هادی حق‌شناس، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره ارتباط تک‌نرخی شدن قیمت ارز با مقوله عدالت اقتصادی گفت: از آقای پزشکیان انتظار می‌رود به دنبال اجرای عدالت اقتصادی باشد و کابینه خود را بر این اساس تشکیل دهد. اگر هرکه سر جای خود قرار داشته باشد قطعاً چنین اتفاقی رخ خواهد داد. اقتصاد ایران از تورم، اتلاف منابع، کم‌توجهی به دهک‌های کم‌درآمد و از همه مهمتر از رانت و فساد رنج می‌برد. مردم انتظار دارند دولت سیاستی را به کار بگیرد تا انفال، اموال و بیت‌المال و هرگونه امکانات دیگر عادلانه در اختیارشان قرار گیرد.

وی افزود: میان نرخ ارز و ثبات و عدالت اقتصادی ارتباط وجود دارد؛ اینکه مردم در صف می‌مانند تا ارز دریافت کنند و یا مدام در اقتصاد ایران شوک‌درمانی در دستورکار قرار می‌گیرد اصلاً با مفهوم عدالت سازگاری ندارد. متأسفانه چند نرخی بودن ارز سبب شده تا فساد و رانت گسترش پیدا کند، مثلاً به اسم واردات کالاهای اساسی ارز دولتی دریافت شده ولی در نهایت کالاهای غیراساسی وارد کشور می‌شوند و لذا هیچگاه کالاهای اساسی با ارز دولتی به دست مردم نرسیده‌اند.

مقابله با فساد و رانت از مسیر تک‌نرخی شدن ارز

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اگر می‌خواهیم عدالت اقتصادی اجرا شود و رانت و فساد از بین برود باید به وضعیت بازار ارز سر و سامان داد، گفت: تنظیم سیاست‌های پولی مناسب و از جذابیت انداختن بازارهای غیرمولد مانند بازار خودرو، ارز و زمین و مسکن تأثیر بسزایی در ثبات اقتصادی و جذاب شدن بخش‌های مولد اقتصاد دارند.

حق‌شناس در همین رابطه ادامه داد: وقتی تورم وجود داشته باشد مردم به دنبال پناهگاهی برای حفظ ارزش پول خود هستند و این هم امری طبیعی است و نمی‌توان به مردم در این باره خرده گرفت. زنجیره‌ای از مشکلات مردم را به این سمت سوق داده و چون امنیت روانی و ثبات اقتصادی وجود ندارد پول‌های در اختیار مردم به جای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد و یا سرمایه‌گذاری در بورس، در بازار طلا و ارز سرمایه‌گذاری می‌شوند.

وی افزود: میان تورم نک‌رقمی و یکسان‌سازی نرخ ارز ارتباط نزدیکی وجود دارد. به نظر من هر دو اینها باید با هم پیش بروند؛ یعنی امکان دارد تک‌نرخی شدن ارز اجرایی شود ولی چون ریشه‌های تورم مهار و خشکانده نشده، همین مسئله شرایط اقتصادی را بدتر کند و لذا این دو موضوع باید به موازات یکدیگر اجرایی شوند و نباید یکی را ارجح‌تر از دیگری دانست.

 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: به عنوان مثال همین سه سال گذشته بود که ارز 4200 تومانی به ارز 28500 تومان تبدیل شد و دولت از این طریق درصدد کاهش فاصله قیمت ارز دولتی با ارز بازار آزاد بود و به عبارتی تک‌نرخی شدن ارز را دنبال می‌کرد ولی موفق نشد، چرا؟ چون ریشه‌های تورم مهار نشدند. وقتی تورم بالاتر از 40 درصد است نمی‌توان یکجانبه رفتار کرد و باید همه جوانب را در نظر گرفت. پس دولت چهاردهم حتماً تک‌نرخی شدن ارز را همراه با کاهش تورم دنبال کند.

حق‌شناس گفت: بعد از اینکه تورم تک‌رقمی شد و تک‌نرخی شدن ارز هم اتفاق افتاد سپس باید ارائه خدمات دولتی به صورت تک‌نرخی ارائه شود. باید بپذیریم هرگاه ارز دو نرخی یا سه نرخی وجود داشته فساد و رانت در آن نهفته شده است. 

تیم اقتصادی دولت امیدبخش باشد

وی با بیان اینکه از آقای پزشکیان انتظار می‌رود تیم اقتصادی خود را قوی و کارآمد برگزیند، اظهار کرد: این تیم اقتصادی آنقدر باید خوش‌نام باشد وقتی مردم اسامی‌شان را می‌شنوند احساس امیدواری کنند و با خود بگویند رفتار اینها قابل پیش‌بینی است. مهمترین اشکال اقتصاد ایران آن است که رفتار اقتصادی مردم به خاطر رفتار سیاستگذاران اقتصادی غیرقابل پیش‌بینی بوده و همین مسئله بزرگترین نااطمینانی را ایجاد کرده است.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: همه دولت‌ها به دنبال تک‌نرخی شدن ارز بودند ولی چون پیش‌شرط‌های آن را نمی‌دانستند یا اجرایی نکردند و یا اینکه درگیر محافظه‌کاری شدند در این مسیر موفق نبودند. فضای بدبینی که در جامعه نسبت به تصمیمات اقتصادی دولت‌ها به وجود آمده شرایط را پیچیده‌تر کرده و به نظر من دولت جدید باید با کاهش تورم و فاصله گرفتن از شوک‌درمانی و ایجاد فضای امن اقتصادی، اطمینان مردم را نسبت به تصمیمات اقتصادی بزرگتر و سخت‌تر جلب کند. نمی‌توان برای همیشه ارز چند نرخی داشت و از ثبات و توسعه اقتصادی سخن گفت.

حق‌شناس در پایان گفت: یکسان‌سازی نرخ ارز قطعاً به اقتصاد شوک وارد می‌کند و تورم را افزایش می‌دهد اما اگر پیش از آن ریشه‌های تورم خشکانده شود و حمایت‌های مردم را داشته باشیم مطمئناً این شوک‌ها و تورم‌ها مقطعی خواهند بود.

گفت‌وگو از سعید امینی

انتهای پیام