**یادداشت:**
در کانال شبکه مضامین، حجت‌الاسلام والمسلمین نهاوندی مقاله‌ای به نام «عقلانیت انقلابی» در بیانات و مکتوبات رهبر معظم انقلاب ارائه کرده است. او در این مقاله ویژگی‌ها و مبانی عقلانیت انقلابی را مطرح می‌کند.
در شرایط پیچیده جاری، که نهادها و گروه‌های مختلف تلاش می‌کنند تا جامعه را به دو قطب درخور دو طیف رادیکال چپ و راست سیاسی تقسیم کنند، نیاز به اتصال امام و امت با شعار عقلانیت انقلابی بیش از پیش گسترده است. در بیانات رهبر معظم انقلاب، جملات و مفاهیمی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها چارچوب عقلانیت انقلابی را بیان کرد.
اسلام مقدمه‌ای بر معتقدات عقلانیت انقلابی برمی‌آید که براساس سه اصل اصلی عدالت، عقلانیت و معنویت ایجاد شده است. این سه اصل با هم محقق می‌شوند و از یکدیگر جدا نمی‌شوند. عقلانیت از پایه‌های اساسی جامعه اسلامی و در اتصال با ایمان، مجاهدت و عزت است؛ معنویت روح کار، عقلانیت مهم‌ترین ابزار کار و عدالت راهنمای و ارزش‌ده کارها در نظام اسلامی است. نظام سیاسی اسلامی علاوه بر برآمده بودن از این سه عامل، برآمده از انقلاب مردمی اسلامی است.
نتایج عقلانیت انقلابی نیز متنوع هستند. ابتدا باید گفت که غفلت در محاسبات نتیجه‌ی عدم عقلانیت بوده، و پیشرفت علمی نتیجه‌ی تحلیل و عقلانیت است. توسعه‌ی قدرت تحلیلی و استکبارستیزی واقع‌بینانه براساس عقلانیت محقق می‌شود. حکمت و مصلحت در سیاست خارجی ما براساس عقلانیت اسلامی شکل گرفته است، ولی اگرچه تقوا مقدمه‌ای برای تصویر افزایش افق از عقلانیت است، بصیرت از عقلانیت نیز برآمده است.
از جمله نتایج عقلانیت انقلابی می‌توان به اقتدار، انتخاب‌های صحیح، موقع‌شناسی و عبرت‌آموزی اشاره کرد. اختلال در دستگاه اداری نیز نتیجه‌ی اختلال در فرآیند عقلانیت است. حفظ ارزش‌های اجتماعی و اولویت‌بندی مسائل اصلی و فرعی از نتایج عقلانیت است. دیگر نتایج عقلانیت عبارت‌اند از تکریم جایگاه دانشمندان، علما، نخبگان، معلمان و ارتقاء مکان شهرت پژوهش و تحقیق. نوآوری، تجربه‌گری، آینده‌نگری، میانه‌روی و پرهیز از افراط و تفریط، و بهره‌وری نیز از دیگر نتایج عقلانیت هستند.
ناشی‌های مخالفت با عقلانیت انقلابی نیز شناسایی شده‌اند. این‌ها شامل محاسبات محافظه‌کارانه، جمع‌گری، تحجیر، اسیر شدن در اوهام و تخیلات خود، و سازش‌کاری با دشمن‌اند.
ویژگی‌های مخالفین عقلانیت انقلابی نیز شرح داده شده‌اند:
1. خود را انقلابی و حامی ولایت معرفی می‌کنند.
2. خود را عقل کل و انقلابی و دیگران را بی‌عقل و انقلابی نشان می‌دهند.
3. بی‌اعتمادی در بین انقلابیون ایجاد می‌کنند.
4. تنش‌سازی و کشمکش سیاسی و ترویج ناامنی خیابانی را خواسته‌شان می‌کنند.
5. در بین سخنان امام به دنبال مؤید برای نظرات خود می‌گردند.
6. سخنان رهبری که برخلاف نظرات خود هست را یا مخفی می‌کنند یا توجیه می‌کنند.
7. نهادهای انقلابی و شخصیت‌های نزدیک به رهبری را تخریب می‌کنند.
در پایان، لازم است بیش از همچین توجیهات یا دلایلی، گوشمان به ارشادات و چشم‌مان به اشارات کاخ رهبری باشد.
**برگرفته از متن استاد علی نهاوندی**