**سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: تاریخ و وظایف**
در دوم اردیبهشت سال ۱۳۵۸، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تشکیل شد. این نهاد نظامی که در متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز به آن اشاره شده است، برای حفاظت از اهداف و نتایج انقلاب اسلامی ایجاد شد. در اصل ۱۵۰ قانون اساسی تاکید شده است که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باید همچون نیروهای مسلح دیگر، در حفاظت از کشور نقش خود را ایفا کند، اما با آن تفاوت که مسئولیت‌ها و نظارت‌های آن با نیروهای مسلح سایر کشور متفاوت است.
**ایجاد سپاه پاسداران**
در اوایل روز‌های پس از انقلاب، دولت موقت برای کنترل کشور و جلوگیری از ناامنی‌ها، تلاش‌هایی برای تشکیل یک نیروی نظامی تحت عنوان “گارد ملی” به رهبری حسن لاهوتی داشت. اما با توجه به مخالفت‌های مربوط به این نیرو، تصمیم به تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گرفته شد.
محسن رفیق‌دوست در خاطرات خود بشرح تشکیل سپاه می‌گوید: “آیت الله بهشتی به من پیشنهاد کرد که در سپاه پاسداران حضور داشته باشم. پس از جلسه‌ای در پادگان عباس‌آباد، من با دانش آشتیانی، محمدعلی بشارتی، مرتضی الویری و سایر افراد شورای فرماندهی سپاه را تشکیل دادیم.”
**وظایف اصلی سپاه پاسداران**
بر طبق قانون اساسی، سپاه پاسداران مسئول حفاظت از نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران است. این سپاه نقش مهمی در جلوگیری از دستورالعمل خارجی و مداخله‌های داخلی ایفا می‌کند.
**ایده تشکیل سپاه پاسداران**
مدیریت و تشکیل سپاه در فکر رهبران انقلاب قرار گرفت. آیت الله بهشتی اولین‌بار ایده تشکیل یک نیروی نظامی را مطرح کرد. محسن رفیق‌دوست هم می‌گوید که ایده این سازمان از شهید محمد منتظری نشأت گرفت.
ابراهیم یزدی معاون نخست‌وزیر در امور انقلاب، پیشنهاد داد تا از جوانان انقلابی برای تشکیل سپاه استفاده شود. او می‌افزاید: “در آن زمان مردم مسلح بودند و باید آن‌ها را تنظیم کردیم تا اوضاع امنیتی کشور را کنترل کنیم.”
**هدف تأسیس سپاه**
هدف اصلی تشکیل این نهاد، کنترل شهر‌ها و روستاها، جلوگیری از تحریک‌ها و حمله‌ها به موسسات دولتی و سفارتخانه‌ها بود.
**تشکیل سپاه و ادغام گروه‌های مسلح**
دست‌کم چهار گروه مسلح در نیمه نخست سال ۱۳۵۸ شکل گرفتند که هدف همه حفاظت از انقلاب اسلامی بود. اختلافات میان این گروه‌ها به‌قرنار ادغام شدن آن‌ها و تشکیل یک نیروی یکپارچه سبب شد.
**اولین فرمانده‌ها سپاه**
جواد منصوری اولین فرمانده سپاه بود که بعد از ۱۰ ماه، استعفا کرد. عباس دوزدوزانی و مرتضی رضایی نیز در دوره‌های بعدی فرماندهی سپاه را بر عهده داشتند.
**قدرت سپاه پاسداران**
سپاه پاسداران بر اساس گزارش‌های گلوبال فایر پاور، در رده چهاردهمین قدرت نظامی جهان قرار دارد. این نهاد با توان‌هایی در جنگ‌های غیر متعارف و غیرمتقارن، از مهم‌ترین نیروهای نظامی ایران به شمار می‌رود.
**تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران**
وزارت خزانه‌داری آمریکا در اکتبر ۲۰۱۷ سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار داد. دولت آمریکا در آوریل ۲۰۱۹ نیز نام سپاه را در لیست سازمان‌های تروریستی جهانی برگزید و این اقدام انتقادات بین‌المللی بسیاری را برانگیخت.