در یک گفتوگو با ایکنا، **محمدجواد توکلی، استاد تمام اقتصاد و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)** در مورد راهکارهای تحقق شعار «سرمایهگذاری برای تولید» بحث کرد. او تأکید کرد که یکی از مهمترین مسایل تحقق این شعار، هدایت سرمایههای خرد به سمت تولید است. او میگوید مردم ایران بهطور سنتی اهل پسانداز هستند و حتی در شرایط سخت اقتصادی نیز بخشی از درآمد خود را برای آینده ذخیره میکنند. با این حال، این پساندازها اغلب به بازارهایی خراج میشوند که نهتنها به تولید کمک نمیکنند، بلکه باعث التهاب اقتصادی میشوند.
توکلی به رشد تقاضا در بازارهایی مانند ارز، سکه، خودرو و مسکن اشاره کرد و توضیح داد که بازارهایی با نقدشوندگی بالا و جذابیت روانی مردم را به سمت خود جذب میکنند. این بازارها به دلیل عدم شفافیت و نبود ساختارهای امن سرمایهگذاری، باعث افزایش قیمت داراییها و گسترش شکاف طبقاتی میشوند. او تأکید کرد که برای جلوگیری از این مشکلات، باید با اعتمادسازی و فراهم آوردن بسترهای مناسب، سرمایههای خرد را به سمت بازارهای مولد سوق داد.
او همچنین استقبل کرد که جایگاه بورس در حوزه تحقق شعار سال بسیار مهم است. بورس در سالهای اخیر م천های دولتی را جلب کرده است، اما ورود سرمایههای خرد بدون آموزش، نظارت و زیرساختهای لازم میتواند به بورس آسیب بزند. او مثال ریزشهای سنگین بورس در سالهای گذشته را به عنوان نتیجه ناکامی این ورودها ذکر کرد.
در مورد نقش دولت و نهادهای حاکمیتی، توکلی تأکید کرد که دولت باید سازوکارهایی فراهم کند که سرمایهگذاری مولد برای مردم ساده، سودآور و کمریسک باشد. او گفت اگر مردم حس کنند که ورودشان به تولید یا صنایع کوچک میتواند ارزش پولشان را حفظ کند و سود معقولی داشته باشد، دیگر به بازارهای غیرمولد جذب نمیشوند.
توکلی یکی از راهکارهای کاربردیاش را تشکیل صندوقهای سرمایهگذاری محلی میداند. این صندوقها میتوانند در سطح محلهها، شهرستانها یا استانها شکل بگیرند و منابع خرد مردم را تجمیع کنند و وارد پروژههای صنعتی، کشاورزی یا خدماتی شوند. او اشاره کرد که برای موفقیت این صندوقها، ساختارهای امن، شفافیت و مدیریت تخصصی ضروری است.
در کشورهای موفق نیز مثالهایی از تعاونیهای مردمی و صندوقهای محلی که در پروژههای تولیدی کار میکنند وجود دارد. توکلی تأکید کرد که برای موفقیت این مدلها، اعتماد عمومی، شفافیت، سودآوری منطقی و حمایت دولت نقش حیاتی دارد.
در زمینه آموزش، توکلی معتقد است که بدون فرهنگسازی و آموزش عمومی، حتی بهترین ابزارها هم کارایی ندارند. مردم باید یاد بگیرند که سرمایهگذاری چیست و چگونه میتوانند با ریسک پایین وارد مسیر تولید شوند. او پیشنهاد کرد که این آموزشها از طریق رسانههای ملی، شبکههای اجتماعی و آموزش و پرورش انجام شود.
توکلی همچنین اشاره کرد که کشور ما ظرفیتهای تولیدی زیادی را که مغفول ماندهاند در اختیار دارد. این حوزهها میتوانند سودآوری بالا و رشد منطقهای به همراه داشته باشند، اما در نیازمند سرمایهگذاری هستند. او مثالهایی از موفقیتهای محلی مانند صندوقهای قرضالحسنه محلی و تعاونیهای روستایی را ذکر کرد و پیشنهاد کرد که این مدلها توسعه یابند و شفافسازی شوند.
در پایان، توکلی به نقش مجلس و دولت در ایجاد قوانین تسهیلگر اشاره کرد. او تأکید کرد که باید قوانین جدیدی تصویب شود که امکان راهاندازی صندوقهای سرمایهگذاری کوچک را تسهیل کند. او همچنین پیشنهاد کرد که نهادهای تخصصی تشکیل شوند که بتوانند پروژههای تولیدی را شناسایی، ارزیابی کنند و منابع مالی را جذب کنند. او معتقد است که اگر سرمایههای خرد مردم به سمت تولید هدایت شوند، میتوانند تحول بزرگی در اقتصاد کشور ایجاد کنند.