در جریان کار در مجلس شورای اسلامی، لابیهایی انجام میشود که به نظر میرسد در مورد انتخابات هیئت رئیسه انجام میشود. این لابیها به نظر میرسند از راه رسمی و غیررسمی تأثیرگذار بر نمایندگان هستند و این موردی است که به نی.)
تصور میشود این تحرکات نیز موافقت با حضور زنان در هیئت رئیسه را مейکند. به گزارش یکی از اعضای فراکسیون زنان مجلس، بسیاری از اعضای فراکسیون احساس میکنند که مجلس، مشابه دوره قبلی، در این ارتباطها به صورت زنستیزانه رفتار میکند و به توانایی زنان برای دریافت جایگاههای عالی اعتمادی ندارد.
با نزدیک شدن مدت یک سالگی عمر مجلس دوازدهم، بحثهایی در مورد ترکیب هیئت رئیسه در سال بعدی به میان آمده است. در این گمانهها، حضور زنان به ندرت مطرح میشود. اگرچه زنان ۵ درصد از صندلیهای مجلس را میکنند، اما این مقدار در تأثیرگذاری روی جایگاههای ریاست و نایب ریاست هیئت رئیسه نقشی شهرتبر ندارد. تاکنون، هیچ زنی در هیئت رئیسه مجلس گنجانده نشده است. حتی در دوره انتخابات هیئت رئیسه مجلس در سال 1403، مصرفی مشابه دیده شده است و هیچ زنی نتوانسته به این جایگاهها دست یابد.
ساختار هیئت رئیسه مجلس شامل 12 صندلی است که یکی را برای ریاست، دو صندلی برای نایب رئیسها و 6 صندلی برای دبیران اختصاص داده شده است. 3 صندلی نیز برای ناظران هیئت رئیسه در نظر گرفته شده است. بررسی تاریخ مذاکرات شورا نشان میدهد که تا به حال در 12 دوره مجلس، 125 زن به عنوان منتخب مردم حضور گروهی در مجلس یافتهاند. هرچند تعداد زنانی که به عنوان نماینده حضور داشتهاند به تدریج کاهش یافته است، اما هیچ زنی تا کنون در هیئت رئیسه نبودهاست.
در بررسی عضویت زنان در هیئتهای رئیسه مجلسهای پیشین، تنها نام دو زن به چشم میآید: سهیلا جلودارزاده، که المحل انتخابی تهران را در دورههای پنجم، ششم و دهم نمایندگی کرد، در دوره ششم به مدت چهار سال به عنوان منشی فعالیت کرد. شهربانو امینی نیز که در دورههای پنجم و ششم برای ارومیه به مجلس انتخاب شد، در آخرین روزهای دوره ششم به عنوان منشی هیئت رئیسه انتخاب شد و برای مدت یک ماه در این نقش خدمت کرد.
در دوره فعلی مجلس، 14 نماینده زن حضور دارند: سمیه رفیعی، الهام آزاد، سارا فلاحی، فاطمه محمدبیگی، فاطمه مقصودی، زهرا سعیدی، زهرا سادات لاجوردی، زهرا خدادادی، مریم عبداللهی، شهین جهانگیری، عالیه زمانی کیارسی، فاطمه جراري، بهشید برخوردار و زینب قیصری که به مجموعه مردان نسبت داده میشوند، ۵ درصد از صندلیهای مجلس را میگیرند. از این 14 نفر، در انتخابات اولیه هیئت رئیسه، 3 نفر برای جایگاههای دبیری و 2 نفر برای جایگاههای ناظری کاندیدا شدند، اما در مواجهه با مردان موفقیتی ندیدند. همچنین در انتخابات ریاست و نایب رئیسها، هیچ زنی کاندیدا نشده است.
با این حال که انتخابات هیئت رئیسه مجلس برای سال بعدی نزدیک است و افزایش تحرکات برخی نمایندگان در این مورد قابل توجه است، به نظر میرسد که از آن 14 نماینده زن، تعدادی برای جایگاههای هیئت رئیسه مهیا شوند. برای بررسی این موضوع، با سارا فلاحی، نماینده مردم ایلام و عضو فراکسیون زنان مجلس مصاحبه کردیم.
فلاحی در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه نقدهای اساسی برای نمایندگان مرد این است که با حضور زنان در هیئت رئیسه مخالفت میکنند، اظهار کرد: در هر دو دوره قبلی و فعلی، نمایندگان مرد به نظر میرسند با تواناییهای خودarthی برای هیئت رئیسه دستوراندگی میکنند و وقتی حضور زن مطرح میشود، به دنبال یک زن معین برای رایدهی میگردند. او ادامه داد که با برخورد غیرحرفهای برخی نمایندگان که در این انتخابات تلاش میکنند، مشکوک شده است. این تحرکات شامل اعطا کردن هدیهها، مهمانیهای متفاوت و انجام لابیهای زیادی است که این رفتارها توهینآمیز هستند و اجحاف به زنان کرده و میتواند تأثیر منفی بر شرایط مجلس داشته باشد.
فلاحی همچنین از ناامیدی فراکسیون زنان در این زمینه ناخوشایند است: فراکسیون هنوز جلسهای برای بحث در این مورد نداشته و احساس میکند که مجلس واقعاً به حضور زنان در هیئت رئیسه اعتقادی ندارد و بیش از حد جنسیتگراست. او بر این باور است که فضای زنستیزانه شورا باید شکسته شود و تواناییهای همه افراد باید در هیئت رئیسه قابل تشخیص باشد.