سه مقام ارشد اوکراینی روز سه‌شنبه اعلام کردند که اوکراین و ایالات متحده بر سر چارچوبی برای عقد یک توافق اقتصادی گسترده که شامل دسترسی به مواد معدنی خاکی کمیاب اوکراین است، به توافق رسیده‌اند.
آگهیآسوشیتدپرس به نقل از این مقامات که به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند، نوشت که کی‌یف امیدوار است امضای این توافقنامه، ادامه جریان حمایت نظامی آمریکا را که اوکراین به آن نیاز فوری دارد، تضمین کند.
به گفته یکی از مقامات اوکراینی، این توافق ممکن است روز جمعه امضا شود.
با این وجود به گفتۀ یک منبع دیگر مطلع از محتوای این پیش‌نویس، در این سند هیچگونه تضمین امنیتی از سوی آمریکا یا تعهدی مبنی بر ادامه ارسال تسلیحات به اوکراین قید نشده است؛ اما تأکید شده که ایالات متحده خواهان آن است که اوکراین «آزاد، مستقل و امن» باشد.
ترامپ مقابل خبرنگاران نیز اعلام کرد که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین قصد دارد روز جمعه برای امضای یک «توافق بسیار بزرگ» به واشنگتن بیاید. این اظهارات در حالی مطرح شد که هفته گذشته این دو رهبر سخنان تندی علیه یکدیگر رد و بدل کردند.
رئیس جمهوری آمریکا این توافق را، راهی برای «بازپرداخت» میلیاردها دلار کمک مالی واشنگتن به کی‌یف می‌داند.
وی همچنین اذعان کرده که در صورت دستیابی به توافق با روسیه برای پایان جنگ، حضور نیروهای حافظ صلح در اوکراین لازم خواهد بود. در مقابل، مسکو که سه سال پیش حمله به اوکراین را آغاز کرد، قاطعانه هرگونه استقرار نیروهای ناتو در این کشور را رد کرده است.
برخی کشورهای اروپایی اعلام کرده‌اند که آماده اعزام نیروهای حافظ صلح به اوکراین هستند. ترامپ روز دوشنبه گفت که مسکو با این نیروهای صلح‌بان موافق خواهد بود، اما کرملین روز سه‌شنبه این ادعا را تکذیب کرد.
تنش‌های لفظی میان ترامپ و زلنسکی
تلاش شتابزده ترامپ برای پایان دادن سریع به جنگ روسیه و اوکراین و تمایل او به نزدیکی با مسکو، نگرانی‌هایی را در مورد احتمال اعطای امتیازات گسترده به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه ایجاد کرده است. تحلیلگران معتقدند که چنین امتیازاتی می‌تواند امنیت اوکراین و اروپا را تضعیف کند و چشم‌انداز ژئوپلیتیکی را تغییر دهد.
آقای ترامپ هفته گذشته زلنسکی را «دیکتاتوری نامحبوب» خواند که باید سریعا با صلح موافقت کند؛ وگرنه کشورش را از دست خواهد داد. در واکنش، رئیس جمهوری اوکراین اظهار داشت که ترامپ در یک «حباب دروغ‌رسانی» سیر می‌کند.
راستی‌آزمایی: ادعاهای ترامپ درباره اوکراین تا چه اندازه واقعیت دارند؟
با این حال، به گفته منابع مطلع، مقامات هر دو طرف با پیش‌نویس توافقنامه امتیازات معدنی موافقت کرده و توصیه کرده‌اند که این توافق امضا شود.
علت مخالفت اولیه زلنسکی با پیش‌نویس توافق چه بود؟
این توافق می‌تواند منابع عظیم معدنی اوکراین را به روی آمریکا باز کند. دونالد ترامپ در این‌باره گفت: «آنچه ما اکنون انجام می‌دهیم این است که می‌گوییم، ببینید، ما می‌خواهیم [مطمئن شویم که سرمایه‌گذاری‌های ما] محفوظ می‌ماند. مالیات‌دهندگان آمریکایی اکنون [از طریق توافق معدنی] پول خود را پس خواهند گرفت، اضافه‌تر [هم دریافت خواهند کرد.]»
طبق مفاد این پیش‌نویس توافق، که یورونیوز در گزارشی اختصاصی جزئیات آن را منتشر کرد، ایالات متحده و اوکراین یک صندوق سرمایه‌گذاری برای بازسازی اوکراین در دوران پساجنگ تأسیس خواهند کرد.
آگهیاین صندوق درآمدهای حاصل از منابع اوکراین، از جمله مواد معدنی، هیدروکربن‌ها و سایر منابع استخراجی را جمع‌آوری و مجدداً سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
بر اساس این توافق، اوکراین ۵۰ درصد از درآمدهای خود را (پس از کسر هزینه‌های عملیاتی) به این صندوق اختصاص خواهد داد. این روند ادامه خواهد داشت تا زمانی که کل مشارکت‌های اوکراین به ۵۰۰ میلیارد دلار برسد. در مقابل، ایالات متحده متعهد خواهد شد که به‌صورت بلندمدت از توسعه یک «اوکراین باثبات و از نظر اقتصادی شکوفا» حمایت مالی کند.
آقای زلنسکی پیش‌تر از امضای پیش‌نویس اولیه توافقنامه منابع معدنی خودداری کرده بود. دلیل این مخالفت، درخواست واشنگتن برای دستیابی به حقوقی به ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار از منابع طبیعی اوکراین بود.
کی‌یف اعتراض داشت که مجموع کمک‌های دریافتی از ایالات متحده بسیار کمتر از این مبلغ بوده و توافق پیشنهادی شامل تضمین‌های امنیتی مورد نیاز اوکراین نیست.
آگهینفع آن برای اوکراین چیست؟
در پاسخ به این سؤال که اوکراین در ازای این توافق معدنی چه چیزی دریافت خواهد کرد، دونالد ترامپ به مبلغ ۳۵۰ میلیارد دلار کمک مالی که واشنگتن قبلاً به کی‌یف ارائه کرده اشاره کرد.
رئیس جمهوری آمریکا همچنین افزود که «تجهیزات نظامی فراوان و حق ادامه جنگ» نیز از دیگر امتیازاتی است که اوکراین دریافت کرده است.
اسکات اندرسون، کارشناس مطالعات حکمرانی در اندیکشده آمریکایی بروکینگز اظهار داشت که این توافق معدنی ممکن است از دید بسیاری از کشورهای جهان شبیه به نوعی «دزدی دریایی اقتصادی» به نظر برسد. با این حال، او تأکید کرد که این توافق برای جلب حمایت ترامپ و قانون‌گذاران جمهوری‌خواه ضروری است.
آگهییک مقام اوکراینی اعلام کرد که برخی از جزئیات فنی توافق همچنان نیاز به تعیین و بررسی دارند. با این حال، پیش‌نویس توافق شامل پیشنهاد بحث‌برانگیز دولت ترامپ برای اعطای ۵۰۰ میلیارد دلار از سود منابع معدنی نادر اوکراین به آمریکا، به‌عنوان جبران کمک‌های جنگی واشنگتن به کی‌یف، نیست.
بی‌اعتمادی اروپا به مذاکرات مستقیم ترامپ با روسیه
دونالد ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران تأیید کرد که احتمالاً ولودیمیر زلنسکی روز جمعه به واشنگتن سفر خواهد کرد. او گفت: «شنیدم که او روز جمعه می‌آید. از نظر من مشکلی ندارد اگر بخواهد بیاید. اگر دوست دارد می‌تواند این توافق را در کنار من امضا کند.»
تصمیم ترامپ برای مذاکره مستقیم با مسکو به‌منظور پایان دادن به جنگ اوکراین، بدون در نظر گرفتن نظرات کی‌یف و متحدان اروپایی، بسیاری از مقامات اروپایی را غافلگیر کرده است.
آگهیتأکید دولت او بر این‌که امنیت اروپا دیگر اولویت اصلی آمریکا نیست هم نگرانی‌هایی در میان متحدان اروپایی ایجاد کرده است.
دیدار احتمالی زلنسکی از کاخ سفید می‌تواند فرصتی برای او باشد تا مستقیماً ترامپ را متقاعد کند که از حمایت آمریکا از اوکراین دست نکشد. این در حالی است که ترامپ هفته گذشته ادعای نادرست دیگری را مطرح کرد مبنی بر این‌که اوکراین آغازگر جنگ با روسیه بوده است.
اهمیت ذخایر معدنی اوکراین و پیشنهاد جنجالی پوتین
بر اساس داده‌های اوکراینی، این کشور دارای ۲۲ مورد از ۳۴ ماده معدنی حیاتی شناسایی‌شده توسط اتحادیه اروپا است. این منابع شامل مواد صنعتی و ساختمانی، آلیاژهای آهنی، فلزات گران‌بها و غیرآهنی، و برخی عناصر نادر خاکی هستند که در صنایع پیشرفته کاربرد دارند.
آگهییکی از مهم‌ترین این منابع، گرافیت است که برای ساخت باتری خودروهای برقی و راکتورهای هسته‌ای استفاده می‌شود. اوکراین ۲۰ درصد از ذخایر گرافیت جهان را در اختیار دارد، که این مسئله اهمیت اقتصادی و استراتژیک بالایی برای غرب دارد.
این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نیز به نوبه خود شامگاه دوشنبه ۲۴ فوریه (۶ اسفند ۱۴۰۳) پیشنهاد فروش مواد معدنی کمیاب روسیه به همراه منابع موجود در مناطق اشغالی اوکراین را به شرکت‌های آمریکایی مطرح کرد.
رئیس‌جمهوری روسیه در یک مصاحبه تلویزیونی اظهار داشت: «ما آماده‌ایم شرکای خارجی را به سرزمین‌های تاریخی جدید خود که به روسیه بازگردانده شده‌اند جذب کنیم. در آنجا ذخایری وجود دارد. ما آماده همکاری با شرکای خود، از جمله آمریکایی‌ها، در این مناطق جدید هستیم و روسیه می‌تواند صادرات آلومینیوم به ایالات متحده را نیز از سر بگیرد.»
آگهیsource