نشریه آمریکایی “نیوزویک” پنج مشخصه را ارائه کرده که اشاره‌گر چشم‌انداز گسترش تنش، نزاع و احتمال بروز درگیری نظامی بین ایران و آمریکا است:

۱- افزایش تحرکات نظامی:

ایالات متحده حضور نظامی خود را در خلیج فارس و اقیانوس هند به میزان قابل توجهی افزایش داده است. واحدهای نظامی مانند بمب‌افکن‌های رادارگریز B-2، هواپیماهای باری و تانکر‌های سوخت‌رسانی هوایی، و ناوهای هواپیمابر USS Harry Truman و USS Carl Vinson را به این منطقه وسیله کرده‌اند. این حرکات نشان‌دهنده آمادگی افزایشی آمریکا است. از سوی دیگر، ایران توانایی‌های موشکی خود را تقویت کرده و سامانه‌های دفاعی پیشرفته را در اطراف تنگه هرمز مستقر کرده و فعالیت‌های نظامی خود را در منطقه گسترش داده است.

۲- عملیات آمریکا و اسرائیل بر علیه نیروهای نیابتی ایران:

آمریکا و اسرائیل عملیات نظامی خود را در منطقه تشدید کرده‌اند. حملات هوایی مداوم اسرائیل علیه اهداف حماس در قطاع غزه ادامه دارد. این موضوع با حمایت ایران از گروه‌های نیابتی خود، مانند حماس، حزب‌الله، و گروه‌های شبه‌نظامی در عراق و سوریه، لایه‌ای از پیچیدگی به این مناقشه اضافه کرده است. ایالات متحده همچنین حملات خود را علیه انصارالله در یمن، یکی از گروه‌های حمایت‌شونده از ایران، افزایش داده است.

۳- تحریم‌ها و فشار حداکثری:

ercد اقتصادی تاثیر بسزایی در تنخواه شدن روابط ایران و آمریکا داشته است. پس از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای، ایالات متحده تحریم‌های شدیدی علیه صادرات نفت، سیستم بانکی و صنعت نظامی ایران اعمال کرد که هدف آن فلج کردن اقتصاد ایران و مجبور کردن تهران به بهره‌برداری از محدودیت‌های هسته‌ای بود. این تحریم‌ها باعث رکود اقتصادی شدید در ایران شدند، اما نتوانستند تهران را به مذاکره دوباره وادار کنند. ایران به فعالیت‌های هسته‌ای خود از جمله غنی‌سازی اورانیوم و توسعه موشکی ادامه داده است.

۴- مانورها و نمایش قدرت نظامی:

بازارهای نظامی قرار گرفته است. ایالات متحده چندین پرواز بمب‌افکن B-52 را در نزدیکی ایران انجام داده و نشان‌دهی قدرت و امکان اقدام نظامی را انجام داده است. نیروهای آمریکا همچنین در مانورهای نظامی که شامل حضور بمب‌افکن‌های استراتژیک و هواپیماهای جنگنده بوده با اسرائیل همکاری کرده‌اند. ایران نیز مانورهای مشترک با روسیه و چین را در خلیج فارس انجام داده و توانایی‌های نظامی خود را افزایش داده است. تهران همچنین شهرهای موشکی خود را رونمایی کرده و آزمایش‌های موشکی را انجام داده که به عنوان هشدارهای سیاسی به آمریکا و متحدانش عمل کرده است.

۵- نامه‌ها، مهلت‌ها و ضرب‌الاجل‌های دیپلماتیک:

روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا از زمان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ بدتر شده‌اند. تلاش‌هایی برای مذاکره دوباره انجام شده، اما تهران خواسته‌های آمریکا را رد کرده و تلاش کرده تا حمایت روسیه و چین را جلب کند. ترامپ برخی نامه‌ها را به رهبر انقلاب ایران ارسال کرده و خواسته است که تا دو ماه آینده به توافق هسته‌ای جدید برسند. او اعلام کرده که در صورت عدم ترکیب این خواسته از سوی تهران، اقدام نظامی علیه ایران را در نظر خواهد گرفت. با پایان مهلت شخصی و ختیر شدن زمان دیپلماتیک، احتمال بروز درگیری نظامی فزاینده است.

چه اتفاق خواهد افتاد؟

مسیر کنونی روابط آمریکا و ایران منجر به احتمال درگیری است، اما این امر لزوماً اجتناب‌ناپذیر نیست. به نظر می‌رسد هر دو طرف به دست‌یابی به راه‌حل‌های دیپلماتیک علاقه‌مند هستند. ترامپ به مذاکره‌های دوباره علاقه نشان داده، در حالی که تهران در دوره اول ریاست Trump نشان داد که فشار حداکثری به مقاومت حداکثری انجامش داده است. افزایش نیروهای نظامی و تداوم تحریم‌ها، خطر بروز مواجهه نظامی مستقیم را افزایش می‌دهند. با ادامه عملیات نظامی اسرائیل در غزه، حفاظت از گروه‌های نیابتی ایران و نزدیک شدن مهلت‌های دیپلماتیک، این حساب‌های سیاسی و نظامی در چند ماه آینده بسیار مهم خواهند بود.