ناظران تصمیم دولت درباره پرچم آمریکا را اقدامی نمادین در آستانه تحلیف ترامپ ارزیابی میکنند. این اقدام در شرایطی صورت گرفته که روابط ایران و آمریکا همچنان در وضعیت پیچیدهای قرار دارد.
در فیلم معروف «بمب، یک عاشقانه»، صحنهای وجود دارد که دانشآموزان مدرسه شعارهای مرگ بر شوروی، انگلیس، آمریکا، فرانسه و منافق را روی دیوارهای مدرسه نوشتهاند. این صحنه به خوبی نشاندهنده گفتمانی است که پس از انقلاب بر سیاست خارجی ایران حاکم شد. با گذشت زمان، شوروی که بعدها به روسیه تبدیل شد، از این فهرست خارج شد و صدام حسین نیز دیگر موضوعیتی برای طلب مرگ نداشت. در مورد فرانسه و انگلیس، اگرچه روابط سرد باقی ماند، اما شدت خصومت کاهش یافت. با این حال، آمریکا همچنان در این لیست باقی ماند.
در طول سالها، روشهای مختلفی برای ابراز خشم نسبت به آمریکا به کار گرفته شد. از آتش زدن پرچم گرفته تا کشیدن آن روی زمین در مکانهای پرتردد. این اقدامات به عنوان نمادی از اعتراض به سیاستهای آمریکا در نظر گرفته میشد.
با روی کار آمدن دونالد ترامپ و سیاستهای خصمانهای که در قبال ایران اتخاذ کرد، پرچم آمریکا در مکانهای بیشتری روی زمین کشیده شد. به عنوان مثال، در فرودگاه مهرآباد، پرچم آمریکا در محلی پرتردد نقاشی شد تا مسافران از روی آن عبور کنند. روزنامه کیهان این اقدام را واکنش خلاقانه مسئولان فرودگاه مهرآباد در پاسخ به ممنوعیت صدور ویزا برای ایرانیان توسط دولت آمریکا توصیف کرد.
با این حال، این اقدامات گاهی باعث ایجاد شکافها و اختلافها در داخل کشور شد. به عنوان مثال، پس از ترور سپهبد قاسم سلیمانی، پرچم آمریکا در یکی از ساختمانهای دانشکده ارتباطات نصب شد، اما برخی دانشجویان تهدید کردند که اگر پرچم برداشته نشود، خودشان آن را برخواهند داشت.
در مقابل، برخی معتقدند که پرچم نماد یک ملت است و آتش زدن یا لگدمال کردن آن توهین به آن ملت محسوب میشود. از سوی دیگر، برخی انقلابیون استدلال میکنند که این اقدامات پیامی به ملت آمریکا است مبنی بر اینکه دولتمردانشان اعتبار آنها را در دنیا لکهدار کردهاند.
اخیراً دولت چهاردهم ایران با رویکردی متفاوت در سیاست خارجی، تصویر پرچم آمریکا را از حیاط ساختمان دولت پاک کرده است. این اقدام با واکنشهای متفاوتی روبرو شده است. برخی آن را نشانهای از تمایل دولت به مذاکره با آمریکا ارزیابی میکنند، در حالی که مخالفان معتقدند این اقدام نشاندهنده ترس دولت از بازگشت ترامپ است.
فریدون مجلسی، دیپلمات سابق ایران، در این باره گفته است: «پرچم نشانه و نماد ملتها است. همانطور که اهانت به مقدسات مسلمانان در کشورهای دیگر باعث اعتراض ما میشود، باید مقدسات کشورهای دیگر را نیز محترم بشماریم.»
در نهایت، بازگشت یا عدم بازگشت پرچم آمریکا به حیاط دولت به روابط آینده ایران و آمریکا بستگی دارد. اگر دو طرف به توافقی سودمند برسند، ممکن است شاهد بهبود روابط باشیم، اما اگر خصومتها ادامه یابد، احتمالاً شاهد بازگشت پرچمها و تشدید تنشها خواهیم بود.
در دوره دولت حسن روحانی نیز اخبار متعددی درباره پاک کردن پرچم آمریکا از ورودی دانشگاهها و خیابانها منتشر شد که با اعتراض تندروها مواجه شد. با این حال، پس از خروج آمریکا از برجام و روی کار آمدن دولت اصولگرا در ایران، بسیاری از این پرچمها بازگشتند.
محبوبه ولی – توسعه ایرانی