**تاریخ انتشار: ۵/۳/۲۰۲۵ – ۲۲:۰۶ +۱ گرینویچ • به‌روزشده در: ۶/۳/۲۰۲۵ – ۱۰:۵۰ +۱ گرینویچ**

یک روز پس از برکناری عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد ایران در جلسهٔ استیضاح مجلس شورای اسلامی، محمدجواد ظریف، معاون پزشکیان نیز به توصیه رئیس قوه قضاییه از مقام خود استعفا کرد.

همتی در شرایطی عزل شد که تنها هفت ماه از آغاز به کار دولت پزشکیان گذشته بود، اما ظریف طی مدت‌های طولانی هدف حملات نویس‌گرایان مجلس ایران بود. به علت اصلاحیهٔ قانون ممنوعیت انتصاب و انتخاب مدیران دوCarthyتی، حضور او در دولت پزشکیان غیرقانونی بود، اما به نظر می‌رسید اراده‌ای فراتر از مجلس او را در مقام خود نگه داشته بود.

اگرچه پزشکیان هنوز استعفای ظریف را قبول نکرده، ولی استعفای او به توصیه رئیس قوه قضاییه احتمالاً نشان‌دهنده غلبه نظر مخالفان ظریف بر موافقان حضور وی در دولت جمهوری اسلامی است. انگیزه‌های بیرون‌راندن همتی وظریف از دولت پزشکیان و پیامدهای آن موضوع مطالعه یورونیوز با اکبر اعلمی و رضا علیجانی است. آقای اعلمی در دوره‌های ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی نماینده مردم تبریز بود و از منتقدان سیاست‌های کلی نظام و وضع موجود در ایران است. آقای علیجانی هم از روشنفکران دینی و فعالان سیاسی همسو با جریان ملی‌مذهبی و مقیم پاریس است.

آقای اعلمی اکنون کار عزل همتی را هم اقتصادی و هم سیاسی می‌داند. از جنبه اقتصادی، در طول هفت ماه که دولت پزشکیان بر سر کار بود، تورم به طور چشم‌گیر افزایش یافته، ارزش پول ملی به شدت کاهش یافته و ناامنی‌های عمومی به شدت تشدید شده‌اند. از جنبه سیاسی، ناامنی موجود نتیجه سیاست‌های کلی نظام، تصمیمات مجلس و عملکرد دولت‌های قبلی است. او می‌افزاید که استیضاح همتی به دلیل بده‌بستان‌های سیاسی که میان رهبری و مجلس وجود دارد، به نظر می‌رسد بدون حمایت کانون‌های اصلی قدرت صورت نگرفته باشد.

آقای علیجانی می‌گوید که برکناری همتی کاملاً سیاسی است، که منشأ آن نارضایتی مردم و شرایط اقتصادی تنشی است. او افزود که نظام ملزم به قربانی کردن کسی برای حل مشکلات اقتصادی است، حتی اگر لازم باشد، حتی پزشکیان را هم ممکن است قربانی کنند.

در مورد استعفای ظریف، اعلمی اظهار دارد که از لحاظ حقوقی، انتصاب ظریف به دلیل دوicercaيتی بودن فرزندش از ابتدا غیرقانونی بوده است. با این حال، برکناری ناگهانی او می‌تواند هرگونه گمانه‌زنی‌ای در ذهن عموم ایجاد کند.

آقای علیجانی می‌گوید که تغییر موضع خامنه‌ای علیه مذاکره با آمریکا ممکن است تحت تأثیر نفوذ اسرائیلی‌ها و روس‌ها بوده باشد. او افزود که این تصمیم خامنه‌ای شدیدترین ضربه‌ای است که نظام به خودش بزده است.

این فعال سیاسی می‌گوید که دولت پزشکیان هنوز نقش خود را در سیاست داخلی حفظ کرده است، اما احتمال تک‌دوره‌ای شدن ریاست جمهوری او زیاد است. پایداری النظام و پیامدهای آینده ایران بستگی به تاب‌آوری اقتصادی و سیاسی مردم دارد.