هم‌زمان با وقوع حوادث بزرگ که نیاز به دریافت اطلاعات دقیق وجود دارد، منابع خبری مستقل محدود می‌شوند و صدا و سیما به عنوان تنها منبع معتبر معرفی می‌شود. بخشی از جامعه به این رسانه اعتماد ندارند و معتقدند گزارش‌های آن در نهایت حقایق را پنهان می‌کنند. این الگو در حوادثی مانند متروپل آبادان، پلاسکو تهران و قطار تبریز-مشهد نیز مشاهده شده است. همچنین، در برخی مسائل اقتصادی نیز خبرنگاران مستقل از بررسی جوانب مختلف منع می‌شوند.

حادثه بندر شهید رجایی، که در ۶ اردیبهشت رخ داد، یکی از بزرگ‌ترین حوادث اخیر بود. این انفجار بیش از ۷۰ کشته و ۱۳۰۰ مجروح بر جای گذاشت. محمد جمالیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، اعلام کرد که دلایل حادثه به سهل‌انگاری و عدم‌اظهار یک شرکت برمی‌گردد. این را مشخص کرد که شرکت مخالفت‌کننده مواد شیمیایی را به عنوان مواد کم‌خطر اظهار کرده بود. او نام این شرکت را اعلام نکرد، که نشان‌دهنده ایجاد پوشش حمایتی برای خاطیان است.

در حادثه ساختمان متروپل آبادان، که در خرداد ۱۴۰۱ فروریخت، صدا و سیما از روزهای اول به حالت تظاهر و خبر دهی بازگشت، اما ناگهان محل حادثه را ترک کرد. پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما، اعلام کرد که به آن‌ها دستور توقف پوشش خبری حادثه داده شده بود. این اولین‌بار بود که یک مقام دولتی اعلام می‌کرد در اطلاع‌رسانی محدود شده‌اند. فضای امنیتی ایجاد شد و خبرنخواهان دسترسی به منابع رسمی و حتی خانواده‌ها را هم از دست دادند. این محدودیت‌ها یک‌سال ادامه داشت.

انهدام هواپیمای اوکراینی در دی ۱۳۹۸ جامعه ایرانی را در شوک انداخت. جمهوری اسلامی ابتدا آن را به نقص فنی نسبت داد، اما در نهایت شلیک موشک به هواپیما اعتراف کرد. این حادثه نیز از سری حوادث شاغل‌کننده است که خبرنگاران برای تحقیق محدود یا منع می‌شوند.

یکی از خبرنگاران مستقل در حادثه متروپل که به انتشار گزارشات مورد حمله قرار گرفته، اعلام کرد که ایجاد فضای امنیتی به معنای خاتمه اطلاع‌رسانی است. او اضافه کرد که خاطیان با منابع رسمی قدرت ارتباط دارند، و خبرنگاران بازداشت و احضار می‌شوند.

انفجار بندر شهید رجایی، علاوه بر خسارات جانی و مالی، تأثیر اقتصادی وسیعی در کشور داشته است. علی خامنه‌ای، رهبر ایران، انتقاد کرد که از ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کانتینر تنها ۱۵۰ مورد بررسی می‌شوند، و این وضع نظارت ظرف‌پذیر نیست. او به وجود اسکله‌های غیرقانونی اشاره کرد، که حتی رهبر جمهوری اسلامی از آن با خبر است. با این حال، اقدامی برای شناسایی و معرفی مقصران انجام نشده است.

ناهاردهی‌های قضایی و امنیتی فرصت فرار برای خاطیان ایجاد می‌کنند، و این نوع همتکی یک الگوی تکراری است که خسارات جانی و مالی را بر عهده جامعه قرار می‌دهد. برخی خبرنگاران معتقدند که هیچ فشاری برای اصلاح ساختار وجود ندارد، چرا که این محدودیت‌ها موجب تداوم این مشکلات می‌شوند. ایجاد فضای امنیتی نه تنها یک استثنا بلکه ادامه‌ی یک الگوی شناخته‌شده است که محدودیت‌های بسیاری برای خبرنگاران و تحقیقات ایجاد می‌کند.

توسط jahankhabari.ir