دولت فعلی با چالش‌های جدی اقتصادی مواجه است، که این چالش‌ها در زمینه‌هایی مانند انرژی، خلق پول و نوسانات ارزی مشاهده می‌شوند. ریشه این مشکلات به ناچاری به این نکته بازمی‌گردد که راه‌حل ارائه شده اکثراً بر افزایش قیمت‌ها تمرکز دارد. این رویکرد فشار معیشتی مردم را افزایش داده، تورم را تشدید کرده و شکاف بین طبقات را گسترش داده است. افزایش نرخ‌های ارز و حامل‌های انرژی تنها مشکلات موجود را رفع نمی‌کند، بلکه هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد. همچنین، خلق پول بدون پشتوانه و برداشت‌های غیرقانونی از بانک مرکزی نقدینگی را بی‌رویه افزایش داده و موجب تورم و تمرکز ثروت در دست گروه‌های خاص شده است.

برای رفع این دایره‌ی معیوب، نیاز است از عقل‌傥 روی‌کردن به ابزارهای قیمتی، به سیاست‌هایی مبتنی بر ارتقای زیرساخت‌ها، توسعه فناوری‌های کم‌مصرف و اصلاح نظام مالیاتی پیش‌رود. در حقیقت، تنها با راه‌حل‌هایی مبتنی بر این اصول می‌توان خلق پول را به سمت رشد تولید و منافع عمومی هدایت کرد و از آثار مخرب اقتصادی و اجتماعی جلوگیری کرد.

خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری رسا، در مورد این موضوع، گفت‌وگوهایی با حسین صمصامی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، انجام داده است. متن کامل این مصاحبه در ادامه برای مخاطبان تقدیم می‌شود.

**رسا: دولت فعلی با چه بیماری‌ها و معضلات اقتصادی مواجه است؟ این مشکلات در حوزه‌هایی مانند انرژی، خلق پول و نوسانات قیمت ارز و طلا چه نمایشی دارند؟**

با آسفه، یکی از مشکلات مهم دولت جدید، کمبود تخصص اقتصادی رئیس‌جمهور است. این وضعیت منجر به تفکری شده است که بر ابزارهای قیمتی تمرکز می‌کند و فرض دارد با افزایش قیمت‌ها می‌توان مشکلات را حل کرد. برای مثال، هر زمان با کمبودی در حوزه‌هایی مانند برق یا سوخت مواجه می‌شویم، راه‌حل افزایش قیمت‌هاست. متأسفانه این دیدگاه به‌جای حل مشکلات، فشار معیشتی مردم را افزایش داده است.

**رسا: آیا دولت گرفتار یک چرخه معیوب شده است که از یک سو توان اصلاح قیمت کالاهای اساسی مانند نان و انرژی را ندارد و از سوی دیگر هم سازوکار مالیاتی کارآمدی برای تأمین هزینه‌های کشور ندارد، و در نتیجه ناگزیر به خلق پول و پذیرش تورم می‌شود؟ راه بیرون‌رفت از این چرخه معیوب چیست؟**

متأسفانه دولت به این چرخه گرفتار شده است. برای مثال، در سال جاری نرخ ارز به‌صورت‌دستوری افزایش یافته تا درآمد ریالی خود را بیشتر کند. اما این اقدام باعث بالا رفتن هزینه‌های واردات و کاهش قدرت خرید مردم شده است. در حینی که هزینه‌ها افزایش می‌یابد، نیاز به نقدینگی بیشتر می‌شود. در نتیجه، بانک‌ها ناچار به خلق نقدینگی بیشتر می‌شوند. خلق پول بدون پشتوانه منجر به تورم و افزایش شکاف طبقاتی می‌شود.

**رسا: شما فرمودید که باید از ابزارهای مختلفی برای حل مشکلات اقتصادی استفاده شود. دقیقاً منظور از این ابزارها چیست؟ آیا این ابزارها در گذشته هم به‌کار گرفته شده‌اند یا تاکنون استفاده‌ای از آن‌ها نشده؟**

به جای افزایش قیمت‌ها برای کنترل مصرف و رفع ناترازی‌ها، بهتر است به روش‌های غیرقیمتی تمرکز کرد. مثلاً برای کاهش مصرف بنزین، به‌جای افزایش قیمت، به‌ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی و تولید خودروهای کم‌مصرف توجه شود. همین روش برای کاهش مصرف برق نیز صادق است. اگر تکنولوژی تولید به‌روز شود و وسایل برقی کم‌مصرف‌تر در اختیار مردم قرار گیرد، هم مصرف انرژی کاهش می‌یابد و هم فشار اقتصادی بر مصرف‌کننده‌ها کمتر می‌شود. این وضعیت نیازی به افزایش قیمت‌ها ندارد و موجب کاهش هزینه‌های تولید می‌شود.

**رسا: آیا خلق پولی که اکنون انجام می‌شود کاملاً قانونی است؟**

بخشی از خلق پول در سیستم بانکی به‌صورت قانونی انجام می‌شود، اما بخش قابل توجهی از آن غیرقانونی است و به‌عنوان «اضافه‌برداشت» از بانک مرکزی صورت می‌گیرد. بر اساس آمار، بدهی‌های بانک‌ها به بانک مرکزی به حدود ۹۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده که حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار میلیارد تومان آن مربوط به این برداشت‌های غیرمجاز است. این وضعیت نه‌تنها اثرات مثبتی ندارد، بلکه باعث آسیب‌های اقتصادی جدی می‌شود.