دکتر محمد زمان رستمی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه قم، در گفتوگویی با خبرنگار خبرگزاری رسا اظهار داشت که خلق پول و افزایش نقدینگی اگر به تولید ملی انجامomal شود، مفید خواهد بود. او اضافه کرد که از پس انقلاب، میزان نقدینگی کشور تقریباً چندین هزار برابر شده است، اما تولید ملی تنها حدود پنج بار رشد کرده است. این جایگیری نشان میدهد که جریان پول به سمت بخشهای غیرمولد و سوداگرانه رفته است و از تولید اصلی منحرف شده است.
دکتر رستمی با تأکید بر ظرفیتهای بالای مردم ایران گفت: مردم ایران، مردمی مؤمن و متدین هستند که در هر زمینهای با عزت و اقتدار ایستادهاند و شایستهای هستند که در زمینههای اقتصادی نیز بدرخشند. اما وقتی بخشی از نقدینگی کشور به فعالیتهایی که ارزش افزوده ندارند و به سوداگری واسطهگریای مربوط است، صرف میشود، این امر منجر به عقبماندگی اقتصادی و فشار بر مردم میشود.
او همچنین نقش مهم بانکها را در مدیریت نقدینگی دانست و اضافه کرد که بانکها، چه دولتی چه خصوصی، میتوانند با استفاده از ابزار وامدهی و سرمایهگذاری، جریان پول را به سمت تولید و اشتغال هدایت کنند یا به سمت فعالیتهای سوداگرانه و غیرمولد جابهجا کنند. دکتر رستمی اعتراف کرد که اگرچه رهبر معظم انقلاب بارها بر ضرورت اصلاح مسیر بانکها و هدایت سرمایه به تولید تأکید کرده است، اما هنوز در این زمینه انحرافات وجود دارد.
دکتر رستمی با اشاره به مسائلی مانند خلق پول توسط بانکها و چالش نظارت، خاطرنشان کرد که برخی بانکها با سرمایه اولیه محدود، امکان خلق نقدینگی چندین برابر را دارند که اگر بهدرستی کنترل نشود، میتواند زمینهساز سوءاستفاده، رانت و اخلال در اقتصاد شود. او افزود که این مسئله باعث شده که نقش بانک مرکزی در تصمیمگیری و برخورد با وضعیت موجود دچار تردید شود.
او همچنین به ظرفیتهای موجود در زمین و املاک در اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت که امروزه زمینها و خانههایی در نقاط حیاتی شهرها وجود دارند که میتوانند به محرک اشتغال و رونق اقتصادی تبدیل شوند. اما متأسفانه این املاک به جای این که به مردم برسند، در اختیار شرکتهایی قرار گرفتهاند که با پول مردم اقدام به سرمایهگذاریهای بیفایده میکنند.
در پایان، دکتر رستمی راهکار خروج از این وضعیت را در برقراری همکاری علمی و عملی بین علما، دانشگاهیان و مدیران بانکی دانست و گفت که با وجود خواست و اراده جدی، میتوان این وضعیت را اصلاح کرد. دانشگاهها باید با ارائه پژوهشهای راهبردی به کمک دولت و بانک مرکزی بیایند و مسیر حرکت پول را در اقتصاد اصلاح کنند.