تاریخ انتشار: ۱۷/۰۴/۲۰۲۵ – ۲۰:۴۸ +۲ گرینویچ • به روز شده در: ۲۰:۵۵
مرغ‌ها حیواناتی اجتماعی هستند و دارای ساختاری دقیق و سخت‌گیرانه به نام «سلسله‌مراتب نوک‌زنی» هستند. این ساختار می‌پرسد که چه پرندگی اول غذا بخورد، چه پرندگی جفت‌گیری کند، و چه پرندگی قلمرو را کنترل کند. درک جایگاه خود در این نظام اجتماعی برای حفظ آرامش گله حیاتی است.
در بین خروس‌ها، سلطه از طریق رفتارهای تهاجمی و علامت‌هایی مانند بزرگی تاج روی سر و قدرت بانگ‌زدن شکل می‌گیرد. این علامت‌ها تحت تأثیر سطح هورمون تستوسترون قرار دارند. جالب‌تر اینکه، زمان آواز دادن خروس‌ها هم نشان‌دهنده‌ی جایگاه آن‌ها در این سلسله‌مراتب است.
در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ در مؤسسه ملی زیست‌شناسی پایه ژاپن انجام شد، مشخص شد که خروسی که بالاترین رتبه را دارد، حق دارد اولین «قوقولی‌قوقوی» روز را شنود کند. پژوهشگران با مشاهده یک گله از چهار خروس دریافتند که هر روز صبح، آواز دادن‌ها به ترتیبی منظم صورت می‌گیرد. ابتدا خروس اول آواز می‌دهد، سپس خروس دوم و همین‌طور تا خروس چهارم. در صورتی که خروسی پایین‌رتبه‌تر نظم را به هم بزند و زودتر آواز بزند، با نوک‌زنی و تعقیب از سوی اعضا بالاتر رتبه مجازات می‌شود.
نتیجه این پژوهش این بود که آواز خروس‌ها ارتباط تنگاتنگی با علامت‌های اجتماعی، قدرت و جایگاه آن‌ها دارد. مطالعات دیگر نیز در دهه ۱۹۹۰ به نتایج مشابه رسیده و تاکید کرده‌اند که آواز خروس می‌تواند نشانه‌ای از «جایگاه اجتماعی» باشد.
به گونه‌ای جالب، بانگ صبحگاهی خروس‌ها لزوماً از نور خورشید تبعیت نمی‌کند. در پژوهشی دیگر در سال ۲۰۱۳، همان تیم ژاپنی نشان داد که آواز دادن خروس‌ها بیشتر از ریتم زیستی داخلی‌شان (ریتم شبانه‌روزی یا سیرکادین) تا عوامل خارجی مانند نور صبحگاهی پیروی می‌کند. حتی در تاریکی کامل هم، نظم سلسله‌مراتب آواز دادن خروس‌ها حفظ می‌شود.
اگر خروس بالادست از گله حذف شود، خروسی که در رتبه دوم است، معمولاً بلافاصله شروع به آواز دادن می‌کند و رفتاری از خود نشان می‌دهد که گویی بر سر گله است. این بدان معناست که خروس اول طبق ریتم زیستی خودش زمان شروع آواز را تعیین می‌کند و دیگران باید از او پیروی کنند یا با عواقب آن روبه‌رو شوند.
پژوهشگران در پایان می‌گویند: «ما نشان دادیم که خروس رتبه‌بالا، با توجه به ساعت زیستی‌اش، اول صبح بانگ می‌زند و خروس‌های زیردست برای حفظ ساختار اجتماعی، ساعت درونی خود را با او هماهنگ می‌کنند و منتظر اولین بانگ او می‌موندند.»
به‌طور خلاصه، پشت آن صداي صبحگاهی ساده، دنیایی از هورمون‌ها، قدرت و نظم اجتماعی نهفته است. پس دفعه بعدی که صدای «قوقولی‌قوقو» شنیدید، به یاد داشته باشید که این صدا فقط برای بیدار کردن سایرین نیست — بلکه اعلام قدرت است؛ و اگر جایگاه خود را نشناسید، ممکن است نوک بخورید!