**محمد توسلی: می‌خواستم جلوی تخریب مقبره رضا شاه را بگیرم، اما آیت‌الله خمینی دستور داد و خلخالی اجرا کرد**

در ۴ اسفند ۱۴۰۳، محمد توسلی، دبیرکل پیشین نهضت آزادی، اولین شهردار پس از انقلاب، و مسئول تبلیغات ستاد استقبال از امام خمینی (ره) و راهپیمایی‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی، با دیده‌بان ایران مصاحبه کرد. این مصاحبه که به بازخوانی تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی می‌پردازد، در بخش تاریخ شفاهی دیده‌بان ایران منتشر شده است.

توسلی در این مصاحبه به اعدام‌های سران رژیم سابق در روزهای اولیه پس از انقلاب و نقش حجت‌الاسلام صادق خلخلی و آیت‌الله سید روح‌الله خمینی در تصمیم‌گیری و اجرای این اعدام‌ها پرداخت. **موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)** پاسخی را به این مصاحبه ارسال کرد که از طریق پایگاه خبری **جاماران** منتشر شد.

در پاسخ به این انتقادها، محمد توسلی یادداشت کرد:

“بسمه تعالی

مدیریت محترم موسسه تنظیم و نشر آثار آیت‌الله خمینی؛

با سلام و احترام، اطلاعیه مورخ ۷ اسفند آن موسسه که با امضای روابط عمومی در سایت جماران منتشر شده، نقدهایی به برخی سوابق تاریخی انقلاب ۵۷ در مصاحبه دیده‌بان ایران با اینجانب مطرح کرده و آن‌ها را خلاف اصول تاریخ‌نگاری صادقانه و در تضاد با واقعیت‌های تاریخی دانسته‌اند!

موضوع این مصاحبه به سوابق تاریخی انقلاب ۵۷ تمرکز دارد. در پایان به چند سوال خبرنگار پاسخ کوتاهی داده شده که مورد نقد قرار گرفته است. در موارد مجانبی پاسخی کوتاه ارایه می‌کنم:

۱- نظر زنده‌یادان مهندس بهادرگان و دکتر یزدی درباره اعدام‌های پس از انقلاب این است که آن‌ها به شدت با این کارها مخالف بودند. به توصیه مهندس بهادرگان، دکتر یزدی با آیت‌الله خمینی دیدار کرد و از او درخواست کرد این کار را متوقف کند. نهایتاً آیت‌الله خمینی چهار نفر را به اعدام محکوم کرد.

۲- در خاطرات دکتر یزدی آمده است که خلخلی از آیت‌الله خمینی حمایت می‌شد. دکتر یزدی در یکی از دیدارهایش با آیت‌الله خمینی عواقب سوء اعدام‌ها را مطرح کرد، اما آیت‌الله خمینی بر این باور بود که این کشتارها برای حفظ انقلاب ضروری است.

۳- در مورد نامه مهندس بهادرگان پس از بازگشت از سفر نوفل‌لوشاتو که بیعت و تایید مواضع آیت‌الله خمینی تلقی می‌شد، تنش‌های قابل توجهی وجود داشت. شورای مرکزی نهضت آزادی در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۵۷ اعلام کرد که اکثریت ملت ایران رهبری آیت‌الله خمینی را پذیرفته است و خود نیز رهبری ایشان را می‌پذیرند.

۴- در اردیبهشت ۱۳۵۹، خلخلی با یک تیم مجهز مشغول تخریب ساختمان مقبره رضا شاه بود. قبل از تخریب، توسلی به شهرداری دستور داد تا جلوی این کار را بگیرد. اما آیت‌الله خمینی در سخنرانی خود اعلام کرد که رضا شاه ظلم کرده و باید مقبره‌اش خراب شود. ساختمان در چند دقیقه کاملاً تخریب شد.

در نهایت، توسلی به موسسه توصیه کرد که از شیوه‌های خودحق‌پنداری و حذف نظرات دیگران در اسناد رسمی خودداری کنند و قضاوت نهایی را به مخاطبان واگذار کنند.”

منبع: دیدبان ایران