### فشار رشد نرخ سود بانکی بر بورس و اقتصاد در 5 سال اخیر

گروه اقتصادی – محسن شمشیری: با وجود افزایش 30 برابر حجم بازار بین‌بانکی در 16 سال اخیر و میزان معاملات بانک‌ها با نرخ سود 23.7 درصد، بدهی‌های بالای بانک‌ها نسبت به بانک مرکزی و دولت، رشدی در سپرده‌ها و تسهیلات ثبت شده است. با این حال، اقتصاد، بورس و بانک‌ها هیچ‌گاه از مشکلات نقدینگی خارج نشده‌اند.

#### افزایش میزان سپرده و تسهیلات در سال‌های 1399 تا 1403

bras از گزارش بانک مرکزی در طول سال 1403، نرخ سود موزون بین‌بانکی در فروردین 23.55 درصد و در بهمن 23.97 درصد محاسبه شده است، به معنای رشد نرخ سود بین‌بانکی به 24 درصد. این رشد سود از 17.5 درصد در سال 1399 به 24 درصد در 1403، یعنی 6.5 واحدی افزایش، نشان‌دهنده تاثیر عملی بر هزینه‌های تولید اقتصادی است. همچنین، تورم و نرخ ارز، به چالش‌های مالی زیادی برای تولید و بازارهای مالی منجر شده‌اند.

#### رشد حجم بازار بین‌بانکی و بدهی‌های بانک‌ها

حجم بازار بین‌بانکی 30 برابر افزایش یافته و روزانه 135 همت معامله می‌شود. بدین‌گونه بدهی‌های بانک‌ها نسبت به بانک مرکزی به 967 همت (که 483 همت از آن مربوط به بانک‌های خصوصی و خصوصی شده با رشد 30 درصدی است) و بدهی‌های دولت نسبت به بانک‌ها به 1252 همت (که 380 همت از آن مربوط به بانک‌های خصوصی و خصوصی شده با رشد 19.8 درصدی است) رسیده است. این وضعیت نشان‌دهنده فشار‌های مالی عظیم بر بانک‌های خصوصی و قفل‌شدن بخشی از منابع آن‌ها به خاطر بدهی‌های دولت است.

#### افزایش حجم تسهیلات و سپرده‌ها

مانده تسهیلات جاری و غیر‌جاری در سال 1403 به 3611 همت و مانده سپرده‌های ریالی و ارزی به 4362 همت افزایش یافته است. با وجود این تعاملات مالی، اقتصاد به نقدینگی نیاز دارد و هزینه‌های جذب سپرده و صرفات بانک‌ها به شدت رشد کرده‌اند (حداقل 42 درصد افزایش هزینه جذب سپرده).

#### رشد نرخ سود و تاثیرات آن

افزایش نرخ سود در بانک‌ها و بازار بین‌بانکی به دنبال سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی، موجب کاهش سهم سپرده‌های ارزان (سپرده جاری و قرض الحسنه) و افزایش سپرده‌های بلندمدت شده است. هزینه‌های سود سپرده‌ها برخی بانک‌ها در سال 1403 بیش از 45 درصد رشد کرده است.

#### نقدینگی و تورم

رشد كبير نرخ سود بازار بین‌بانکی و میزان تعاملات نقدی نشان‌دهنده افزایش فشارهای مالی بر نظام بانکی است. حجم معاملات بازار بین‌بانکی 30 برابر شده و هزینه‌ها برای جذب سپرده‌های بلندمدت گران‌قیمت افزایش یافته است. این روند باعث کاهش سود بانک‌ها و حتی زیان برخی آن‌ها شده است.

#### تحولات نرخ سود

تحولات نرخ سود بین‌بانکی در 15 سال اخیر نشان می‌دهد که با آغاز تحریم‌های اقتصادی نرخ سود افزاگر شد و با امضای برجام به حالت ا.addElement/additional.افزایش حجم معاملات معاملات و کاهش نرخ سود نشست. اما پس از چند سال، به دلیل سیاست‌های انقباضی و افزایش تورم و نرخ ارز، نرخ سود دوباره افزایش یافته است.

#### رشد حجم معاملات بازار بین‌بانکی

حجم معاملات بین‌بانکی از 500 میلیارد تومان در سال 1390 به میانگین 135 همت در سال 1403 افزایش یافته است. این رشد همراه با افزایش نرخ سود نشان‌دهنده فشار‌های مالی بر بانک‌ها و نظام مالی کشور است.

منبع: [bolten news](https://www.bultannews.com/fa/news/869468/%D9%86%D8%B1%D8%AE-%D8%B3%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%D8%A8%D9%87-24-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-1404)