد و نمایندگیهای ولی فقیه به ارگانهای زیر مجموعه خود رسیدگی کنند تا افراد را در برابر خطرات محتمل نظارت کنند.