**تاریخ انتشار:** 9 آوریل 2025 – 19:55 +2 گرینویچ
**به روز شده در:** 19:57
نشست مذاکراتی که تاکنون مشخص نیست در کدام شکل برگزار خواهد شد، میتواند به صورت مستقیم یا با حضور واسطههای عمانی انجام گیرد. اما درباره این مذاکرات چهچیزی میدانیم؟ اهمیت این مذاکرات چیست؟ آیا فضای امید بر تردیدها برتری دارد یا بالعکس؟ چشمانداز پیشروی نتایج آن چه خواهد بود؟
### نماینده آمریکا کیست؟
استیو ویتکاف، تاجری با روابط شخصی نزدیک به دونالد ترامپ، به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه منصوب شده است. او حتی تجربه دیپلماتیک ندارد و به عنوان تاجر املاک فعالیت میکند. او در عین حال نقش کلیدی در مذاکرات بین روسیه و اوکراین نیز ایفا میکند.
در اوایل ریاست ترامپ، ویتکاف مذاکراتی در قطر و اسرائیل برگزار کرد تا توافق آتشبس در غزه را به اجرا بگذارند. ضربه تهاجمی ویتکاف به بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، برای پذیرش شرایط آتشبس مشابه با رفتار او نسبت به نمایندگان حماس بود.
ویتکاف به همراه نزدیکانی همچون جی دی ونس، معاون رئیسجمهور، الأریج کولبی، معاون وزارت دفاع، و تاکر کارلسن، شخصیتی تأثیرگذار در رسانهها، در تلاش برای یافتن راهحلهای دیپلماتیک در برابر اقدامات نظامی علیه ایران هستند.
در 21 مارس، ویتکاف در مصاحبهای با تاکر کارلسن تأکید کرد که ترامپ به دنبال برقراری روابط مبتنی بر اعتماد با ایران است. در این ح当初، ویتکاف مجدداً اظهارات ترامپ را تکرار کرد که واشنگتن ترجیح میدهد با ایران به توافق صلحی برسد.
حضور شخصی مانند ویتکاف برای کسانی که امیدوار از امکان یک توافق دوجانبه هستند، نشانهای مثبت محسوب میشود.
### مخالفان در سایه
در مقابل، گروهی از جمهوریخواهان کلاسیک در کابینه ترامپ وجود دارند که دیدگاههای متضادی نسبت به تعامل با ایران دارند. مایکل والتس، مشاور امنیت ملی ترامپ، دو روز پس از اظهارات ویتکاف، از برنامه آمریکا برای برچیدن کامل برنامه هستهای ایران صحبت کرد. این اظهارات مشابه دیدگاههای سایر مقامهای جمهوریخواه مانند مارکو روبلو بود.
در کابینه ترامپ، دو دیدگاه برای تعامل با ایران وجود دارد: یک گروه مثل ویتکاف، که تلاش میکنند جنگ را جلوگیری کنند، و گروه دیگری مانند والتس که فرصتهای خلاقانه برای ضربه زدن به ایران را میبینند.
### وضعیت در ایران
در ایران نیز شرایط مشابه وجود دارد. عباس عراقچی، که خلاف جواد ظریف، نیروهای تندرو را نمایندگی میکند، تلاش میکند تا اعتماد سپاه پاسداران را جلب کند. فراخوانهای اعتراضی علیه مذاکرات با آمریکا در حال افزایش است.
با این حال، اظهارات مقامهای عالیرتبهای مانند مسعود جهانگیری و محمدباقر قربانی نشان میدهد که تمایل به مذاکره در سطوح بالای حاکمیت گرفته شده است. رهبر ایران، طبق سیاستهای کلاسیک خود، ممکن است حاکمیت را برای حمله نیروهای وفادار به دولت باز کند.
### کارت تغییر دهنده بازی
گذشتهنامه ایران در مذاکرات با آمریکا نشان میدهد که هدف از توافقها برداشتن فضای تنفسی برای ادامه رویکردهای پیشین است. مثال بارز برجام در سال 2015 است، که پس از آن طرف ایران از تعهدات خود منصرف شد.
ترامپ، برخوردار از شخصیتی منحصر به فرد، توانایی دارد تغییرات بنیادین را اجرا کند. برخلاف سیاستمداران دیگر، او بدون توجه به مخالفتهای گسترده انقلابی تغییرات زده است.
در حالی که نامیهای ایرانی در مورد سرمایهگذاری آمریکایی صحبت میکنند، مشخص نیست که این تصمیمها توسط نیروهای قدرتمند در عمق حکومت قبول خواهد شد. با این حال، این مجوزها میتوانند موانع بزرگی از مسیر توافق با آمریکا برداشته شوند.
### موانع پیشرو
vessels despite the heavy shadows of internal and regional obstacles in both countries. These obstacles, including ideological changes in Iran, potential Israeli actions, deep-rooted hostility in the US government, Trump’s attention-seeking tendencies, Russian influence, and the limited time left to address Iran’s complex nuclear program, each pose significant challenges.
In conclusion, while the parties may not be seeking a final resolution, they do have a rare opportunity to take steps toward de-escalation, which could significantly alter the history of Iran-US tensions. However, the weight of these obstacles is so great that any one of them could derail these efforts.