نگارش از یورونیوز فارسی
تاریخ انتشار •به روز شده در
آگهیبر اساس گزارش بیش از ۲۰ منبع امنیتی و سیاسی از سوریه، عراق، آمریکا و اروپا و همچنین برخی دیپلمات‌های منطقه‌ای، گروه داعش شروع به فعال‌سازی مجدد نیروهای خود در عراق و سوریه کرده است.
این گروه همچنین اهداف خود برای حمله را نیز شناسایی کرده، به توزیع سلاح پرداخته و فعالیت‌های تبلیغاتی و جذب نیرو را افزایش داده است. نیروهای امنیتی در سوریه و عراق به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که دست‌کم دوازده طرح بزرگ این گروه را در سال جاری خنثی کرده‌اند.
نمونه‌ای از این اقدامات در ماه دسامبر و هم‌زمان با سقوط بشار اسد در سوریه رخ داد. هم‌زمان با پیشروی شورشیان به سوی دمشق، فرماندهان داعش که در نزدیکی رقه، پایتخت پیشین خلافت خودخوانده‌شان مخفی شده بودند، دو نماینده را برای صدور دستور حمله به عراق اعزام کردند. به گفته پنج مقام ضدتروریسم عراقی، این دو نفر در دوم دسامبر در یکی از ایست‌های بازرسی شمال عراق دستگیر شدند.
یازده روز بعد، نیروهای امنیتی عراق با اطلاعات به‌دست‌آمده از این نمایندگان، توانستند یک عامل انتحاری مظنون را با ردیابی تلفن همراهش در رستورانی شلوغ در شهر داقوق شناسایی کرده و پیش از انفجار، او را به ضرب گلوله از پای درآورند.
با این حال، تعداد حملاتی که داعش مسئولیت آن را پذیرفته، از زمان سقوط اسد کاهش یافته است. داعش در پنج ماه نخست ۲۰۲۵، مسئولیت ۳۸ حمله در سوریه را پذیرفته که در صورت ادامه همین روند، به کمی بیش از ۹۰ حمله در کل سال؛ یعنی حدود یک‌سوم سال گذشته خواهد رسید.
در عراق، محل پیدایش داعش، این گروه فقط ۴ حمله در پنج ماه نخست ۲۰۲۵ انجام داده، در حالی که این عدد در سال گذشته ۶۱ مورد بوده است.
برخی مقام‌های محلی و اروپایی نگرانند که جنگجویان خارجی بار دیگر برای پیوستن به گروه‌های جهادی به سوریه سفر کنند. برای نخستین بار در سال‌های اخیر، نهادهای اطلاعاتی موفق به ردیابی تعدادی از جنگجویان خارجی مظنون از اروپا به سوریه شده‌اند، گرچه مشخص نیست که مقصد نهایی آن‌ها داعش بوده یا گروهی دیگر.
بهره‌برداری از شکاف‌ها
تحرکات اخیر داعش در حالی صورت می‌گیرد که احمد شرع تلاش می‌کند پس از ۱۳ سال جنگ داخلی، کشور را یکپارچه و گروه‌های شورشی سابق را تحت کنترل دولت درآورد.
تصمیم غیرمنتظره دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برای رفع تحریم‌های سوریه در ماه گذشته، به‌عنوان پیروزی بزرگی برای آقای شرع تلقی شد؛ فردی که پیش‌تر خودش شاخه‌ای از القاعده را رهبری می‌کرد. با این حال، برخی تندروهای اسلام‌گرا از تلاش‌های او برای نزدیکی به غرب انتقاد کرده‌اند، چرا که بیم آن دارند وی در برابر خواسته‌های آمریکا برای اخراج جنگجویان خارجی و عادی‌سازی روابط با اسرائیل کوتاه بیاید.
داعش با بهره‌گیری از این اختلافات، در نشریه اینترنتی خود، «النبأ»، دیدار شرع با ترامپ را محکوم کرده و از جنگجویان خارجی خواست به صفوف آن بپیوندند.
این در حالی است که آمریکا قصد دارد نیروهای نظامی خود در سوریه را از حدود ۲ هزار نفر، تا پایان سال به نصف کاهش دهد.
کاهش حضور نظامی آمریکا نگرانی متحدان این کشور را افزایش داده است؛ آن‌ها نگران‌اند که داعش بتواند راهی برای آزادی حدود ۹ هزار نفر از نیروهایش و اعضای خانواده آن‌ها پیدا کند؛ افرادی که در زندان‌ها و اردوگاه‌هایی تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) به رهبری کردها و با حمایت آمریکا نگهداری می‌شوند. به گفته نیروهای دموکراتیک سوریه، از زمان سقوط اسد تاکنون دست‌کم دو تلاش برای فرار از این زندان‌ها انجام شده است.
ترامپ و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، خواستار آن شده‌اند که دولت شرع مسئولیت این اردوگاه‌ها را برعهده بگیرد. با این حال، برخی تحلیلگران منطقه‌ای تردید دارند که دولت دمشق از نظر نیروی انسانی توانایی چنین کاری را داشته باشد.
مقامات سوری در عین حال با چالش‌هایی از جمله حملات احتمالی وفاداران بشار اسد، موج‌های مرگبار خشونت فرقه‌ای، حملات هوایی اسرائیل و درگیری میان گروه‌های مورد حمایت ترکیه و نیروهای دموکراتیک سوریه که حدود یک‌چهارم از خاک کشور را در کنترل دارند دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
سه روز پس از دیدار ترامپ با شرع، سوریه اعلام کرد که مخفیگاه‌های داعش را در دومین شهر بزرگ این کشور، حلب، مورد یورش قرار داده است. در این عملیات سه عضو داعش کشته، چهار نفر بازداشت و مقادیری سلاح و یونیفورم ضبط شد.
به گفته یک مقام دفاعی آمریکایی و دو مقام سوری، ایالات متحده در موارد محدودی با دمشق تبادل اطلاعات امنیتی داشته است، اما خبرگزاری رویترز نتوانسته تأیید کند که این همکاری در عملیات حلب نیز صورت گرفته یا نه.
ائتلاف بین‌المللی ضد داعش قرار است تا ماه سپتامبر عملیات خود در عراق را پایان دهد. با این حال، یک مقام دوم آمریکایی گفته است که بغداد پس از آن‌که سقوط بشار اسد به‌طور خصوصی علاقه‌مند به کند کردن روند خروج حدود ۲۵۰۰ نیروی آمریکایی از عراق شده است.
فعال‌سازی مجدد سلول‌های خفته
سازمان ملل متحد برآورد می‌کند که گروه داعش بین ۱۵۰۰ تا ۳ هزار جنگجو در سوریه و عراق دارد. با این حال، شاخه‌های فعال‌تر این گروه در حال حاضر در قاره آفریقا قرار دارند.
به گفته یک مقام ارشد دفاعی آمریکا، ارتش این کشور معتقد است که رهبر مخفی و فعلی داعش، عبدالقادر مومن است که ریاست شاخه سومالی این گروه را بر عهده دارد.
مقام‌های عراقی بر این باورند که داعش موفق شده مقادیر زیادی از سلاح‌هایی را که نیروهای وفادار به بشار اسد بر جای گذاشته‌اند، به تصرف خود درآورد. آن‌ها نگران‌اند که بخشی از این تسلیحات به داخل عراق قاچاق شود.
source