دیدارنیوز: درپی استعفای دکتر محمد مصدق در ۷۳ سال پیش، محمدرضا شاه در رویکردی متفاوت، احمد قوام را به نخست وزیری برگزید. در پی این اقدام شاه، احمد قوام، بیانیه تهدید آمیزی از رادیو پخش کرد که کشتبیان را سیاستی دگر آمد! متعاقب این تحول سیاسی در ایران، بخش بزرگی از مردم اعم از لایه‌های وابسته به جریان سیاسی ملی و مذهبی و اقشار دانشگاهی و .. به خیابان‌ها ریختند و فریاد زدند: یا مرگ یا مصدق!

شایان ذکر است، احمد اقوام نخست وزیر با تصویب شاه به عنوان فرمانده کل قوا، به روی شهروندان معترض و بی دفاع آتش گشود و تعدادی از تظاهر کنندگان به شهادت رسیدند. 

این شهیدان در آرامگاه ابن‌بابویه در شهرری به خاک سپرده شدند و برگی دیگری از تاریخ سیاسی ایران، به نام قیام سی‌ام تیر در تهران رقم خورد. از آن پس همه ساله آیین یادبود قیام ۳۰ تیر، با حضور وطن دوستان و علاقمندان به آزادی و دموکراسی در این روز گرامی داشته می‌شود. 

امسال علاوه بر چهره‌های فرهنگی و مدنی، تشکل‌های سیاسی متعددی با حضور خود بر آرمان‌های ملی شهدای ۳۰ تیر یعنی وطن دوستی و مبارزه علیه استبداد و استعمار در آرامگاه ابن بابویه تجمع و تآکید کردند که یاد و راه شهیدان این قیام را ادامه می‌دهند و همواره برای سربلندی ایران کوشش می‌کنند. در این مراسم چهره‌ها و تشکل‌های متفاوتی با گرایش‌های ملی و مذهبی و مردمی، مشارکت کردند. گروه‌ها و احزابی که در این مراسم مشارکت کرده بودند، شامل اعضای شورای مرکزی جبهه ملی ایران، نمایندگان هیات اجرائیه حزب پان ایرانیست و مسئولان نهضت آزادی ایران بود.

در این مراسم تعدادی از فعالان اجتماعی و سیاسی در محوطه آرامگاه شهدای ۳۰ تیر در مورد روند حوادث سیاسی و پیامد‌های این قیام در دهه‌های ۳۰ تا ۵۰ خورشیدی، سخنرانی کردند. سخنرانان این مراسم از طرف جبهه ملی، صادق مسرت، محسن فرشاد، سید حسن امین و حسین موسویان بودند که دیدگاه خودشان را در محور‌های مختلف بیان کردند.

همچنین از طرف نهضت آزادی ایران، محمدحسین بنی اسدی و محمد توسلی سخنرانی کردند. از طرف حزب پان ایرانیست نیز هوشنگ طالع تحلیل خودش را از روند سیاسی دهه‌های گذشته مطرح کرد.