صادق مرآتی، متخصص اقتصادی در مصاحبه‌ای با ایکنا درباره‌ی نقش هدفمند تعاونی‌ها در ارتقای عدالت اجتماعی و کمک به خانه‌دار شدن مردم در شرایط اقتصادی فعلی اندیشید: متاسفانه از زمانی که مسکن از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شد، شرایط بازار مسکن به طرف بدتر جابجا شد و قدرت خرید مردم نیز کاهش یافت. اگر نگاه سرمایه‌ای به مسکن رشد کند، همراه با آن انتظارات تورمی افزایش می‌یابد و هر کسی که خانه‌ای به دست آورد، به این امید خرید کرده است که قیمت آن افزایش یابد. در هیچ کشوری این ایده‌ی مسکن به عنوان یک کالای سرمایه‌ای جای نگرفته است و مسکن تنها به عنوان یک کالای مصرفی محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه برای حذف نگاه سرمایه‌داری از بازار مسکن، تقویت تعاونی‌های مسکن ضروری است، ادامه داد: تعاونی‌های مسکن در کشورمان سال‌ها است که فعال هستند، اما ساختار آن‌ها نیاز به اصلاح و به‌روزرسانی دارد. مثلاً، در ایران، مردمی با هم همکاری می‌کنند، تعاونی تشکیل می‌دهند و آپارتمانی ساخته‌اند و هر کدام براساس توان خرید و اولویت جمع‌آوری سرمایه، طبقه‌ای از ساختمان را کسب می‌کنند. در کشورهای پیش‌رفته، اعضای تعاونی‌ها سهامدار شرکت هستند و نه مالک ساختمان؛ بنابراین، سهامدار نمی‌تواند واحد مسکونی را فروش کند و تنها حق استفاده از ساختمان را دارد. این شیوه‌ی مسکن‌داری کارآمد و باید در ایران نیز بر مشهور شود.
بی‌ایمانی به تسهیلات مسکن
این متخصص اقتصادی با تأکید بر تأثیر تسهیلات بانکی در افزایش قدرت خرید مردم گفت: تسهیلات بانکی تأثیری در ارتقای قدرت خرید مردم در حوزه‌ی مسکن نداشته است. دلیل این امر، تصمیمات محدود و شخصی‌گرایانه‌ی سیاستمداران و عدم تطابق این تسهیلات با قدرت خرید مردم است. به‌علاوه، مردم نیز به این تسهیلات بی‌ایمانی نشان می‌دهند.
مرآتی جمع‌آوری سرمایه‌های جمعی مردم را یکی از راهکارهای بهبود بازار مسکن و افزایش عدالت در این حوزه می‌داند و می‌گوید: سرمایه‌های جمعی به تنهایی نمی‌توانند بازار مسکن را بهبود بخشند، اما اگر این سرمایه‌ها در قالب تعاونی‌های سازمان‌یافته آمیخته شوند و دولت نیز زمین رایگان را به تعاونی‌ها تANNER دهد، حتماً تأثیرگذار خواهند بود. دولت باید هر کاری کند تا مسکن همیشه به عنوان یک کالای مصرفی در نظر گرفته شود و این تغییر نقش مهمی برای تعاونی‌ها دارد.
粲謔وشی‌ی اجاره‌داری حرفه‌ای
وی اجاره‌داری حرفه‌ای را یکی از راهکارهای مؤثر برای افزایش قدرت خرید مردم در حوزه‌ی مسکن می‌داند و معتقد است این روش می‌تواند تبعیض‌گری و سوئی بازی را در بازار مسکن کاهش دهد. اجاره‌داری حرفه‌ای به معنای اخراج اجاره‌ها از حوزه‌ی شخصیت‌های فردی است تا این که اشخاص براساس تفاوت‌های اقتصادی، بازار اجاره را آشفته کنند. این شرکت‌ها اجاره را به‌گونه‌ای تعیین می‌کنند که با قوانین و تصویب‌های دولتی تطابق داشته باشد. در این سیستم، اجاره‌گیری فردی ممنوع است و در بسیاری از کشورهای پیش‌رفته، اجاره‌گیری حرفه‌ای یا شرکتی به جای اجاره‌گیری فردی قرار گرفته است.
در پایان، این متخصص اقتصادی تصریح کرد: اخیراً، فروش مسکن به صورت متری مطرح شده است؛ فروش مسکن متری به این معنی است که افراد بر اساس سرمایه‌ای که دارند، به مسکن متری سرمایه‌گذاری می‌کنند و شرکت‌هایی فعالیت می‌کنند که مسکن متری را فروش می‌دهند. ایراد این روش این است که انتظارات تورمی را تقویت می‌کند و افراد انتظار دارند که قیمت متر مسکن که خریداری کرده‌اند، پس از مدتی افزایش یابد. این امر نتیجه‌ی نگاه سرمایه‌ای به مسکن است و فروش مسکن متری در هیچ کشوری رایج نیست و با اصول عدالت هم سازگار نیست.
مصاحبه‌ی انجام شده توسط سعید امینی
منبع