ارتشهای جهان از انواع مختلف موشک کروز استفاده میکنند که معمولاً بر اساس سرعت خود مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرند. برای مثال، سیستمهای پرتاب زمینی، دریایی و هوایی برای پرتاب این نوع موشکها طراحی و ساخته شدهاند.
به گزارش منابع نظامی، موشکهای کروز که از سرعت و توانایی هدایت خود اهرباریت دارند، از اوایل قرن بیستم به وجود آمدهاند و پیشرفتهای قابل توجهی در فناوریهای مرتبط با آنها صورت گرفته است. این موشکها همچنان در حال تکامل و بهبود هستند و از اهمیت استراتژیک زیادی برخوردارند.
موشکهای کروز با سرعتهای مختلفی از پرتابههای مادون صوت تا مافوق صوت تصور میشوند. سرعت موشکهای مادون صوت کمتر از ۱ ماخ، فراصوتها بین ۱ تا ۵ ماخ و مافوق صوتها بیش از ۵ ماخ است.
سرعت موشکها فقط یکی از معیارهای مهم است و همیشه که سریعتر باشد، بهتر نیست. مثلاً موشکهای مادون صوت، به دلیل سوخت مصرفی کمتر، برد بیشتری دارند. این ویژگی برای عملیاتهایی که زمان و برد مهم هستند، بسیار مناسب است. با این حال، سریعتر شدن موشکهای فراصوت و مافوق صوت آنها را تقریباً غیرقابل ساقط کردن میکند.
### موشکهای کروز مادون صوت
موشکهای کروز مادون صوت از اوایل به کارگیری آنها به عنوان ابزار جنگ در جنگ جهانی دوم، مثل موشک V-1 آلمانی، به روز شدهاند. موشکهای کروز معاصر نیز عملکرد بهتری در مسافت و دقت دارند.
یکی از نمونههای شناخته شده موشک کروز تاماهاک است که از سرعتهای نسبتاً کند میتواند به مسافتهای دور برسد. این موشک با برخورداری از برد بالای 2400 کیلومتر و قابلیت پرواز نزدیک به سطح زمین برای اجتناب از شناسایی، یکی از موشکهای پرفروش در میان ارتشهای غربی به شمار میآید.
### موشکهای کروز فراصوت
موشکهای کروز فراصوت میتوانند به سرعتهای بالای 1225 کیلومتر در ساعت برسند. برخی از این موشکها، مانند موشک روسی Raduga Kh-32، میتوانند تا سرعت 4.6 ماخ پرواز کنند. این موشکها اغلب برای حملات به ناوگروههای تهاجمی و به عنوان ابزار بازدارنده طراحی شدهاند.
### موشکهای کروز مافوق صوت
موشکهای کروز مافوق صوت یکی از نوآوریهای جدید در تکنولوژی نظامی هستند. موشکهایی مانند 3M22 Zircon روسی که در فوریه 2024 برای اولین بار در اوکراین مورد استفاده قرار گرفت، توانایی پرواز با سرعتهای بالای 9 ماخ را دارند. این سرعتها اغلب باعث میشوند که شناسایی و ساقط کردن آنها با سیستمهای دفاع هوایی فعلی غیرممکن باشد.
کشورهای غربی نیز در حال تلاش برای توسعه موشکهای کروز مافوق صوت خود هستند. مثلاً، ایالات متحده به توسعه موشکهایی مانند موشک کروز Hypersonic Attack که بیش از 8 ماخ میتواند پرواز کند، میپردازد. این موشکها قابلیتهای خاصی برای افزایش توان خود دفاعی و حملات پیشگیرانه دارند.