**گزارش اقتصادی: دکتر محمود دهقانی در همایش سیره امام رضا علیهالسلام؛ زندگی و اقتصاد**
در تبادل اطلاعاتی از گروه اقتصاد خبرگزاری رسا، دکتر محمود دهقانی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزش و پژوهشی امام خمینی (ره)، در همایشی در سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی در قم، به موضوع «واکاوی ریشههای مشکلات اقتصادی و ارائه راهحل با توجه به احادیث رضوی» پرداخت.
دهقانی در بیان اهمیت نظام اقتصادی اسلامی، آن را به عنوان یک نظام مستقل برای حل مشکلات اقتصادی معرفی کرد. او تاکید کرد که با استفاده از تحلیل و استدلالهای علمی، میتوان وجود این نظام را در مجامع علمی و اقتصادی اثبات کرد. او به تفاوتهای بنیادی بین نظام اسلامی و سیستمهای اقتصادی غربی و شرقی اشاره کرد. در نظام سرمایهداری، مالکیت خصوصی و تمرکز بر سود حداکثری برتری دارد، در حالی که اسلام مالکیت را در سه شکل فردی، دولتی و عمومی بررسی میکند.
دهقانی بر اهمیت توازن بین برخورداری فرد و جامعه در نظام اسلامی تأکید داشت و بیان کرد که در صورت برخورد، منافع جامعه بر منافع فردی مقدم است. او همچنین به سوءبرداشتهایی از مفهوم سود در اقتصاد اسلامی اشاره کرد و از چرخهای معیوب در کشور شکایت کرد که در آن، حداکثرسازی سود به عنوان هدف مشروع اقتصادی در نظر گرفته میشود، در حالی که روایات اهلبیت این نگاه را نفی کردهاند.
دهقانی به مشکلات اساسی نظام اقتصادی کشور، مانند سیاست رهاسازی نرخ ارز، اشاره کرد و دانست که این سیاست با مبانی اسلامی سازگار نیست. او تأکید کرد که نرخ واقعی ارز در کشور کمتر از 20 هزار تومان برآورد میشود، در حالی که نرخ فعلی بسیار بالاتر است. این وضعیت به رشد بیرویه نقدینگی و تورم منجر شده است. او پیشنهاد کرد بازگشت به مبانی اسلامی و بهرهگیری از تعالیم رضوی میتواند راهگشای حل بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور باشد.
دهقانی در بررسی دیدگاههای اقتصادی امام رضا علیهالسلام، به معضلاتی از جمله انحصار اقتصادی و خصوصیسازیهای نادرست اشاره کرد. او بیان کرد که انحصار به طور صریح در روایات رضوی نفی شده است، اما خصوصیسازیهای نادرست در کشور منجر به سودهای بیرویه برخی افراد شده است.
دهقانی بر اهمیت طراحی و اجرای راهکارهای اقتصادی دقیق تاکید کرد و بیان کرد که نرخ بالای دلار یکی از بزرگترین منابع رانت در کشور است که نیازمند اصلاحات بنیادین است. او همچنین به تعالیم رضوی اشاره کرد که بر اهمیت کار و مسئولیت در نظام اسلامی تأکید دارند.
دهقانی فقر را یکی از مهمترین چالشهای اجتماعی-اقتصادی معرفی کرد و بیان کرد که در روایات اسلامی، فقر عامل سلب شخصیت و کرامت انسانی ارزیابی میشود. او به ضرورت مبارزه با ظلم اقتصادی و سوءمدیریت اشاره کرد.
دهقانی با انتقاد از نظام سرمایهداری، بیان کرد که این سیستم بر اصل حداکثرسازی سود استوار است، اما در آموزههای اسلامی، این اصل مردود شناخته شده است. او تأکید کرد که در نگاه اسلامی، مالکیت حقیقی تنها به خداوند متعال متعلق است و ثروت در دست انسانها امانتی است. اسلام از ذخیرهسازی بیرویه مال و زراندوزی منع میکند و عدالت اقتصادی را اصل بنیادین روابط مالی و اجتماعی میداند.
دهقانی در پایان به اهمیت بازخوانی و عمل به آموزههای رضوی در حوزه اقتصاد اشاره کرد و بیان کرد که این کار راهحلهایی برای بحرانهای اقتصادی کشور و تحقق عدالت اقتصادی در جهان معاصر میآید.