رویداد۲۴ | روح انگیز درّی: عباس نیاکان کازرونی، پژوهشگر اقتصاد اسلامی در گفت‌و‌گو با رسانه‌ای به تشریح طرحی با عنوان «کوثر طلا» پرداخته و گفته است که بر اساس این طرح افراد می‌توانند طلا را به‌عنوان یک دارایی ذخیره‌ای در بانک مرکزی به‌طور رسمی پس‌انداز کنند.

نیاکان کازرونی در این گفت‌و‌گو تاکید می‌کند که این طرح بر اساس استفتایی که از مراجع صورت گرفت و نظر مثبت آنها در این خصوص بود، صورت پیشنهاد به بانک مرکزی ارائه شده است.

او همچنین در تشریح این طرح گفته است: «بر اساس این طرح، من به‌عنوان فردی که قصد دارم طلا خریداری کنم، به بانک مراجعه می‌کنم و می‌گویم که به اندازه مثلاً ده سوت طلا (یا هر میزان دیگر) طلا خریداری می‌کنم. بانک مرکزی به‌عنوان نماینده بانک، مبلغ معادل آن طلا را به‌صورت یک اسکناس یا ورق تحویل من می‌دهد. در واقع این ورق که به‌طور موقت به‌عنوان اسکناس شناخته می‌شود، معادل مقدار طلای خام ۱۸ عیار است. این ورق در پشت خود ضمانت بانک مرکزی را داراست که بر اساس آن، در هر زمان و به نرخ روز، می‌توانم معادل قیمت طلا را از بانک دریافت کنم. این روش طراحی‌شده از مدت‌ها پیش در حال کار است. به‌طور خاص، وقتی که من طلا را به بانک می‌دهم، به‌جای دریافت طلا، این ورق را تحویل می‌گیرم».

بیشتر بخوانید:اقتصاد اسلامی چیست و آیا می‌توان به آن اتکا کرد؟

بر اساس گفته‌های کازرونی، زمانی که این پیشنهاد به بانک مرکزی ارائه شد، ابتدا با مخالفت‌هایی مواجه شده و بانک مرکزی اعلام کرده است که برای انجام این کار باید مقدار قابل‌توجهی طلا ذخیره شود که در حال حاضر این ذخیره وجود ندارد.

او در اینباره می‌گوید: «در واقع، مشکل اصلی این بود که اگر بانک مرکزی این طرح را اجرایی کند، باید طلا را در اختیار مردم قرار دهد، اما چنین ذخیره‌ای برای این کار وجود نداشت، اما پس از بررسی‌های بیشتر، ما گفتیم که بانک مرکزی نیازی به تحویل فیزیکی طلا ندارد. تنها کاری که باید انجام دهد، تعیین قیمت روز طلا و ضمانت پرداخت معادل آن به صاحبان این ورق‌ها است. بنابراین، دیگر نیازی به ذخیره‌سازی طلا برای تحویل فیزیکی به افراد وجود ندارد»

نیاکان کازرونی درباره حل این مشکل از نگاه بانک مرکزی نیز گفته است: «در نهایت، پس از مطرح شدن این نکته که فقط باید «معادل قیمت طلا» پرداخت شود و نیازی به تحویل فیزیکی طلا نیست، این پیشنهاد دوباره به بانک مرکزی ارائه شد. در صورتی که این طرح اجرایی شود، افراد می‌توانند با این ورق‌ها تراکنش‌های بانکی خود را انجام دهند و این فرآیند کاملاً دیجیتال و غیر فیزیکی خواهد بود. در واقع، این ورق‌ها می‌توانند به‌عنوان ابزار پرداخت و انتقال در سیستم بانکی مورد استفاده قرار گیرند.

تایید طرح کوثر طلا توسط سه مرجع تقلید از جمله مقام رهبری

این پژوهشگر اقتصادی همچنین تاکید کرده که «در این خصوص، سه مرجع معتبر که احتمالاً بیشترین مقلدین را دارند، تأیید کرده‌اند. این مراجع شامل مقام معظم رهبری، آیت‌الله مکارم شیرازی و آیت‌الله سیستانی هستند. ما تلاش کرده‌ایم که نظریه‌ای که به توافق و پذیرش همه مراجع برسد، ارائه دهیم. بنابراین، این طرح از نظر فقهی قابل قبول است».

طرح کوثر طلا و تورم

او در پاسخ به سوالی درباره این که آیا این طرح موجب تورم نمی‌شود نیز گفته است که «این طرح نمی‌تواند دچار تورم شود. در این سیستم، حتی اگر در آینده ریال نیز دیگر چاپ نشود، مشکلی پیش نمی‌آید. ابتدا ممکن است دولت شروع به چاپ ریال کند، اما در آینده، به دلیل ثابت بودن ارزش پول در این سیستم، دیگر چاپ پول بی‌فایده خواهد بود. اگر دولت بخواهد پرداخت‌ها را با استفاده از ریال انجام دهد، به دلیل کاهش ارزش ریال، پولی که به من می‌دهد دیگر ارزش گذشته را نخواهد داشت. بنابراین، دولت مجبور است معادل ارزش طلای مشخصی که در سیستم وجود دارد، پول پرداخت کند. این باعث می‌شود که به تدریج استفاده از ریال کنار گذاشته شود و ارزش پول ثابت باقی بماند. این موضوع دارای جنبه‌های اقتصادی و فقهی است که به تفصیل در جلسات مختلف مورد بررسی قرار گرفته و تأکید شده است که با این روش، مشکلی از بابت تورم به وجود نخواهد آمد».

آیا طرح کوثر طلا می‌تواند جلوی مسئله ربا در بانک‌ها را بگیرد؟

بر اساس گفته‌های نیاکان کازرونی و مدافعان این طرح، در طرح کوثر طلا، وقتی که من پول را به بانک می‌دهم، دیگر نیازی به نگرانی از کاهش ارزش پول نخواهم داشت. چون در این طرح، با توجه به اینکه ارزش پول حفظ می‌شود، هیچ گونه کاهش ارزشی در مقایسه با آنچه که من به بانک داده‌ام، اتفاق نمی‌افتد. بنابراین، دیگر مسئله‌ای مانند ربا، که در آن بازگشت پول کمتر از مقدار اصلی است، به وجود نمی‌آید.

او درباره رفع مساله ربا در بانکداری کشور از طریق این طرح به خبرگزاری حوزه گفته است: «همچنین، اگر بخواهم این پول را به شما قرض بدهم و پس از مدتی از شما بگیرم، چون ارزش آن ثابت است، هیچگونه کاهش ارزش نخواهیم داشت. به عبارت دیگر، اصل این طرح بر «حفظ ارزش پول» تأکید دارد. بنابراین، این سیستم از نظر اقتصادی باعث می‌شود که هم ارزش پول حفظ شود و هم از ربا جلوگیری به عمل آید».