گروهی بینالمللی از محققان، به رهبری دانشگاه اوولو در فنلاند، با بهرهگیری از روشهای تحلیلی جدید و بررسی حلقههای درختان قدیمی، نشانههای یک فوران خورشیدی بسیار قوی را شناسایی کردند که حدود ۱۲۳۵۰ سال قبل (۱۴۳۰۰ سال پیش) در اوج آخرین عصر یخبندان رخ داده است. این رویداد که به عنوان قویترین طوفان خورشیدی در تاریخ زمین ثبت شده، منجر به تغییر قابل توجهی در الگوی ایزوتوپ کربن-۱۴ در حلقههای درختان آن دوران شده است.
دکتر کسنیا گولوبنکو، رهبر تیم تحقیقاتی و پژوهشگر پسادکتری در دانشگاه اوولو، ا不见了 به این باره توضیح میدهد که تیم اش با توسعه یک مدل جدید آبوهوا-شیمی که به خصوص برای شرایط عصر یخبندان طراحی شده بود، موفق شدند دادههای رادیوکربن را با دقت بینظیر تحلیل کنند. میافزاید که این طوفان خورشیدی که بین ماههای ژانویه تا آوریل ۱۲۳۵۰ قبل از میلاد رخ داده است، تنها نمونه شناختهشده از چنین رویدادهای شدیدی است که خارج از دوره هولوسن (۱۲ هزار سال اخیر) رخ داده و شدتی حدود ۵۰۰ برابر بیشتر از طوفان هالووین ۲۰۰۳ داشته است.
برای درک بهتر قدرت این طوفان باستانی، آن را میتوان با رویدادهای خورشیدی دیگر مقایسه کرد:
– **طوفان هالووین ۲۰۰۳**: به عنوان قویترین طوفان خورشیدی عصر مدرن شناخته میشود که باعث اختلال در عملکرد ماهوارهها و سیستمهای ارتباطی شده است.
– **رویداد کارینگتون ۱۸۵۹**: این طوفان که در عصر ویکتوریا رخ داده، باعث ایجاد آتشسوزی در ایستگاههای تلگراف و نمایش شفقهای قطبی در مناطق استوایی شده است.
– **طوفان ۷۷۵ میلادی**: قویترین رویداد ثبتشده در دوره هولوسن است که شواهد آن در حلقههای درختان و متون تاریخی چینی و اروپایی ثبت شده است.
– **رویداد ۱۲۳۵۰ قبل از میلاد**: با قدرت ۵۰۰ برابر طوفان ۲۰۰۳ و ۱۸ درصد شدیدتر از طوفان ۷۷۵ میلادی، این رویداد رکوردی قدرتمندی در تاریخ ژئوفیزیک زمین دارد.
همچنین، این طوفان خورشیدی عظیم پیامدهای قابل توجهی داشته است:
– افزایش ناگهانی تولید کربن-۱۴ در جو زمین که در حلقههای درختان آن دوره به وضوح مشاهده میشود.
– ایجاد ناهنجاریهای مغناطیسی شدید در میدان مغناطیسی زمین.
– احتمال اختلال در اکوسیستمهای حساس آن دوران و تأثیر بر گونههای مختلف جانوری.
دکتر گولوبنکو همچنین هشدار میدهد که این کشف یک سناریوی بدترین برای تمدن دیجیتال امروز تعریف میکند. او بر آن باور است که درک دقیق مقیاس و قدرت این نوع رویدادها برای ارزیابی خطرات طوفانهای خورشیدی آینده و تأثیر آنها بر زیرساختهای جامعه مدرن بسیار مهم است. اگر چنین طوفانی امروز رخ دهد، پیامدهای آن میتواند فاجعهبار باشد.
در پیشینه تحقیقاتی و یافتههای مرتبط، باید ذکر شد که این مطالعه در ادامه مطالعات قبلی درباره رویدادهای مشابه انجام شده است. پیش از این، دانشمندان پنج رویداد دیگر را با استفاده از حلقههای درختان شناسایی کردهاند که به ترتیب در سالهای ۹۹۴ میلادی، ۷۷۵ میلادی، ۶۶۳ قبل از میلاد، ۵۲۵۹ قبل از میلاد و ۷۱۷۶ قبل از میلاد رخ دادهاند. قویترین این رویدادها در سال ۷۷۵ میلادی اتفاق افتاده بود، زمانی که شارلمانی بر امپراتوری فرانکها حکومت میکرد. هرچند مدارک مکتوب کمی از این رویداد باقی ماندهاند، مورخان ردپای آن را در متون تاریخی چینی و آنگلوساکسون یافتهاند.
دکتر گولوبنکو میگوید که تاریخ نشان میدهد چنین رویدادهای شدیدی میتوانند بیفتد. اما امروز، برخلاف ۱۴۳۰۰ سال پیش که تنها شکارچیان ماموت شاهد شفقهای کاذبکننده بودند، تمدن جهانی میتواند به شدت تحت تأثیر قرار گیرد. حال آن است که جدیتر به این تهدید فضایی بیندیشیم و برای مقابله با آن آماده شویم.