علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌المللی و استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره مهمترین اولویت‌ها و جهت‌گیری اساسی سیاست خارجی دولت چهاردهم، گفت: جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه باید روابط خود را با عربستان بیش از گذشته، حسنه کند چرا که راه ورود ما به جهان عرب از دروازه عربستان می‌گذرد.
وی با تأکید بر اینکه تعامل در روابط خارجی ایران با اروپا و غرب، با اندکی تفاوت همراه است، ادامه داد: پیام‌های تبریک جوزپ بورل؛ نماینده عالی اتحادیه اروپا، آنالنا بربوک؛ وزیر امور خارجه آلمان و وزیر امورخارجه انگلیس و فرانسه برای انتصاب سیدعباس عراقچی به عنوان وزیر امور خارجه برای احیای روابط با اروپا نویدبخش است.
برداشتن تحریم‌ها با عبور از 2 مرحله
بیگدلی درباره اقدامات دولت برای رفع تحریم‌ها اظهار کرد: برای برداشتن تحریم‌ها باید از دو مرحله عبور کنیم؛ اول رفع تحریم‌های ذیل برجام که مربوط به مسائل هسته‌ای است. پیش‌تر نیز آمریکایی‌ها اعلام کردند که حاضرند تحریم‌های ذیل برجام را بردارند در صورتی که ایران اجازه نصب دوربین‌ها را به آژانس دهد و کارشناسان آژانس گزارش‌های خود را اعلام کنند و در همین نشست اخیر، آژانس به تحریک اروپا، ایران را مجبور کرد تا سریع‌تر گزارش‌های خود را بدهد اما ایران به این موضوع توجه نکرد.
وی ادامه داد: بنابراین برداشتن تحریم‌های ذیل برجام بستگی به این دارد که جمهوری اسلامی ایران اقدام روشنی درباره فعالیت‌های هسته‌ای داشته باشد اما اقدام دوم مربوط به تحریم‌های خارج از برجام است. در این راستا مجلس شورای اسلامی همان قانون اقدام راهبردی را تصویب کرده که شاید مانع برای مذاکرات جدید برجامی باشد.
کارشناس مسائل بین‌المللی بیان کرد: اکنون به نقطه‌ای رسید‌ه‌ایم که رئیس‌جمهور و وزیر امورخارجه دولت چهاردهم اعلام کردند به دنبال تعامل با اتحادیه اروپا هستند چراکه نقطه اشتراک اتحادیه اروپا با ما زیاد است و نظر من همیشه این بوده که از طریق اتحادیه اروپا به دنبال ارتباط با آمریکا باشیم.
بیگدلی به سفر چند روز آینده رئیس‌جمهور به مجمع عمومی سازمان ملل متحد اشاره کرد و گفت: قاعدتا رئیس‌جمهور در این سفر با مقامات ارشد اروپایی چون رئیس‌جمهور فرانسه، نخست‌وزیر انگلستان و صدراعظم آلمان ملاقات خواهد کرد و این تعامل وارد کانال رسمی و فعال می‌شود تا راجع به همه تحریم‌ها به نتیجه برسیم.
شرایط سنگین اقتصادی کشور
وی تصریح کرد: نکته تاریک و باریک این جریان این است که برای نوع دوم تحریم‌ها یعنی تحریم‌های خارج از تحریم‌های ذیل برجام، شرایطی برای ایران چون عدم فروش تسلحیات نظامی ایران به روسیه و کاهش دخالت‌های ایران در سطح منطقه و سایر موارد در نظر گرفته شده است که عملیاتی کردن آن کمی مشکل است.
کارشناس مسائل بین‌المللی با تأکید بر شرایط آزاردهنده و سنگین اقتصادی کشور، بیان کرد: وضعیت اقتصادی ایران به این شکل و صورت، نمی‌تواند ادامه پیدا کند. مقام معظم رهبری نیز در مراسم تنفیذ فرمودند «این‌جور نیست که ما بگوییم یک انگیزه مخالفت و دشمنی‌ای با بعضی از کشورها، مثلاً کشورهای اروپایی داریم. نه. علّت اینکه کشورهای اروپایی را بنده به عنوان اولویّت ذکر نمی‌کنم، این است که اینها با ما این چندساله خوب رفتار نکردند؛ با ما خوب برخورد نکردند. در قضیه تحریم‌ها، در قضیه نفت، در قضایای گوناگون، در عناوین جعلی مثل حقوق بشر و امثال اینها، با ما بد رفتار کردند؛ اگر این رفتار بد را نداشته باشند، البته آن کشورها هم جزو اولویت‌های ما است، آن هم جزو مواردی است که ارتباط با آنها برای ما دارای اولویت است» پس این به نوعی مجوز از سوی مقام معظم رهبری است.
وی با اشاره به ضرورت انجام مذاکرات مستقیم برای رفع تحریم‌های ذیل و خارج از برجام، ادامه داد: امید است در سفر اخیر رئیس‌جهور به مجمع عمومی سازمان ملل در ملاقات‌های مستقیم با مقامات ارشد کشورهای اروپایی چون فرانسه و آلمان، زمینه برداشته شدن تحریم‌های ذیل برجام و حتی تحریم‌های خارج از برجام فراهم شود.
کارشناس مسائل بین‌المللی بیان کرد: امید است براساس این مذاکرات هم قانون اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی رعایت شده و هم مشکلات کشور با اروپایی‌ها برطرف شود که پس از حل این مشکلات به طور طبیعی مشکلات با آمریکا نیز حل خواهد شد.
ضرورت دستیابی به توافقات اساسی تا پیش از انتخابات آمریکا
بیگدلی به انتخابات پیش روی آمریکا اشاره کرد و گفت: اگر کاملا هریس روی کار بیاید قطعا همان سیاست‌های بایدن و اوباما را دنبال می‌کند و به نفع جمهوری اسلامی ایران خواهد بود لذا باید تلاش شود تا این مدتی که از زمان ریاست جمهوری بایدن باقی مانده بتوانیم به توافق اساسی دست پیدا کنیم که هم در مجلس و هم در کنگره آمریکا به تصویب برسد.
وی با تأکید بر اینکه متأسفانه اقتصاد ایران در انجماد کامل به سر می‌برد، ادامه داد: برای رها شدن از انجماد اقتصادی راهی جز ارتباط مستقیم با غربی‌ها نداریم. صرف تعامل با روسیه و چین نمی‌تواند مشکل‌گشا باشد و اگر بود تا الان شاهد تحولات در عرصه اقتصادی کشور بودیم. ما باید به این سمت و سو برویم و در جهت برداشتن تحریم‌ها گام‌های اساسی برداریم.
اهمیت ارتقای روابط با عربستان
بیگدلی به تحلیل نوع روابط ایران با کشورهای عربی اسلامی به ویژه عربستان سعودی پرداخت و بیان کرد: در میان کشورهای منطقه، اولویت باید توسعه روابط با عربستان باشد ما نمی‌توانیم خیلی بر روی تعامل با کشورهای همسایه چون ترکمنستان سرمایه‌گذاری کنیم، در عین اینکه نمی‌توانیم با کشورهای همسایه تعامل نداشته باشیم.
وی ادامه داد: عربستان جزو کشورهای تأثیرگذار در سطح منطقه و فضای بین‌المللی است. احیای ارتباط ایران با شیخ‌نشینان خلیج فارس و حتی با مصر باید از طریق عربستان صورت گیرد. اکنون نیز تلاش می‌کنیم که با اردن ارتباط برقرار کنیم اما تا رابطه با عربستان به طور کامل برقرار نشود امکان ارتباط مؤثر با کشورهای عربی نخواهیم داشت.
بیگدلی در پایان گفت: این پیچیدگی‌ها در روابط باید برطرف شود تا بتوانیم در تعامل با سایر کشورهای خاورمیانه، نویددهنده خبرهای خوش به مردم باشیم.
انتهای پیام
source