دیپلماتهای غربی در جمعه اعلام کردند که قدرتهای غربی در حال تلاش برای اعمال فشار بر اعضای شورای حکام آژانسcounts بینالمللی اتمی هستند، تا در نشست فصلی آینده این سازمان به ایران اقدامی اعمال کنند.
برای نخستین بار در حدود ۲۰ سال گذشته، قدرتهای غربی برنامهراندند ایران را به نقض تعهدات خود در زمینه عدم اشاعه هستهای محکوم کنند. این اقدام ممکن است واکنش تند تهران را برانگیزد و مذاکرات بر سر تحریمها و رفع نگرانیهای برنامه هستهای ایران را پیچیدهتر کند.
آمریکا و متفقین اروپایی خود، شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان، قبلاً طرحی را در شورای حکام آژانس ارائه کرده بودند که از ایران میخواست برخی از اقدامات، مانند توضیحات درباره یافتههای اورانیوم، انجام دهد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی همزمان در حال آمادهسازی گزارشهای فصلی درباره ایران است، که پیش از نشست بعدی شورای حکام، از ۹ ژوئن آغاز میشود، به کشورهای عضو ارائه خواهد شد. گزارشی جامعتر از این گزارشها، که موارد مختلفی را، از جمله همکاری ایران با آژانس، مورد بررسی قرار میدهد، موثر و انتقادی تر خواهد بود.
اطلاعات حاصل از یک مقام اروپایی نشان میدهد که قطعنامه ممکن است سختگیرانه باشد. پس از انتشار این گزارشات، ایالات متحده پیشنویسی از قطعنامه خواهد آمادهسازی کرد که ایران را به نقض تعهدات خود متهم میسازد. این پیشنویس میان کشورهای عضو شورای حکام برای بحث قرار میگیرد و در ن瘵ست بعدی رسمیتر ارائه خواهد شد.
آخرین بار ایران رسمی توسط شورای حکام آژانس به نقض تعهدات خود متهم شد، در سپتامبر ۲۰۰۵ بود. ایران همیشه ادعاها درباره برنامه هستهای خود را رد کرده و بر استفاده صلحآمیز از تکنولوژی هستهای تأکید کرده است.
در فوریه ۲۰۰۶، قطعنامهای دیگر از شورای حکام آژانس ایران را متهم کرد و پرونده ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داد که منجر به تحریمهای جدیدی شد. هنوز مشخص نیست که قدرتهای غربی بحث را در چه مرحلهای به شورای امنیت ارجاع خواهند داد یا شورای امنیت چه اقدامی علیه ایران انجام خواهد داد.
تأثیر فوری قطعنامه احتمالاً بر مذاکرات تهران با آمریکا و اقدامات بعدی ایران در زمینه برنامه هستهای خود خواهد بود. شورای حکام آژانس اخیراً تمام قطعنامههای متقدم قدرتهای غربی را تصویب کرده و این قطعنامه نیز احتمالاً با اکثریت تصویب خواهد شد. روسیه و چین تنها کشورهایی هستند که بهطور مداوم از چنین قطعنامههایی مخالفت کردهاند.
ایران در مواجهه با قطعنامهها و انتقادات در شورای حکام آژانس، بهطور معمول واکنشهای سرسخت مانند تسریع و گسترش برنامه غنیسازی اورانیوم یا ممانعت از حضور بازرسان ارشد آژانس را اتخاذ کرده است.