رهبر معظم انقلاب اسلامی، در دیدار هزاران نفر از کارگران کشور تحقق شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» را در گرو توجه جدی به کارگران به‌عنوان مهمترین سرمایه کار و یکی از ستون‌های قوام و دوام جامعه دانستند و به الزاماتی همچون تأمین امنیت شغلی و ایمنی کارگران، مهارت‌افزایی و شریک کردن کارگران در سود تولید اشاره کردند و فرمودند: مصرف کالاها و جنس ایرانی باید به یک فرهنگ در کشور تبدیل شود البته در کنار فرهنگ سازی باید کیفیت کالاهای داخلی نیز ارتقاء یابد.

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدجواد محقق‌نیا، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره ضرورت توجه به کارگران از طریق مشارکت دادن آنها در سود و زیان واحدهای تولیدی و دیگر اقدامات حمایتی از قشر کارگر با اشاره به رویکرد اسلامی در روابط اقتصادی گفت: در اسلام بر تعادل و توزیع عادلانه منافع تأکید شده است. در حوزه تولید، ذینفعان مختلفی وجود دارند که شامل سرمایه، منابع طبیعی، مدیریت و کارگران می‌شود. همه این افراد باید سهم خود را به‌طور عادلانه از فرآیند تولید دریافت کنند.

وی ادامه داد: در نظام‌های غربی، حقوق کارگران بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و این رویکرد باعث می‌شود که سهم کارگر از تولید بسیار کم باشد. در ایران نیز، به دلیل فشارهای اقتصادی و منابع یارانه‌ای که در دسترس است، سهم کارگران معمولاً به درستی تقسیم نمی‌شود و بیشتر سود به کارفرمایان و صاحبان سرمایه تعلق می‌گیرد.

این استاد اقتصاد با اشاره به مشکلات موجود در رابطه با سهم کارگران افزود: واقعیت این است که در بسیاری از واحدهای تولیدی، کارگران از سود حاصل از تولید به درستی بهره‌مند نمی‌شوند. این در حالی است که کارفرما یا صاحبان سرمایه و مدیریت واحدهای تولیدی از سود بیشتری برخوردارند، حتی اگر سود واقعی آنها در شرایط اقتصادی کنونی ممکن است کمتر از آنچه که نشان داده می‌شود، باشد.

مشارکت کارگران در سود تولید به نفع کارفرماست

وی با تأکید بر اهمیت نگاه استراتژیک و بلندمدت در این زمینه گفت: مشارکت کارگران در سود تولید می‌تواند به نفع کارفرما نیز باشد. وقتی کارگران خود را در سود تولید شریک می‌بینند، انگیزه بیشتری برای کار و افزایش بهره‌وری دارند. این مشارکت می‌تواند به افزایش کیفیت و تولید بیشتر منجر شود که در نهایت به نفع کارفرما نیز خواهد بود.

محقق‌نیا همچنین به روایات اسلامی اشاره کرد و افزود: در تاریخ اسلام، پیامبر اسلام(ص) و امام علی(ع) همواره به رعایت حقوق کارگران و عادلانه تقسیم کردن منافع تأکید داشته‌اند. در زمان حضرت علی(ع)، بر اساس مقدار آبی که کارگر از چاه برای کشاورزی برمی‌داشت، سهمی از تولیدات به او داده می‌شد.

وی با تأکید بر لزوم تغییر نگرش‌ها در این زمینه اظهار کرد: اگر کارفرمایان نگاه بلندمدت و استراتژیک داشته باشند و کارگران را در سود شریک کنند، در نهایت سود بیشتری برای همه طرفین به همراه خواهد داشت.

حجت‌الاسلام و المسلمین محقق‌نیا با بیان اینکه دغدغه‌های مقام معظم رهبری در خصوص بهبود وضعیت کارگران و افزایش مشارکت آنها در تولید همچنان از مسائل حیاتی اقتصاد کشور به شمار می‌روند، گفت: یکی از مباحث مهمی که در اسلام مطرح شده، مشارکت در تولید و سود است. در برخی موارد، همین مشارکت در تولید باعث افزایش انگیزه و بهره‌وری در واحدهای تولیدی می‌شود. اگر کارگر سهمی از سود تولید داشته باشد، قطعاً انگیزه بیشتری برای کار خواهد داشت.

وی در ادامه تأکید کرد: دولت می‌تواند از همین ابتدا در فرآیند اعطای مجوز به واحدهای تولیدی این موضوع را قید کند که کارگران از سود شرکت بهره‌مند شوند. به عنوان مثال، برای یک واحد فولادی که می‌خواهد تأسیس شود، می‌توان ۱۰ یا ۲۰ درصد از سهام کارخانه را به کارگران اختصاص داد. این اقدام نه تنها به نفع کارگران، بلکه به نفع کارفرمایان نیز است. وقتی کارگر خود را در سود واحد تولیدی شریک ببیند، با انگیزه بیشتری کار می‌کند و این می‌تواند به افزایش تولید و بهره‌وری منجر شود.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این طرح می‌تواند به صورت پلکانی عمل کند. برای مثال، در مناطق محروم درصد بیشتری از سود باید به کارگران تعلق گیرد. این نوع توزیع سود به کارگران نه تنها به عدالت اجتماعی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند باعث رونق تولید نیز شود.

امنیت شغلی؛ عامل بهره‌وری

محقق‌نیا در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع امنیت شغلی کارگران اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری همچنین بر اهمیت امنیت شغلی کارگران تأکید کردند اما این امنیت شغلی نباید به قیمت آسیب رساندن به امنیت سرمایه‌گذاران و کارآفرینان باشد. در صورتی که کارگران خود را در تولید شریک ببینند، به حفاظت از تجهیزات و منابع تولید نیز اهمیت بیشتری خواهند داد.

وی ادامه داد: اگر کارگر ببیند که در سود تولید شریک است، تلاش بیشتری برای حفظ و نگهداری دستگاه‌ها و تجهیزات خواهد کرد؛ زیرا می‌داند که آسیب به این تجهیزات به ضرر خودش نیز خواهد بود. این امر باعث افزایش بهره‌وری و کیفیت در تولید می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: این تعامل و همکاری میان کارگران و کارفرمایان می‌تواند یک مدل جدید در نظام اقتصادی کشور ایجاد کند. وقتی کارگران احساس کنند که منافعشان به منافع کارفرما گره خورده است، طبیعی است که در راستای بهبود وضعیت اقتصادی واحد تولیدی تلاش بیشتری خواهند کرد.

محقق‌نیا در پایان ضمن تأکید بر اهمیت مشارکت کارگران در تولید و تأمین امنیت شغلی، به‌ویژه در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری، تحقق این موارد مهم را نیازمند تغییر نگرش‌ها و اتخاذ تصمیمات اساسی در این زمینه دانست.

گفت‌وگو از سعید امینی

انتهای پیام