بر اساس گزارش شهروارانیوز، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به عنوان نهادهای محلی، عمومی و مردممحور از مدیریت کلان کشور جدا شده‌اند. این جداسازی با هدف حل مشکلات کوی و برزن، محله‌ها و شهرها به دست مردم و برای جلوگیری از موازی کاری‌ها انجام شده، اما سوال اینجاست: این نهادها تا چه حد موفق بوده‌اند و مردم چقدر با قابلیت‌ها و عملکرد شهرداری‌ها و دهیاری‌ها آشنا هستند؟
شورای عالی انقلاب فرهنگی با هدف آشنایی مردم با عملکرد و خدمات این نهادها، ارتقاء منزلت خانواده بزرگ شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، هم‌افزا افزایش همدلی و تعامل مردم با مدیریت شهری و روستایی و اطلاع‌رسانی، روز ۱۴ تیر را به عنوان “روز شهرداری‌ها و دهیاری‌ها” نامگذاری کرده است.
شهر به عنوان یک هویت زنده و پویا، با تمام زیرساخت‌های خود، اعم از سرمایه‌های فیزیکی و معنوی، امانتی ارزشمند از گذشتگان و میراثی برای آینده است. اعتماد مردم بزرگترین سرمایه شهرداری‌ها و دهیاری‌هاست. با افزایش سطح آموزش، مشارکت همگانی و حمایت مردم، مدیریت شهری تسهیل می‌یابد و منزلت واقعی این نهادها نمایان می‌شود.
نامگذاری ۱۴ تیر به عنوان روز “شهرداری و دهیاری” فرصتی است برای تجلیل از فعالیت‌های خادمان مردم و ارزیابی عملکرد این نهادها در بهبود خدمت‌رسانی. هر شهر مجموعه‌ای از سلیقه‌ها، انتظارات و درخواست‌هاست و وظیفه مدیران شهری برابری و توسعه عدالت اجتماعی در خدمت‌رسانی است. رضایت‌مندی مردم بهترین ارزیابی عملکرد موفق شهرداری‌ها و دهیاری‌هاست.
شهرداری در ایران نهادی عمومی و غیردولتی است که مسئولیت مدیریت شهر، از نگهداشت و توسعه حمل و نقل عمومی، حمل و تفکیک پسماند تا نظم و مدیریت ساخت و ساز را بر عهده دارد. تاریخ نشان می‌دهد که ناصرالدین شاه پس از بازگشت از سفر اروپایی و آشنایی با ساختار شهرداری‌ها، تصمیم گرفت اداره‌ای برای مدیریت شهر تهران تاسیس کند، اما به دلیل اعتراض‌ها از جانب بازاریان و مردم، این امر به نتیجه‌ای نرسید.
پس از پیروزی مشروطه، مجلس اول شورای ملی در سال ۱۲۸۶ قانونی برای تأسیس بلده‌ها برای بهداشت شهرها تدوین کرد. از آن زمان تا سلطنت پهلوی اول، ۱۶ بلده در شهرها تأسیس و به مرور زمان به تمام شهرهای ایران گسترش یافت.
دهیاری نیز جدیدترین نهاد مدیریت روستایی ایران است که طبق مصوبه سال ۱۳۷۷ به منظور اداره امور روستا تأسیس شد. دهیاری‌ها نهادهای عمومی و غیردولتی هستند که به صورت خودکفا فعالیت می‌کنند و مسئولیت‌هایی نظیر بهبود محیط زیست روستا و بررسی کمبودها، نیازها و نارسایی‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی و آموزشی روستا را بر عهده دارند.
ساختار مدیریتی به نحوی چیده شده که شورا‌های اسلامی شهر و روستا با رای مستقیم مردم و انتخاب شهرداران و دهیاران توسط این شوراها به عنوان مدیران اجرایی سکونتگاه‌ها شکل گرفته است. این مسئله می‌تواند نقطه عطفی درQL پیوند حاکمیت با مردم باشد.
براساس آمار رسمی، ۱۳۴۵ شهرداری و ۳۷۰۸۰ دهیاری در کشور فعالیت می‌کنند و به عنوان بازوان اجرایی شورا‌های اسلامی عمل می‌کنند. این نهادها می‌توانند برای ارتقای سرمایه اجتماعی و افزایش نشاط اجتماعی در جامعه نقش مهمی ایفا کنند.
با این حال، در گذشته، شهرداری‌ها و شورا‌های شهر دچار برخی مفاسد اقتصادی شده‌اند که با نظارت مستمر بر آنها و تحت حمایت مادی و معنوی دولت، می‌توان به پیشرفت همه‌جانبه شهرها و روستا‌های کشور دست یافت.
مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، معتقد است که جدا شدن مدیریت محلی از دولت مورد م禳ی خوبی بوده است که هنوز در کشور ما به کاملی اتفاق نیفتاده است. او معتقد است که با حل مسائل محله‌ای توسط مردم، شورا و شهرداری، بسیاری از موازی کاری‌ها از بین خواهند رفت و مدیریت کلان و محلی به جایگاه خود خواهند رسید.
با این حال، دولت بخش قابل توجهی از عوارض خود را به شهرداری‌ها پرداخت کرده است، اما اجرای قوانینی مانند مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهر‌ها می‌تواند به بهبود امور بیشتر کمک کند. امیدواریم که روزی به جایگاه قابل لمس شهرداری و دهیاری و تفکیک وظایف آنها از دیگر دستگاه‌ها رسید، و مردم شیرینی مشارکت بیشتر در امور محلی و کشور را بیش از پیش ببرند.