گروه سیاسی دفاعپرست ـ شایان میرزایی: مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در شنبه در مسقط، پایتخت عمان، آغاز شد، نشانههای مهمی از تغییر نسبی نظم دیپلماسی بین دو کشور را برای میبینیم. به رغم فشارهای منظم آمریکا و تشدید حملات در دوران ریاست دونالد ترامپ، ایران توانسته است نه تنها شکل و محتوای گفتوگوهای خود را طراحی کند تا با خطوط قرمز خود مطابقت داشته باشد، بلکه مکان برگزاری این جلسات را از ابوظبی به مسقط، یک کشور بیطرف و مورد اعتماد، منتقل کند. این تغییرات به وضوح موقعیت نسبتاً بالاتر ایران را در معادله جاری گفتوگوها نشان میدهد.
ServerError! مدیریت هوشمندانه خطوط قرمز در برابر فشارهای آمریکا
یکی از مهمترین دلایل این پیشرفت، توانایی ایران در مقاومت هوشمندانه از یک سو و انجام فعالیتهای دیپلماتیک از سوی دیگر در طول سهال בליهای آمریکا بر برجام و اعمال تحریمهای شدید است. ایران توانسته مذاکرات جاری را به حوزهی محدود مسائل هستهای محدود کند. این امر بارها در بیانیههای رسمی هر دو طرف و ترکیب هیئتهای مذاکرهکننده مشهود است. هیئت ایرانی، تحت ریاست عباس عراقچی و حضور شخصیتهای معتبر از جمله مجید روانچی و کاظم غریبآبادی، به صورت کامل با پرونده هستهای و قوانین بینالملل آشنایی دارند. در مقابل، هیئت مذاکرهکننده آمریکا توسط استیو ویتکاف، مشاور ویژه ترامپ برای غرب آسیا، رهبری میشود، اما هیچیک از اعضای این تیم تخصص خاصی در مسائل موشکی یا منطقهای ندارند. این نکته به تنهایی گویای آن است که م démarchه مذاکرات بهوضوح به نفع ایران مدیریت شده است.
به گفته ناظران بسیاری، تغییر محل مذاکرات از أبوظبی به مسقط یک اثر مستقیم از پیروزیهای دیپلماتیک ایران است. اگرچه امارات تلاش کرده است برای فراهم کردن یک راه بین ایران و آمریکا، نزدیکی استراتژیک دولت امارات با آمریکا و اسرائیل به ایران اعتماد کمتری نسبت به بیطرفی آن اعطا کرده است. اما عمان، به علت سابقهی خود در تسهیل مذاکرات محرمانه بین ایران و آمریکا در سالهای 2012 و 2013، موقعیت متفاوتی دارد. انتخاب مجدد مسقط به عنوان میزبان مذاکرات، علاوه بر اظهار نام Hoover از اعتماد تهران به بازیگران غربی، نشاندهنده حکمت و توانایی ایران در ایجاد یک محیط مذاکراتی به نفع خود است.
تریتا پارسی، معاون مؤسسه کوئینسی در تحلیلی برای شبکه MSNBC، گفته است: “ایران با مقاومت در برابر فشارهای چندجانبه، توانسته مذاکرات را از مسائل منطقهای و نفوذ در غرب آسیا دور کند و به بازگشت محدودیتهای هستهای تمرکز کند.” او میافزوده: “این پیروزی دیپلماتیک برای ایران است، چون تیم ترامپ به گفتم حالا تنها میتواند گزینه محدود مذاکرات را برای مهار برنامه هستهای تهران استفاده کند.”
با توجه به فضای بینالمللی، این نکته بسیار مهم است که آمریکا با مواجهه با چالشهای مختلف در شرق اروپا، روابط پرآشفته با چین و نبرد غزه روبرو است. ایران توانسته از موقعیت م>window GEO-استراتژیک خود به عنوان یک بازیگر ثابت در غرب آسیا بهرهبرداری کند. تداوم روابط راهبردی با روسیه و چین، پیشرفتهای نظامی در حوزه پهپاد و موشکی و نفوذ منطقهای ایران، همه این عناوین پردازههایی هستند که قدرت چانهزنی ایران را در برابر آمریکا تشدید کردهاند.
در نهایت، چنانچه هنوز نمیتوان در مورد نتایج نهایی مذاکرات مسقط قطعی استدلال کرد، ساختار، شکل و محتوای این گفتوگوها بهروشنی نشاندهنده است که تهران با توانایی و کارآیی، خطوط قرمز خود را به تامین رسیده است.