سعیدرضا عاملی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در گفتوگویی به بررسی سیاستهای فرهنگی در چهار دهه اخیر پرداخت و اظهار داشت که در حوزههای فرهنگی، برخلاف عرصههای علمی و فناوری، موفقیتهای چشمگیری نداشتهایم. او دلیل این ناکامی را عدم درک صحیح از ماهیت فرهنگ، به ویژه فرهنگ جدید، دانست و تأکید کرد که فرهنگ به معنای «روش زندگی کردن» است و هر جامعهای به دلیل سوابق تمدنی، دینی و سنتهای خود، ویژگیهای خاص خود را دارد.
عاملی با اشاره به چالشهای مواجهه با نسل جدید که با اینترنت بزرگ شدهاند، گفت که این نسل به استقلالگرایی و فردگرایی اهمیت زیادی میدهد و هرگونه مداخله در حوزه ارادی آنها با مقاومت مواجه میشود. او افزود که کار فرهنگی در چنین شرایطی بسیار پیچیده است و بیتوجهی به این پیچیدگیها مشکلاتی را ایجاد میکند.
وی همچنین به ناکامیها در اجرای سند آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت که این سند قوی بوده اما به درستی اجرا نشده است. او تأکید کرد که مشروعیت قانون به پذیرش عمومی بستگی دارد و اگر مردم قانونی را نپذیرند، اجرای آن با مشکل مواجه خواهد شد.
عاملی در مورد بحثهای مربوط به فیلترینگ و حجاب نیز اظهار داشت که نیازی به قانونگذاری در این زمینه نبوده و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی کافی بوده است. او گفت که نباید با زور فرهنگ را گسترش داد و باید از طریق تعامل، آموزش و استفاده از رسانهها با مردم ارتباط برقرار کرد.
او در پاسخ به سوالی درباره کشورهای اسلامی مانند ترکیه و مالزی که الزام حاکمیتی حجاب ندارند، گفت که این کشورها مشکلات اجتماعی زیادی دارند و نمیتوان آنها را به عنوان الگو قرار داد. عاملی تأکید کرد که باید از وضعیت دیگر کشورها درس گرفت اما نباید آنها را ملاک قرار داد.
عاملی همچنین به چالشهای اجتماعی در کشورهای غربی اشاره کرد و گفت که مشکلاتی مانند تردید جنسیتی و خانوادههای تکسرپرست در این کشورها رو به افزایش است. او نتیجه گرفت که این جوامع نمیتوانند الگوی مناسبی برای ما باشند.
وی در پایان گفت که سیاستهای صنعتی در حوزه فرهنگ کارایی ندارد و باید به انسانها به عنوان موجوداتی صاحب اراده نگاه کرد. او تأکید کرد که سرمایه اجتماعی نقش کلیدی در پیشبرد سیاستهای فرهنگی دارد و اگر این سرمایه ضعیف شود، سیاستهای فرهنگی نیز به پیش نخواهند رفت.
عاملی همچنین به تجربیات شخصی خود در مواجهه با جامعه اشاره کرد و گفت که نسل جوان گاهی روحانیون را مسخره میکند و رفتوآمد با لباس روحانیت در فضای اجتماعی آسان نیست. او تأکید کرد که بسیاری از مردم که با روحانیون متخلق تعامل مستقیم ندارند، آنها را مقصر اصلی مشکلات میدانند.