آفتابنیوز: ایران اعلام کرده است که به کنسرسیومی که سوخت تولید کند و نیاز کشورهای منطقه، از جمله عربستان و امارات را تامین کند، کمک خواهد کرد. این موضوع با بحث غنیسازی بومی ایران کاملاً مجزا است. در حالی که پنج دور از مذاکرات ایران و آمریکا برگزار شده است، موضوع غنیسازی ایران به عنوان یکی از مسائل مهم در این گفتوگوهای مطرح است.
ایران حفظ غنیسازی بومی را در داخل کشور میخواهد. این فرایند بخشی از چرخه سوخت است و نگهداشتن آن باعث حفظ ظرفیت بومی چرخه سوخت میشود. طیف تندروی دولت ترامپ ابتدا خواهان برچیدن کامل برنامه هستهای ایران بود، اما حالا میگویند ایران نباید برنامه غنیسازی بومی داشته باشد. در واقع، بحث از چرخه سوخت به موضوع غنیسازی تقلیل یافته است. این مدل مشابه مدل هستهای امارات است که بر اساس قرارداد ۱۲۳ وزارت انرژی آمریکا، حق غنیسازی برای کشورها به رسمیت شناخته نمیشود.
ایران تاکید میکند که غنیسازی موضوع ملی است و خط قرمز آن را تعریف کرده است. ایران نه توقف موقتی و نه توقف کامل غنیسازی را قابل مذاکره نمیداند. اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه، توقف موقت را هم رد کرده است و تأکید کرده که غنیسازی بخشی از انرژی صلحآمیز هستهای ایران است.
برای حل مسئله غنیسازی در مذاکرات ایران و آمریکا، ایده تشکیل کنسرسیوم مشترک ایران با کشورهای منطقه مطرح شده است. روزنامه گاردین در گزارشی ادعا کرده است که ایران پیشنهاد مشارکت با امارات و عربستان سعودی برای غنیسازی اورانیوم را ارائه کرده است. ایران ایده تشکیل کنسرسیوم میان کشورهای خاورمیانه برای غنیسازی را مطرح کرده است که میتواند به تهران کمک کند تا با اعتراضات آمریکا مقابله کند.
این پیشنهاد برای جلب حمایت کشورهای حوزه خلیج فارس از موضع ایران است. تهران این پیشنهاد را به عنوان امتیازی میبیند که دسترسی کشورهای همسایه به تکنولوژی ایران را فراهم میکند. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، این پیشنهاد را در گفتوگوهای فصلی با آمریکا مطرح کرده یا نخیر، مشخص نیست، اما این طرح در تهران بررسی میشود.
عراقچی پس از گفتوگوهای عمان به دبی پرواز کرده و با شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات، دیدار کرده است. کنسرسیوم مورد نظر بر پایه تأسیسات ایرانی خواهد شکل گرفت و سطح غنیسازی به ۳.۶۷ درصد خواهد رسید. ایده تشکیل کنسرسیوم توسط سید حسین موسویان و فرانک فون هیپل در نشریه Bulletin of the Atomic Scientists مطرح شده است.
ایالات متحده خواستار پایان غنیسازی در ایران و برچیده شدن تمام تأسیسات هستهای ایران است، اما این موضوع در اختلافنظرهای داخلی واشینگتن بهویژه در دولت ترامپ مطرح شده است. ایده تشکیل کنسرسیوم در دور نخست مذاکرات در عمان مطرح شده و در دور دوم در ایتالیا نیز مجدداً مطرح شده است. مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران، اعلام کرده است که ایران هنوز در مورد کنسرسیوم صحبتی نکرده است، اما ایدههایی در این زمینه مطرح شده است.
ایران موضوع کنسرسیوم را جایگزینی برای غنیسازی بومی نمیداند و حتی در یک کنسرسیوم، غنیسازی در داخل کشور آن را حائز اهمیت دانسته است. منبعی سیاسی بلندپایه در تهران به امواجمدیا گفته است که ایده کنسرسیوم خوبی است و ایران میتواند آن را بررسی کند، اما باید جایگزین غنیسازی مستقل ایران نباشد.