پس از حضور گسترده و بدون لکنت مردم در انتخابات سال ۸۸ که حدود ۸۵ درصد مردم آان‌هایی که رای دادند، نه آن‌هایی که پشت در‌های مراکز رای گیری ماندند) به پای صندوق‌های رای آمدند، روند حضور مردم در مناسبت‌ها و رویداد‌هایی که برای حمایت از جمهوری اسلامی برگزار می‌شد، کم کم رو به افول رفت و تا اینکه در انتخابات مرحله اول چهاردهمین دوره ریاست جمهوری، تنها ۴۰ درصد از مردم در پای صندوق‌های رای حضور یافتند.

این صدای بلندی از مردم بود که می‌خواستند نارضایتی خود را از تمامی اقداماتی که در طی سال‌های گذشته در کشور صورت گرفته نشان دهند.

روند تایید صلاحیت‌ها در انتخابات مجلس دوازدهم

اما در انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، دولت سیزدهم که وزارت کشور را در اختیار طیف پایداری قرار داده بود و مسئولیت هیات‌های اجرایی برای بررسی صلاحیت‌های انتخابات را برعهده داشت، در عین اینکه به برخی از اصلاح طلب‌ها پالس‌هایی درباره ثبت نام و سپس تایید صلاحیت‌ها داده شده بود، اما بسیاری از اعتدالیون و اصلاح طلب‌ها را رد صلاحیت کردند که از آن جمله می‌توان به رئیس جمهوری کنونی کشور یعنی مسعود پزشکیان اشاره کرد.

حتی به شکلی که وی در مصاحبه‌ای گفت اصلا برایش مهم نیست که تایید صلاحیت شود یا رد و اگر رد شد هرگز به ردشدنش اعتراض نخواهد کرد.
آنقدر این صحبت را محکم بیان کرده بود که همگان تصور می‌کردند که باید مردم تبریز دنبال نماینده‌ای دیگر و جدید در مجلس باشند. اما برخی‌ها دوباره از اصلاح طلبانی که رد صلاحیت شده بودند از جمله پزشکیان خواستند که به رای هیات‌های اجرایی به شورای نگهبان اعتراض کنند که پزشکیان نیز این کار را با فشار مردم در حوزه انتخابیه اش کرد و یک روز قبل از شروع بررسی‌ها در شورای نگهبان، پایگاه اطلاع رسانی رهبر معظم انقلاب در مطلبی کوتاه نوشت که اعضای شورای نگهبان به دیدار رهبری رفتند و ایشان در سخنانی برخی رهنمود‌ها به آن‌ها داده است.

بعد از آن در فضای رسانه‌ای کشور بیان شد که رهبر انقلاب از ردصلاحیت‌ها گله کردند و حتی گفتند و اسم آوردند که «مگر این آقای پزشکیان چه مشکلی دارد که رد صلاحیت شده است؟»

این بار برخلاف گذشته که صحبت‌هایی از قول رهبر انقلاب نقل می‌شد که از سوی افرادی نزدیک به ایشان یا از طریق پایگاه اطلاع رسانی دفتر ایشان و یا توسط خود ایشان در سخنرانی‌ها، این موضوع یا رد و یا به آن پاسخ داده می‌شد، این بار چنین اتفاقی رخ نداد و دکتر پزشکیان در انتخابات مجلس تایید صلاحت شد.

آغاز تغییرات در ساختار قدرت

کمتر کارشناس سیاسی فکر می‌کرد که این موضوع شروع روند بسیار مهمی در کشور باشد یعنی تغییر سیاست طی چند دهه گذشته، اما پزشکیان تایید صلاحیت شد و از تبریز در همان مرحله اول به مجلس راه یافت و برای پنجمین بار نماینده مردم این شهر شد.

اما اتفاقی مهمتر در پیش بود و آن سقوط بالگرد حامل رئیس جمهوری و شهادت وی بود که از آن روز می‌توان به نقطه عطفی در تاریخ سیاسی کشور اشاره کرد.

پس از آن دوباره انتخابات باید برگزار می‌شد و افراد بسیاری برای حضور در این رقابت ثبت نام کردند که پیش از بررسی صلاحیت‌ها جبهه اصلاحات سه نفر را به عنوان گزینه‌های اصلی این جبهه برای حضور در انتخابات معرفی کرد که پزشکیان جزء آن سه نفر بود.

در کمال شگفتی پزشکیان تایید ضلاحیت شد و به همراه ۵ نامزد دیگر اصولگرا برای حضور در صحنه انتخابات ریاست جمهوری به وزارت کشور از سوی شورای نگهبان معرفی شد. ناگهان این خبر سراسر کشور را در نوردید و جستجوی کلمه پزشکیان در فضای مجازی چندین برابر شد.

تبلیغات آغاز شد و، چون دکتر پزشکیان و اصلاح طلبان فکر نمی‌کردند که تایید صلاحیتی داشته باشند، تشکیل ستاد انتخاباتی کمی طول کشید، اما با حضور جوانان قدیم و آن‌هایی که این روز‌ها در سن میان سالی بودند و همچنین جوانانی که به تازگی اصلاح طلبی را درک کردند، ستاد انتخاباتی شکل گرفت و تبلیغات آغاز شد.

به نظر می‌رسید که در تبلیغات نیز برخلاف دروه‌های گذشته که برخی از شعب را نیروی انتظامی یا قوه قضائیه می‌بست، این بار چنین اتفاقی رخ نداد و همه با خیال راحت به کار‌های انتخاباتی خود پرداختند.

شنیدن صدای مردم در لایه‌های سخت نظام

مردم در مرحله اول کمترین حضور در پای صندوق‌های رای را داشتند به شکلی که رهبر انقلاب نیز این عدم حضور را قابل انتظار ندانستند و بررسی چرایی آنرا به جامعه شناسان و سیاستمداران محول کردند. اما در مرحله دوم این میزان مشارکت افزایش یافت و به حدود ۵۰ درصد رسید؛ که برای حکومت قابل قبول بود که نیمی از رای دهندگان همچنان برای حکومت احترام قائل شده و همچنان مسیر حل مشکلات خود را از راه جمهوری اسلامی می‌دانند.

درعین حال انتخاب پزشکیان به ریاست جمهوری شگفتی دیگری خلق کرد که مهمترین آن شکست تندرو‌ها که نماد آن‌ها سعید جلیلی بود، ایرانیان و جهانیان را در بهت و حیرت فرو برد.

پس از آن وقتی برای اولین بار از دربی که رهبر انقلاب شخصا وارد مکانی می‌شود، به همراه ایشان پزشکیان رئیس منتخب جمهوری وارد شد، زنگ‌ها در گوش سیاسیونی که از روابط حکومتی باخبر بودند، به صدا درآمد که این بار بسیار متفاوت است. به نظر کارشناسان سیاسی امروز یعنی دقیقا از زمانیکه دستور به تایید صلاحیت پزشکیان داده شده است، سپهر سیاست در ایران با قبل از آن تفاوت بسیاری دارد. یعنی آنچه در فضای سیاسی کشور بخصوص بعد از برگزاری انتخابات و در آخرین مورد تایید وزرا از سوی رهبر معظم انقلاب این را نشان می‌دهد که صدای مردم به گوش لایه‌های زیرین پوسته سخت حکومت رسیده است و آن‌ها می‌خواهند برای تداوم انقلاب اسلامی طراحی‌های نویی را در دستور کار قرار دهند.

اینکه رهبر انقلاب برخی از وزرایی که در مجلس مخالف جدی داشتند را برای تصدی این پست تایید می‌کنند و یا اینکه سایت‌ها و کانال‌های اصولگرایی که تا چند روز قبل یعنی پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تمامی هم و غم خود را در حمایت از سعید جلیلی و یاران شهید ابراهیم رئیسی در دولت گذاشته بودند، اما در فردای انتخابات مواضع آن‌ها ۱۸۰ درجه متفاوت شده است، نشان می‌دهد که در لایه‌های زیرین حکومت جنبش نرمی از تغییرات درحال وقوع است.

البته اصلاح طلبان نیز بیکار ننشسته اند و درحال حرکت به سمت حکومت برای تثبیت پایه‌های آن در میان مردم هستند. همین که دولت اصلاح طلب پزشکیان در میان وزرای خود از تمامی طبف‌های سیاسی و همچنین اصولگرا بجز تندرو‌های از جمله پایداری، به همه سهم داده است نیز از موضوعات دقیق در تغییرات اقلیمی سیاسی ایران است. امید است در آینده همانگونه که خبر‌های بسیار خوبی درباره موضوعات سیاست داخلی کشور که چندین سال است همچنان گره کوری است که باز شدن آن به سختی امکان پذیر است، به گوش می‌رسد در آینده نیز دیدگاه‌ها، نظرات و حتی اقدامات خاص دیگری را در کشور شاهد باشیم.