به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی در سلسله جلسات درس اخلاق هفتگی که چهارشنبه شب در موسسه امام صادق (ع) برگزار شد، با بیان روایت مَنْ کانَ فی قَلبِه حَبّةٌ مِنْ خَردَلٍ مِنْ عصبیّة، بَعَثَهُ الله یَومَ القِیامَةِ مَعَ اَعرابِ الجاهلیّةِ، گفت: رسول خدا (صلّی الله علیه وآله وسلّم) فرمودند هر که به اندازه یک دانه خردل، تعصّب در دل دارد، خدا روز رستاخیز او را با عربهای زمان جاهلیت مبعوث کند. بحث ما در مورد رذائل اخلاقی بود؛ رذایل را باید بشناسیم این قانون کلی است که اگر بخواهیم زمینی را آباد کنیم ابتدا باید موانع را برداریم تا گل و درختان آن باغ رشد کند لذا ابتدا باید رذایل را بشناسیم سپس به سراغ فضایل اخلاقی برویم.

وی با اشاره به اینکه عصبیت اگر بدون دلیل باشد از رذائل اخلاقی محسوب می شود، ابراز داشت:  عصبیت یعنی حمایت از یک موضوع بدون دلیل. عصب در لغت عرب را اگر بخواهیم به فارسی برگردانیم به معنای تارهای سفیدی می باشد که سراسر بدن را گرفته و رابطه پیوند بدن با مغز است و هر کاری که در بدن صورت بگیرد این اعصاب هستند که به مغز مخابره می کنند و مغز به سبب آگاهی واکنش نشان می دهد.

حضرت آیت الله سبحانی ادامه داد: کار عصب حمایت است و اگر این اعصاب نبودند مغز آگاه نمی شد که پای انسان زخمی شده یا زنبور او را نیش زده است پس کار عصب حمایت است و کم کم سبب شده تا معنای دومی به خود بگیرد. اعراب بادیه نشین همیشه در مسیر خطر بودند لذا در قبیله روح حمایت بود خواه حمایت عادلانه یا ظالمانه و به همین خاطر می گفتند اعراب بادیه نشین و قبائل عصبیت دارند و بعد در مرحله سوم این عصبیت به مردم شهرنشین رسید که به معنای یک فکر و اندیشه بدون دلیل بود و لذا رسول خدا فرمودند مَنْ کانَ فی قَلبِه حَبّةٌ مِنْ خَردَلٍ مِنْ عصبیّة، بَعَثَهُ الله یَومَ القِیامَةِ مَعَ اَعرابِ الجاهلیّةِ بنابراین عصبیت مرحله اول در بدن و سپس به حمایت بادیه نشین و در مرحله سوم حمایت از موضوع بدون دلیل معنا شد.

این مرجع تقلید با بیان اینکه عصبیت حمایت بدون فکر و اندیشه است، خاطرنشان کرد: خداوند در قرآن عصبیت اقوام گذشته را بیان فرموده است که نوح برای راهنمایی مردم و هدایت از گمراهی به سوی خدای یکتا فرستاده شد همچنین سایر انبیاء و پیامبران هم برای هدایت به سوی امتشان مبعوث شدند اما عصبیت مانع پذیرش نصایح پیامبران می گشت و به روش پدران خود می ماندند.

حضرت آیت الله سبحانی تصریح کرد: امت های پیشین گرفتار عصبیت بودند و فکر نمی کردند که آنچه پیامبران آورده اند برای آنان بهتر از آن چیزی است که پدرانشان به آن دل باخته بودند. قرآن مجید درباره عرب معاصر پیامبر می فرماید: فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ یعنی آن حمیه جاهلیت که در اعراب بادیه نشین بود و سرپوش بر عقل گذاشته بودند، قریش هم چنین بود.

وی با تاکید بر اینکه بشریت ریشه عصبیت را از ابلیس و شیطان گرفته است، اضافه کرد: قرآن کریم می فرماید آن هنگامی که خداوند به ملائک امر به سجده بر آدم کرد همه بجز شیطان پذیرفتند و اولین عصبیت را روی زمین ابلیس نهاد و از آنجا کم کم به زندگانی بشریت کشانده شد. ابلیس امام متعصبین و مستکبرین است و بشریت ریشه عصبیت را از ابلیس و شیطان گرفته است.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه با بیان اینکه اگر تعصب براساس دلیل و برهان باشد پذیرفته شده است، گفت: امیرالمومنین علیه السلام فرمودند تعصبی که دلیل و برهان دارد از فضائل است لذا اگر تعصب می خواهیم باید به سراغ فضائل، عدل و عفت برویم ما باید نسبت به حجاب متعصب باشیم باید نسبت به مظلوم تعصب داشته باشیم.

وی ادامه داد: برحمایت از همسایه و پیمان های خود تعصب داشته باشیم، اسرائیل با حزب الله پیمان بسته بود اما چون بر ضررش هست نقض پیمان می کند و این نقض از رذائل است. انسان متعصب حتی اگر بر ضررش باشد به پیمان خود پایبند است.

حضرت آیت الله سبحانی قومیت گرایی را نشأت گرفته از عصبیت برشمرد و اذعان داشت: متاسفانه مسلمانان با حیله غرب  تعصب بر قومیت و امت خود پیدا کرد و این مسئله موجب شد تا امت اسلامی تکه تکه شود. متاسفانه برخی اصالت را به عرب، ترک، لر، فارس و اصالت را به قومیت می دهند در حالیکه اصالت با اسلام است. این نوع عصبیت عصبیت غربی است که اصالت را به قومیت می دهد و نسبت به دیگران تنفر ایجاد می کند، این نوع عصبیت برای به برده کشیدن مسلمانان است لذا مسلمانان باید بدانند قومیت گرایی نقشه غرب مستکبر است.

وی ادامه داد: سوریه را گرفتند و تمام کشورهای اسلامی ساکت ماندند و تنها به محکومیت اکتفا کردند که نشات گرفته از شیطنت غربی است.